रोबोटेक्स आंतरराष्ट्रीय स्पर्धेत पुणे महानगरपालिकेच्या शाळेतील विद्यार्थ्यांचे चमकदार यश

पुणे-बी.एम.सी. सॉफ्टवेअर इंडिया आणि रोबोटेक्स इंडिया यांच्या मदतीने पुणे महानगरपालिकेच्या (पीएमसी)  बी. टी. सहानी नवीन हिंद हायस्कूल या शाळेतील विद्यार्थ्यांनी युरोपातील एस्टोनिया येथे झालेल्या रोबोटेक्स आंतरराष्ट्रीय स्पर्धेत दोन पोडियम पोझिशन्स जिंकत उल्लेखनीय यश मिळविले.
या स्पर्धेत ४० देशांतून पाच हजारांहून अधिक स्पर्धक सहभागी झाले होते. त्यांच्यामध्ये या पुण्याच्या विद्यार्थ्यांनी चमकदार कामगिरी करत सर्वांचे लक्ष वेधून घेतले.विज्ञान, तंत्रज्ञान, अभियांत्रिकी आणि गणित या विषयातील (स्टेम)उत्तम शिक्षण आणि नावीन्यपूर्ण तायात उत्तम कामगिरीकरणाऱ्या रोबोटेक्सइंडिया, याना-नफा संस्थेने विद्यार्थ्यांमध्ये तांत्रिक कौशल्ये वाढवून परिवर्तन करण्याची आपली कटिबद्धता विविध उपक्रमांतून कायमराखली आहे. टॅलिन, एस्टोनिया येथे नुकतीच संपन्न झालेल्या रोबोटेक्स आंतरराष्ट्रीय अंजिक्यपद (रोबोटेक्स इंटरनॅशनल चॅम्पियनशिप २०२३) स्पर्धेत महानगरपालिकेच्या शाळांमधील विद्यार्थ्यांनी मिळविलेले यश हे या कटिबद्धतेचेच प्रतीक आहे.
या स्पर्धेत शालेय विद्यार्थ्यांच्या बुद्धिमत्तेची झलक दाखविणाऱ्या दोन प्रकल्पांना विजतेपद मिळाले. आरती चव्हाण आणि अंबिका ठाकूर या आठवीतील विद्यार्थिनींनी जलप्रदूषणाच्या समस्येवर मात करण्यासाठी बनवलेली स्मार्ट रिव्हरक्लिनिंगबोट अर्थात नदीतील कचरा गोळा करणारी स्मार्ट बोट यशाची मानकरी ठरली, तर नवव्या इयत्तेतील दिपाली साळवे आणि बिपिन तिवारी यांच्या अॅग्रिकोसड्रोन या प्रकल्पाने शेतकऱ्यांसाठी एक क्रांतीकारी उपाय योजना सादर केली आहे. या ड्रोनच्या साह्याने पावसाच्या ढगातील खनिजे शोधून शेतकऱ्यांना परिपूर्ण खतांची निवड करण्यात मदत करणे शक्य झाले आहे.
बी. टी. सहानी स्कूल मधील शंभरहून अधिक संघांनी रोबोटेक्स इंडियाने यंदा आयोजित केलेल्या प्रादेशिक आणि राष्ट्रीय अजिंक्य पद स्पर्धांमध्ये भाग घेतला. विशेष म्हणजे, त्यातील चार संघांनी राष्ट्रीय स्तरावर पोडियम पोझिशन्स मिळवून, आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील रोबोटेक्स अजिंक्य पद स्पर्धेत ही यश मिळविले. या जागतिक स्पर्धेचे हे यंदाचे २४ वे वर्ष असून, ती जगभरातील सर्वांत मोठ्या रोबोटिक्स महोत्सवां पैकी एक आहे.
पुणे महानगरपालिकेचे महापालिका आयुक्त विक्रम कुमार यांच्या हस्ते आज बी. टी. सहानी नवीन हिंद विद्यालयाच्या या विजेत्या संघांना गौरविण्यात आले. यावेळी पुणे महानगरपालिकेचे आयुक्त विक्रमकुमार म्हणाले, “बी. एम. सी. सॉफ्टवेअरने, सामाजिक जबाबदारी उपक्रमाद्वारे, आठ विद्यार्थ्यांच्या आंतरराष्ट्रीय स्तरावरील वाटचालीत मदत करण्यात महत्त्व पूर्ण भूमिका बजावली आहे. या कंपनीने दिलेल्या निधीमुळे या विद्यार्थ्यांना पासपोर्ट, व्हिसा आणि विमान तिकीट या सारख्या अत्यावश्यक बाबी सुलभ झाल्या आणि या जागतिक स्पर्धेतील विद्यार्थ्यांचा सहभाग ही सुनिश्चित झाला.
“आम्ही अशा युगाचे साक्षीदार आहोत जिथे भारत, एक देश म्हणून, तंत्रज्ञानाच्या क्षेत्राची नवी व्याख्या निश्चित करत आहे.या वाटचालीत सहभागी होणाऱ्या प्रत्येकाला नव्या दिशा शोधण्यासाठी मदत करण्याची आमची भूमिका आहे.या अनुषंगाने रोबोटेक्स इंडिया सोबतच्या आमची भागीदारी अत्यंत महत्त्वाची आहे.देशभरातील विद्यार्थ्यांना वर्तमानात आणि भविष्यातही भरभराटीची संधीउपलब्ध करून देण्याचा आमचा प्रयत्न आहे,” असे बी. एम. सी.सॉफ्टवेअरचे भारतातील प्रमुख साकार आनंद म्हणाले.
“बी एम सी आणि रोबोटेक्स इंडिया लिंग समानतेला चालना देण्यासाठी आणि वंचित समुदायांनाही डिजिटल तंत्रज्ञानाचा लाभ देण्यासाठी प्रयत्न करत आहेत. हा भारताच्या भावी कार्यशक्तीला आकार देण्याच्या प्रयत्नांचा हा आधारस्तंभ आहे. स्टेम प्रयोगशाळा आणि आधुनिक तंत्रज्ञानाच्या साह्याने आम्ही मुलां मधील सुप्त गुणांना वाव देण्याचा प्रयत्न करत आहोत.यामुळे ही मुले केवळ सक्षम बनत नाहीत तर येणाऱ्या पिढ्यांसाठी परिवर्तनात्मक बदल घडवून आणण्याची क्षमता ही निर्माण होते,” असे बी. एम. सी. सॉफ्टवेअर मधील कॉर्पोरेट सिटीझनशिप आणि डी ई आयचे ग्लोबल हेड वेंडीरेंटश्लेर म्हणाले.
रोबोटेक्स इंडियाच्या संचालिका पायल राजपाल म्हणाल्या, “रोबोटेक्स इंडियामध्ये, आम्ही देशभरातील विद्यार्थ्यांना उज्ज्वल भविष्यासाठी सक्षम बनवण्याचा प्रयत्न करत आहोत. या मार्गातील अडथळे दूर करून, त्यांना विजया पर्यंत नेण्याचे आमचे उद्दिष्ट आहे. यासाठी बी. एम. सी. सोबतची ही भागीदारी आणि आम्ही एकत्र सुरू केलेले उपक्रम नाविन्यपूर्णता आणि विविधतेचा स्वीकार करून विविध पार्श्वभूमीवरील विद्यार्थ्यांना राष्ट्रीय आणि जागतिक अशा दोन्ही स्तरावर त्यांची अत्युकृष्ट क्षमता दाखविण्यासाठी एक योग्य व्यासपीठ उपलब्ध करून देण्याच्या आमच्या दृढ समर्पणाचा दाखला आहे. राष्ट्रीय स्तरावर’ शिक्षण आणि रोजगारातील तफावत दूर करण्यासाठी ही याची मदत होते.
वीज आणि आधुनिक तंत्रज्ञानयुक्त साधनसामुग्री, सहजपणे उपलब्ध नसतानाही दुर्बल सामाजिक-आर्थिक पार्श्वभूमी असलेल्या बी.टी. सहानी शाळेतील एकहजार हूनअधिक विद्यार्थ्यांना २०२१ पासून रोबोटेक्स इंडियाच्या परिवर्तनात्मक कार्यक्रमांद्वारे भविष्यातील तंत्रज्ञान कौशल्यांची ओळख करून देण्यात आली आहे.
बी एम सी सॉफ्टवेअर इंडिया आणि रोबोटेक्स इंडिया यांच्या सहकार्यामुळे बी. टी. सहानी शाळेत पहिली “स्टेमरोबोटिक्सलॅब” ची स्थापना झाली आहे. ही अत्याधु निक प्रयोगशाळा एक हजार विद्यार्थ्यांना कोडींग, रोबोटिक्स, आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स आणि आय ओ टी मधील आवश्यक कौशल्ये प्रदान करण्यासाठी सुसज्ज आहे, ज्यामुळे भविष्यातील रोजगाराच्या संधींचा फायदा घेण्यासाठी भक्कम पाया तयार झालेला असेल.
स्टेम शिक्षणासाठी बी एम सी सॉफ्टवेअरची बांधिलकी पुण्याच्या पलीकडे विस्तारली असून, विविध ठिकाणच्या सरकारी शाळांमधील सात हजारांहून अधिक विद्यार्थ्यांना रोबोटिक्स, स्टेमलॅब आणि’ रोबो बनवणाऱ्या मुली’ या अनोख्या उपक्रमांचा फायदा होत आहे. पुणे महानगरपालिका आणि रोबोटेक्स इंडिया यांच्यातील संयुक्त उपक्रमाचा उद्देश पुणे महानगरपालिकेच्या शाळांमधील २० हजारांहून अधिक विद्यार्थ्यांना २०२४ पर्यंत रोबोटिक्स, कोडिंग, ए आय आणि भविष्यातील इतर कौशल्यांचे प्रशिक्षण देणे हा आहे. पुढील तीन वर्षांत महानगरपालिकेच्या २०० शाळांमध्ये स्टेमरोबोटिक्स लॅबची स्थापना करण्याचे उद्दिष्ट आहे. स्टेम शिक्षणात प्रगती करणे, डिजिटल विषमता कमी करणे आणि तंत्रज्ञानावर आधारित भविष्यासाठी आवश्यक कौशल्यांसह विद्यार्थ्यांना सक्षम बनवणे या आपल्याध्येयांसाठी रोबोटिक्स इंडिया कटिबद्ध आहे. 
रोबोटेक्स इंडियाबद्दल:रोबोटेक्स इंडियाने शहरी, आदिवासी आणि ग्रामीण भागातील सरकारी शाळांमधील दहालाख विद्यार्थ्यांना रोबोटिक्सचे प्रशिक्षण दिले आहे. भविष्यासाठी विद्यार्थी घडविण्यासाठी तंत्रज्ञान क्षेत्रातील नावीन्यपूर्णतेत प्रभावी कौशल्य मिळविण्याकरिता जागतिक दर्जाची गुणवत्ता एकत्र आणण्याचे उद्दिष्ट आहे. यासाठी शिक्षण आणि कौशल्ययातील तफावत दूर करणे, समाजातील डिजिटल विषमता दूर करणे आणि भविष्यकालीन पिढी घडविताना रोजगार निर्मिती करण्याकरिता प्रयत्न करत आहे.
 बी. एम. सी. बद्दल: बी एम सी फोर्ब्सग्लोबल ५० मधील ८६ टक्के आणि जगभरातील ग्राहक व भागीदारांबरोबर त्यांचे भविष्य घडविण्यासाठी कार्य करते. नावीन्यपूर्णतेच्या इतिहासासह, ऑटोमेशनमधील आघाडीची कंपनी आणि ऑपरेशन्स आणि सेवा व्यवस्थापनासाठी उपाययोजना पुरविणारी ही एक आघाडीची कंपनी आहे. संस्थांना एक स्वायत्त डिजिटल उद्योग बनण्यासाठी भविष्यातील संधींचा लाभ घेण्याकरिता पुरेसा वेळ आणि स्थान मिळवून देण्याचा प्रयत्न करतो.