‘सरस्वती प्रसाद’ होणार पुणेकरांसाठी खुले
पुणे – सिंधू संस्कृतीच्या अभ्यासिका डॉ. मालती जनार्दन शेंडगे यांनी ‘सरस्वती प्रसाद’ ही नवी पेठेतील सुमारे पाच कोटी रुपयांची वास्तू डेक्कन एज्युकेशन सोसायटीला देण्याची ईच्छा त्यांच्या मृत्यूपत्रात व्यक्त केली होती. त्यांच्या मृत्यूनंतर त्यांची देखभाल करणार्या उल्हास जोशी यांनी सोसायटीच्या पदाधिकार्यांशी या संदर्भातील कायदेशीर व्यवहार नुकताच पूर्ण केला. त्यामुळे इतिहास, भाषा, पुरातत्व शास्त्र आणि संस्कृतीची माहिती देणारे अडीच हजार संदर्भग्रथाचे ग्रंथालय पुणेकरांसाठी खुले होणार आहे.
दत्तात्रय वाडेकर पेशाने शक्षक होते. पै-पै एकत्र करून शंभर वर्षांपूर्वी त्यांनी अडीच हजार चौरस ङ्गूटांची ही वास्तू उभी केली. सात खोल्या असणार्या या वास्तूत सुरुवातीपासूनच ग्रंथ संपदेच्या रुपाने सरस्वतीचा प्रसाद होता. त्यांचे चिरंजीव प्रा. रंगनाथ यांनी इतिहास, भाषा, पुरातत्व शास्त्र आणि संस्कृती आदी विषयांच्या पुस्तकांनी ही ग्रंथसंपदा समृध्द केली.
त्यांनी हा अनमोल ठेवा त्यांच्या शिष्या आणि सिंधू संस्कृतीच्या संशोधिका मालती जनार्दन शेंडगे यांना बक्षिस म्हणून दिला. डेक्कन कॉलेजचे डॉ. गो. बं. देगलूरकर यांच्या उपस्थितीत नुकताच हा ठेवा डेक्कन एज्युकेशन सोसायटीकडे सुपूर्द करण्यात आला. सोसायटीचे अध्यक्ष डॉ. शरद कुंटे, कार्यवाह प्रा. आनंद भिडे, संचालक किरण शाळिग्राम, डॉ. श्रीकृष्ण कानेटकर, डॉ. अशोक वाडेकर, सुभाष करमरकर, बकुळ पंडीत यांची प्रमुख उपस्थिती होती.
यावेळी बोलताना डॉ. कुंटे म्हणाले, ‘मालती शेंडगे या सिंधू संस्कृतीच्या अभ्यासिका होत्या. सिंधू संस्कृतीची लिपी असल्याचे महत्वपूर्ण संशोधन त्यांनी केले. जपानमध्ये त्यांनी बुध्द धर्माचा अभ्यास केला. १९८२ पासून त्या भारतात परत आल्या. त्यांनी केलेले संशोधनात्मक कार्य बहुमूल्य आहे. दोन वर्षांपूर्वी त्यांचे निधन झाले. त्यांचे इच्छेनुसार ‘सरस्वती प्रसाद’ डेक्कन एज्युकेशन सोसायटीकडे सुपूर्द करण्यात आला आहे. येथील ग्रंथसंपदा दुर्मीळ आहे. त्याचे आम्ही जतन करणार आहोत. आवश्यकतेप्रमाणे डिजिटलायझेशन करण्यात येईल. अभ्यासकांना उपयुक्त ठरतील अशा या विषयातील महत्वाच्या ग्रंथांचा नव्याने समावेश करता येईल. येत्या शैक्षणिक वर्षापासून ही ग्रंथसंपदा सर्वांसाठी खुली केली जाणार आहे.’