नवी दिल्ली, 4 सप्टेंबर 2024
राष्ट्रपती द्रौपदी मुर्मू 5 सप्टेंबर 2024 रोजी विज्ञान भवन, नवी दिल्ली येथे 82 निवडक पुरस्कार विजेत्यांना राष्ट्रीय शिक्षक पुरस्कार 2024 प्रदान करतील. भारतात दरवर्षी 5 सप्टेंबर रोजी डॉ. सर्वपल्ली राधाकृष्णन यांचा जन्मदिवस, राष्ट्रीय शिक्षक दिन म्हणून साजरा केला जातो. देशातील शिक्षकांच्या असामान्य योगदानाचा गौरव करणे आणि ज्यांनी आपली वचनबद्धता आणि समर्पणाने केवळ विद्यार्थ्यांची शैक्षणिक गुणवत्ता सुधारली नाही, तर त्यांचे जीवनही समृद्ध केले आहे, अशा शिक्षकांचा सन्मान करणे, हे राष्ट्रीय शिक्षक पुरस्काराचे उद्दिष्ट आहे. गुणवत्तेचे प्रमाणपत्र, रोख रु. 50,000 आणि रौप्य पदक, असे या पुरस्काराचे स्वरूप आहे. पुरस्कार विजेत्यांना पंतप्रधानांशी संवाद साधण्याची संधीही मिळेल.
शिक्षण मंत्रालयाच्या शालेय शिक्षण आणि साक्षरता विभागाने यंदाच्या राष्ट्रीय शिक्षक पुरस्कारांसाठी 50 शिक्षकांची निवड केली आहे. शालेय शिक्षण आणि साक्षरता विभागाद्वारे जिल्हा, राज्य आणि राष्ट्रीय स्तरावरील, तीन टप्प्यांमधील कठोर आणि पारदर्शक आणि ऑनलाईन माध्यमातील निवड प्रक्रियेद्वारे त्यांची निवड करण्यात आली आहे. निवड झालेले 50 शिक्षक 28 राज्ये, 3 केंद्रशासित प्रदेश आणि 6 संस्थांमधील आहेत. निवड झालेल्या 50 शिक्षकांपैकी 34 पुरुष, 16 महिला, 2 दिव्यांग आणि 1 CWSN बरोबर कार्यरत आहेत. याशिवाय, उच्च शिक्षण विभागातील 16 शिक्षक आणि कौशल्य विकास आणि उद्योजकता मंत्रालयाच्या 16 शिक्षकांना देखील पुरस्कार प्रदान केला जाईल.
राष्ट्रीय शिक्षण धोरण (NEP) 2020 अनुसार, विद्यार्थी, संस्था आणि व्यवसायाच्या प्रगतीसाठी स्वयं प्रेरित, ऊर्जामय आणि पात्र शिक्षक महत्वाचे आहेत. शैक्षणिक परिसंस्थेमध्ये उत्कृष्टतेची संस्कृती जोपासण्यासाठी पुरस्कार आणि मान्यता यासारखे प्रोत्साहन देखील यामध्ये अभिप्रेत आहे. राष्ट्रीय शिक्षक पुरस्कार आतापर्यंत केवळ शालेय शिक्षकांपुरते मर्यादित होते, मात्र 2023 या वर्षात, NAT अंतर्गत HEI आणि पॉलिटेक्निक साठी पुरस्कारांच्या आणखी दोन श्रेणी स्थापित करण्याचा निर्णय घेण्यात आला.
यंदा या श्रेणीत निवड झालेले 16 शिक्षक, पॉलिटेक्निक, राज्य विद्यापीठे आणि केंद्रीय उच्च शिक्षण संस्थांमधील आहेत.
महाराष्ट्रातील मंतैय्या चिन्नी बेडके आणि सागर चित्तरंजन बगाडे या शिक्षकांना शालेय शिक्षण आणि साक्षरता विभागा अंतर्गत, आणि उच्च शिक्षण विभागा अंतर्गत प्रा. शिल्पागौरी प्रसाद आणि प्रा. श्रीनिवास होथा यांना राष्ट्रपतींच्या हस्ते राष्ट्रीय शिक्षक पुरस्काराने सन्मानित केले जाईल.
शालेय शिक्षण आणि साक्षरता विभागामधील पुरस्कार विजेत्यांची यादी पुढील प्रमाणे:
| Sl. No. | Name of the Awardee | Designation | School Name & Address | State / UT of Org |
| 1 | AVINASHA SHARMA | LECTURER | GMSSSS NIT 3 FARIDABAD | HARYANA |
| 2 | SUNIL KUMAR | LECTURER | GSSS KHARGAT | HIMACHAL PRADESH |
| 3 | PANKAJ KUMAR GOYAL | TEACHER | GSSS GIRLS BARNALA | PUNJAB |
| 4 | RAJINDER SINGH | TEACHER | GOVERNMENT PRIMARY SCHOOL, KOTHE INDER SINGH WALE | PUNJAB |
| 5 | BALJINDER SINGH BRAR | VICE PRINCIPAL | GOVERNMENT SENIOR SECONDARY SCHOOL 4JJ | RAJASTHAN |
| 6 | HUKAM CHAND CHAUDHARY | TEACHER | GOVERNMENT SENIOR SECONDARY SCHOOL BSF BIKANER | RAJASTHAN |
| 7 | KUSUM LATA GARIYA | ACTING HEAD TEACHER | GOVERNMENT UPPER PRIMARY SCHOOL VEENA | UTTARAKHAND |
| 8 | CHANDRALEKHA DAMODAR MESTRI | TEACHER | SATYAWATI SOIRU ANGLE HIGHER SECONDARY SCHOOL, MASHEM LOLIEM | GOA |
| 9 | CHANDRESHKUMAR BHOLASHANKAR BORISAGAR | ACTING HEAD TEACHER | NAVI BADHADA (BADHADAPARA) PRIMARY SCHOOL, BADHADA | GUJARAT |
| 10 | VINAY SHASHIKANT PATEL | PRINCIPAL | R.F.PATEL HIGH SCHOOL, VADADLA | GUJARAT |
| 11 | MADHAV PRASAD PATEL | TEACHER | GOVT MIDDLE SCHOOL LIDHORA | MADHYA PRADESH |
| 12 | SUNITA GODHA | TEACHER | GOVT. HIGH SCHOOL, KHAJURIA SARANG | MADHYA PRADESH |
| 13 | K SHARDA | TEACHER | GOVT UPPER PRIMARY SCHOOL KHEDAMARA | CHHATTISGARH |
| 14 | NARASIMHA MURTHY H K | TEACHER | DAFFODILS ENGLISH SCHOOL, SANJAYNAGAR-19 | KARNATAKA |
| 15 | DWITI CHANDRA SAHU | TEACHER | GOVT HIGH SCHOOL BILLESU | ODISHA |
| 16 | SANTOSH KUMAR KAR | TEACHER | JAYA DURGA HIGH SCHOOL, NARLA ROAD | ODISHA |
| 17 | ASHIS KUMAR ROY | TEACHER | SRI NARA SINGHA VIDYAPITH, ATHARAKHAI | WEST BENGAL |
| 18 | PRASANTA KUMAR MARIK | HEAD TEACHER | SHALBAGAN G S F P SCHOOL, 1 NO. GURDAHA | WEST BENGAL |
| 19 | DR URFANA AMIN | MASTER | BHSS SOURA | JAMMU AND KASHMIR |
| 20 | RAVI KANT DWIVEDI | HEAD TEACHER | PRIMARY SCHOOL BHAGESAR | UTTAR PRADESH |
| 21 | SHYAM PRAKASH MAURYA | TEACHER | UPPER PRIMARY SCHOOL MALHUPUR | UTTAR PRADESH |
| 22 | DR. MINAKSHI KUMARI | TEACHER | SHIV GANGA GIRLS PLUS 2 HIGH SCHOOL MADHUBANI | BIHAR |
| 23 | SIKENDRA KUMAR SUMAN | ACTING HEAD TEACHER | NEW PRIMARY SCHOOL TARAHANI | BIHAR |
| 24 | K SUMA | TEACHER | GMS DUGNABAD | A AND N ISLANDS |
| 25 | SUNITA GUPTA | LECTURER | JAWAHAR NAVODAYVIDYALAYA, DHAMANGAWN | MADHYA PRADESH |
| 26 | CHARU SHARMA | PRINCIPAL | DR RAJENDRA PRASAD KENDRIYA VIDYALAYA, NEW DELHI | DELHI |
| 27 | ASHOK SENGUPTA | TEACHER | PM SHRI KENDRIYA VIDYALAYA NO 1 JALAHALLI WEST, KAMAGONDANNAHALLI | KARNATAKA |
| 28 | H N GIRISH | LECTURER | GOVERNMENT PU COLLEGE FOR GIRLS NN0045 HUNSUR MYSURU 571105 | KARNATAKA |
| 29 | NARAYANASWAMY R | HEAD TEACHER | GOVERNMENT HIGH SCHOOL BASHETTIHALLI | KARNATAKA |
| 30 | JYOTI PANKA | TEACHER | PM SHRI GOVERNMENT HIGHER SECONDARY SCHOOL LONGDING | ARUNACHAL PRADESH |
| 31 | LEPHIZO APON | TEACHER | GHSS DIMAPUR, UNITED COLONY WARD-20 | NAGALAND |
| 32 | NANDITA CHONGTHAM | TEACHER | SAGOLBAND RISHIKUL UPPER PRIMARY SCHOOL, SAGOLBAND | MANIPUR |
| 33 | YANKILA LAMA | TEACHER | MODERN SENIOR SECONDARY SCHOOL, ARITHANG | SIKKIM |
| 34 | JOSEPH VANLALHRUAIA SAILO | LECTURER | SYNOD HIGHER SECONDARY SCHOOL, TUITHIANG VENG AIZAWL | MIZORAM |
| 35 | EVERLASTING PYNGROPE | PRINCIPAL | MYNGKEN CHRISTIAN HIGHER SECONDARY SCHOOL, BHOIRYMBONG | MEGHALAYA |
| 36 | DR. NANI GOPAL DEBNATH | TEACHER | NETAJI SUBHAS VIDYANIKETAN, NETAJI CHOUMUHANI | TRIPURA |
| 37 | DIPEN KHANIKAR | TEACHER | CHI CHIA BOKULONI GIRLS HIGH SCHOOL, NO3 | ASSAM |
| 38 | DR. ASHA RANI | POST GRADUATE TEACHER | PLUS 2 HIGH SCHOOL CHANDANKIYARI BOKARO | JHARKHAND |
| 39 | JINU GEORGE | TEACHER | S.D.V.B.H.S.S, ALAPPUZHA | KERALA |
| 40 | K SIVAPRASAD | TEACHER | VPAUPS KUNDURKUNNU, THACHANATTUKARA | KERALA |
| 41 | MIDDE SRINIVASA RAO | TEACHER | S.P.S.MUNICIPAL HIGH SCHOOL PLUS, GUDIVADA | ANDHRA PRADESH |
| 42 | SURESH KUNATI | TEACHER | ZP HIGH SCHOOL URANDUR | ANDHRA PRADESH |
| 43 | PRABHAKAR REDDY PESARA | TEACHER | ZPSS THIRUMALAYAPALEM | TELANGANA |
| 44 | THADURI SAMPATH KUMAR | TEACHER | ZPHS DAMMANNAPET | TELANGANA |
| 45 | PALLAVI SHARMA | PRINCIPAL | MAMTA MODERN SR. SEC. SCHOOL, VIKASPURI | DELHI |
| 46 | CHARU MAINI | PRINCIPAL | DAV PUBLIC SCHOOL SECTOR 48-49, GURUGRAM | HARYANA |
| 47 | GOPINATH R | TEACHER | PANCHAYAT UNION MIDDLE SCHOOL – RAJAKUPPAM | TAMIL NADU |
| 48 | MURALIDHARAN RAMIYA SETHURAMAN | VOCATIONAL TEACHER | TVS HIGHER SECONDARY SCHOOL, MADURAI | TAMIL NADU |
| 49 | MANTAIAH CHINNI BEDKE | TEACHER | Z.P.UPEER PRIMZRY DIGITAL SCHOOL JAJAVANDI | MAHARASHTRA |
| 50 | SAGAR CHITTARANJAN BAGADE | TEACHER | SOU S. M. LOHIA HIGHSCHOOL AND JUNIOR COLLEGE KOLHAPUR | MAHARASHTRA |
उच्च शिक्षण विभागामधील पुरस्कार विजेत्यांची यादी पुढील प्रमाणे:
| Sl. No. | Name of the Awardee | Designation | Name & Address of the Institute | State / UT of Org |
| 1 | Prof. Anitha Suseelan | Head | School of Architecture at Christ University, Bangalore | Karnataka |
| 2 | Prof. Birinchi Kumar Sarma | Professor | Institute of Agricultural Sciences, Banaras Hindu University, Varanasi | Uttar Pradesh |
| 3 | Dr. C. Jaya Sankar Babu | Associate Professor | Department of Hindi, Puducherry University | Puducherry |
| 4 | Dr. A. Gandhimathi | Lecturer | Department of English, Polytechnic College, Salem | Tamil Nadu |
| 5 | Prof. Kapil Ahuja | Professor | Department of Computer Science and Engineering, IIT Indore | Madhya Pradesh |
| 6 | Prof. S.R. Keshava | Professor | Department of Economics, Bangalore University | Karnataka |
| 7 | Dr. Nandavaram Mrudula Babu | Associate Professor & Head | Department of Telugu, Govt. Degree College for Women, Hyderabad | Telangana |
| 8 | Prof. Nidhi Jain | Professor | Department of Chemistry, Indian Institute of Technology Delhi | New Delhi |
| 9 | Prof. Nilabh Tiwari | Head | Department of Education, Central Sanskrit University | New Delhi |
| 10 | Prof. Parmar Ranjitkumar Khimjibhai | Head | Department of Electrical Engineering, Government Polytechnic, Junagadh | Gujarat |
| 11 | Prof. Shahanaz Ayub | Associate Professor | Department of Electronics & Communication Engineering, Bundelkhand Institute of Engineering & Technology, Jhansi | Uttar Pradesh |
| 12 | Prof. Shilpagauri Prasad | Associate Professor | Department of English, Pune District Education Association’s Prof. Ramkrishna More Arts, Commerce and Science College, Pune | Maharashtra |
| 13 | Dr. Shimi S.L. | Associate Professor | Electrical Engineering Department, Punjab Engineering College | Chandigarh |
| 14 | Prof. A.S. Smiline Girija | Head | Department of Microbiology, Centre for Infectious Diseases, Saveetha Dental College and Hospitals, Saveetha Institute of Medical and Technical Sciences, Saveetha University, Chennai | Tamil Nadu |
| 15 | Prof. Srinivas Hotha | Professor | Department of Chemistry, Indian Institute of Science Education and Research Pune | Maharashtra |
| 16 | Prof. Vinay Sharma | Professor | Department of Management Studies & Joint Professor with the Department of Design, IIT Roorkee | Uttarakhand |
