12 नोव्हेंबरपासून उत्तराखंडच्या सिल्कयारा-दांदलगाव बोगद्यामध्ये अडकलेल्या 41 मजुरांना बाहेर काढण्याचे काम सुरू आहे. पाईप आत जाण्यासाठी काही अंतर बाकी आहे. यानंतर रॅम्प बांधण्यात येणार आहे. यानंतर 16 दिवस अडकलेल्या 41 मजुरांना बोगद्यातून बाहेर काढण्यात येणार आहे.राष्ट्रीय आपत्ती व्यवस्थापन प्राधिकरण (NDMA) सदस्य लेफ्टनंट जनरल (निवृत्त) सय्यद अता हसनन म्हणाले – खोदकाम पूर्ण झाल्यानंतर पाइपपर्यंत बोगद्यात रॅम्प तयार केला जाईल. रॅम्प बनवण्यात काही अडचण आल्यास शिडी बसवण्यात येईल. याद्वारे कामगारांना पाइपवर नेले जाऊ शकते. पाइपवर पोहोचल्यावर कामगारांना स्ट्रेचरवर झोपवले जाईल आणि दोरीच्या साहाय्याने ओढून बाहेर काढले जाईल. एका कामगाराला बोगद्यातून बाहेर काढण्यासाठी 3 ते 5 मिनिटे लागतील.एकदा सर्व पुरुषांना बाहेर काढल्यानंतर, त्यांच्यासाठी आवश्यक वैद्यकीय पायाभूत सुविधा तयार केल्या गेल्या आहेत, त्यांच्या वैद्यकीय कल्याणासाठी कोणतीही शिथिलता ठेवली जाणार नाही. जिल्हा रुग्णालयात 30 खाटांची सुविधा तर जागेवरच 10 खाटांची सुविधा तयार आहे. स्टँडबाय चिनूक हेलिकॉप्टर जवळच्या हेलिपॅडवर उपलब्ध आहे. मात्र, ते रात्रीच्या वेळी उडवले जाणार नाही. तातडीची गरज असल्यास, कामगारांना ऋषिकेशला आणण्यासाठी रुग्णवाहिकेचा वापर केला जाऊ शकतो. कामगारांच्या आरोग्यविषयक गरजांना प्राधान्य देण्यासाठी साइटवर ट्रायज केले जाईल. कामगारांनी अनुभवलेल्या दीर्घ कालावधीच्या अलगावमुळे उद्भवू शकणारे संभाव्य बदल लक्षात घेऊन त्यांचे 48 – 72 तास निरीक्षण केले जाईल.
रुग्णवाहिकेशिवाय बोगद्याच्या आत स्ट्रेचर आणि गाद्या पोहोचवण्यात आल्या आहेत. येथे रुग्णालय बांधण्यात आले आहे. बचावकार्यानंतर कामगारांना येथे ठेवण्यात येणार आहे. यानंतर त्यांना 30-35 किमी दूर असलेल्या चिन्यालिसौर येथे नेले जाईल. जेथे 41 खाटांचे विशेष रुग्णालय बांधण्यात आले आहे. जर कोणत्याही मजुराची प्रकृती बिघडली, तर त्याला तत्काळ एअरलिफ्ट करून एम्स ऋषिकेशमध्ये पाठवले जाईल.चिन्यालीसौर विमानतळावर चिनूक हेलिकॉप्टर तैनात करण्यात आले आहे. कोणत्याही मजुराची प्रकृती खालावल्यास त्याला हेलिकॉप्टरने तत्काळ ऋषिकेश एम्समध्ये पाठवले जाईल.
तत्पूर्वी, सिल्कयारा बाजूकडून आडवे ड्रिलिंग करण्यात गुंतलेले उंदीर खाण कामगारांनी उत्खनन पूर्ण केले आणि अपघाताच्या 17व्या दिवशी दुपारी 1.20 वाजता पाईपमधून बाहेर आले. त्याने सुमारे 21 तासांत 12 मीटर मॅन्युअल ड्रिलिंग केले. 24 नोव्हेंबर रोजी ऑगर मशीन कामगारांच्या ठिकाणापासून फक्त 12 मीटरवर तुटली. त्यामुळे बचावकार्य थांबवावे लागले.यानंतर उर्वरित ड्रिलिंगसाठी लष्कर आणि रॅट मायनर्सना पाचारण करण्यात आले. मंगळवारी सकाळी अकरा वाजता अधिकाऱ्यांनी कपडे व दप्तर तयार ठेवण्यास सांगताच कामगारांच्या कुटुंबीयांच्या चेहऱ्यावर आनंद दिसत होता. लवकरच चांगली बातमी येत आहे.
शुक्रवार, 24 नोव्हेंबर रोजी, कामगारांच्या ठिकाणापूर्वी केवळ 12 मीटर आधी मशीनचे ब्लेड तुटले. त्यामुळे बचावकार्य थांबवावे लागले. 12 नोव्हेंबर रोजी निर्माणाधीन बोगद्याचा काही भाग कोसळला होता. त्यामुळे बोगद्यात काम करणारे ४१ मजूर आत अडकले होते. उत्तरकाशीच्या बोगद्यात अडकलेल्या कामगारांसाठी प्रार्थना करण्याचे आवाहन पंतप्रधान मोदींनी सोमवारी संध्याकाळी देशवासियांना केले. त्यांची सुटका करण्यात सरकार कोणतीही कसर सोडत नसल्याचे ते म्हणाले.
16 दिवसांपासून अडकलेल्या 41 मजुरांपर्यंत पोहोचण्यासाठी 86 मीटर लांबीचे व्हर्टिकल ड्रिलिंग सुरू आहे. आतापर्यंत 31 मीटर खोदकाम झाले आहे. दुसरीकडे, पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांचे विशेष सचिव पीके मिश्रा, गृह सचिव अजय के भल्ला आणि उत्तराखंडचे मुख्य सचिव एसएस संधू हे देखील बोगद्यातील बचाव कार्याचा आढावा घेण्यासाठी पोहोचले.
बचाव कार्याबाबत महत्वाची अद्ययावत माहिती :
1. एनचआयडीसीएलचे जीवनरक्षणासाठीचे प्रयत्न:
- ताजे शिजवलेले अन्न आणि ताजी फळे ठराविक अंतराने दुसऱ्या लाईफ लाइन (150 मिमी व्यास) सेवेचा वापर करून बोगद्याच्या आत पोहोचवली जात आहेत.
- एसडीआरएफने उपलब्ध मनुष्यबळासह व्हिडिओ संप्रेषण स्थापित केले आहे आणि एनडीआरएफने थेट लाईन संपर्क स्थापित केला आहे.
2. एनएचआयडीसीएल द्वारे हॉरीझॉन्टल बोरिंग (आडवे खोदकाम)
- आतापर्यंत एकूण 58 मीटर पर्यंत पाईप आत ढकलण्यात आला आहे.
3.सतलज जल विद्युत निगम- द्वारे बचावासाठी व्हर्टिकल ड्रिलिंग (उभे खोदकाम) (1.0 मीटर व्यास):
- ड्रिलिंग काम सुरू झाले असून वार्तांकनाच्या वेळेपर्यंत 45 मीटर चे काम पूर्ण झाले.
4.टीएचडीसीएल द्वारे बरकोट बाजूला आडवे ड्रिलिंग:
- टीएचडीसी ने बरकोट बाजूला बचाव बोगद्याचे बांधकाम सुरू केले आहे.
- 28.11.2023 रोजी 0500 वाजता सातवा स्फोट करण्यात आला.
- बोगद्याची एकूण निष्पादित लांबी 13.20 मीटर आहे. पुढे, खोदकाम सुरु आहे.
- 18 रीब्सच्या फॅब्रिकेशनचे काम पूर्ण झाले आहे.
5.आरव्हीएनएल द्वारे लंब-क्षैतिज ड्रिलिंग:
- मजुरांना वाचवण्यासाठी आडव्या ड्रिलिंगसाठी आवश्यक असलेल्या सूक्ष्म बोगद्यासाठी लागणारी उपकरणे नाशिक आणि दिल्लीहून घटनास्थळी पोहोचली आहेत.
- प्लॅटफॉर्म बनवण्याचे काम पूर्ण झाले आहे. मजबुतीकरण आणि काँक्रिटीकरणाचे काम प्रगतीपथावर आहे.
6.सिल्क्यरा टोकाला आरव्हीएनएल द्वारे उभे ड्रिलिंग (8 इंच व्यास):
- बीआरओ ने 1150 मीटरचा प्रवेश रस्ता पूर्ण केला आहे आणि आरव्हीएनएल ला सुपूर्द केला आहे. ड्रिलिंगसाठी बीआरओ ने घटनास्थळी मशीन आणले.
- आरव्हीएनएल ला विद्युत जोडणी प्रदान करण्यात आली आहे.
- उभ्या ड्रिलिंगसाठी प्लॅटफॉर्म पूर्ण झाला आहे.
- 26.11.2023 रोजी 0400 वाजता ड्रिलिंग सुरू झाले आणि 72 मीटर काम पूर्ण झाले.
7.ओएनजीसी द्वारे बरकोट टोकाकडे उभे ड्रिलिंग (24 इंच व्यास).
- ओएनजीसी ने पुरवलेली एअर हॅमर ड्रिलिंग रिगची सर्व संबंधित सामग्री ऋषिकेश येथे पोहोचली आहे, कारण ड्रिलिंगसाठी रिग ठेवण्यासाठी बीआरओ द्वारे मार्ग आणि जागा तयार केली जात आहे.
8.टीएचडीसीएल/लष्कर/कोल इंडिया आणि एनएचआयडीसीएल च्या संयुक्त टीमद्वारे मॅन्युअल-सेमी मेकॅनाइज्ड पद्धतीने ड्रिफ्ट टनेल:
- 22 फ्रेम्स तयार करण्यात आल्या आहेत.