ए हाऊझ दॅट… बॅटिंग करणारा आऊट झाला की प्रतिस्पर्धी टीमची मुलं अक्षरशः बेंबीच्या देठापासून ओरडत एकच कल्ला करत. पूर्ण गल्लीभर नुसता आवाज, गोंधळ, गडबड. दरवर्षी मार्च-एप्रिलमध्ये परीक्षा संपल्या रे संपल्या की गल्लोगल्ली दिसणारं हे टिपिकल दृश्य. परीक्षा कधी संपताहेत आणि टीम बनवून आपण कधी खेळायला सुरुवात करतोय असं या क्रिकेटवेड्यांना झालेलं असतं. यावर्षी मात्र मार्चमध्ये करोनामुळे लॉकडाऊन झाला आणि खेळाने गजबजणाऱ्या गल्ल्या सुन्या सुन्या झाल्या. बरं हा लॉकडाऊन थोड्या दिवसांसाठीच असेल आणि मग मनसोक्त खेळता येईल, या आशेवरही पाणी पडलं. मे महिना सुद्धा संपत आला पण लॉकडाऊनमुळे बाहेर खेळता येत नाही या विचाराने घरोघरी बच्चे कंपनी नाराज झालीय. खिडकीत, बाल्कनीत येऊन गल्ली, ग्राऊंडला उदास नजरेनं न्याहाळत बसलीय.
‘आता घरातच बसावं लागणार तेव्हा घरी राहून काय काय खेळ खेळता येतील ते बघा’…वडीलधाऱ्या मंडळींच्या या सल्ल्याने मग विचारचक्रे फिरली. कोपऱ्यात ठेवलेला कॅरम फटक्यात बाहेर निघाला, कपाटातील पत्त्यांचा कॅट शोधून काढला तर माळ्यावर कुठे बुद्धिबळाचा पट, व्यवहार डाव आहे का याचाही धांडोळा घेतला गेला. मग काय लहानांसोबत मोठेही सापशिडी, व्यवहार, पत्त्यांमध्ये तर पाच-तीन-दोन, बदाम-सात, मेंढीकोट, झब्बू खेळताना दिसू लागले. सोबतीला कॅरम, बुद्धिबळाचे डावही रंगू लागले. झूमवर फक्त गप्पाच नाही तर हाउझीचा खेळही खेळला जाऊ लागला (कल्पकता यालाच म्हणतात बरं!). बैठे खेळ खेळण्यात आणि नवनवीन शिकण्यात वेळ जाऊ लागला. याचदरम्यान एक उल्लेखनीय बाब म्हणजे मुलांसाठी वाड्यामधील हरहुन्नरी शिक्षकांनी एक गमतीदार पण शैक्षणिक सापशिडी बनवली – खेळातून विरंगुळा आणि शिक्षणही…नक्कीच ही अभिनव कल्पना आहे
खरंतर पुन्हा बाहेर केव्हा खेळायला जायला मिळणार हा विचार अधूनमधून डोकं वर काढू लागला. बच्चे कंपनीची ही परिस्थिती तर खेळाडूंची काय अवस्था असेल…
आंतरराष्ट्रीय खेळाडू, खेलो इंडियाची चॅम्पियन आणि ऑल इंडिया युनिव्हर्सिटी मेडलिस्ट पूर्णा रावराणे म्हणाली की ग्राउंड वर्क थांबलं आहे; पण घरी करता येण्याजोगे एक्सरसाइज तसेच टेक्निकल वर्क आऊट आम्ही करत आहोत. त्यादृष्टीने आमचे प्रशिक्षकही आमच्याशी ऑनलाईन संवाद साधून मार्गदर्शन करत आहेत. समर कॅम्पसाठी बेसिक एक्सरसाईझचे व्हिडिओ आणि शॉर्ट क्लिपच्या माध्यमातून खेळाडूंना शिकवलं जातंय. काही आंतरराष्ट्रीय खेळ, जे या वर्षी होऊ शकत नाहीत; पण त्यामुळे खेळाडूंचे नुकसान होऊ नये यासाठी त्यातील वयोमर्यादांची अट शिथिल करण्यात यावी, अशी मागणी नामवंत खेळाडूंनी केली आहे.
क्रिकेटच्या बाबतीत ही असंच काहीसं सुचवलं जात आहे. मे महिन्याची सुट्टी म्हणजे मोठी सुट्टी. या सुट्टीत खेळ, छंद, रेसिपी, मेहंदी असे बरेच शॉर्ट कोर्स किंवा कॅम्पचे पेव फुटलेले असते. लॉकडाऊनमुळे या सर्वांनाही आळा बसला. बऱ्याच जणांनी नामी युक्ती शोधून काढली आणि झूमवर किंवा व्हाट्सएपवर व्हिडिओ अपलोड करून क्लासेस सुरू केले. कोळी क्रिकेट अकादमीच्या आदित्य कोळी यांनीही ‘लाईव्ह क्रिकेट स्किल लर्निंग सेशन’ चालू केले. खेळाडू आणि समर कॅम्प घेणाऱ्यांनी सुवर्णमध्य शोधून काढला त्याचप्रमाणे स्पोर्ट्स चॅनेल्सना सुद्धा वाट वाकडी करावी लागली. सगळं जग थांबलंय तर खेळ तरी कुठे चालू असणार. एका स्पोर्ट्स चॅनेलसाठी सोशल मीडियाचे काम बघणाऱ्या कन्टेन्ट रायटरने सांगितले की ऑलिम्पिक, युरो कप, आयपीएल, इंटरनॅशनल क्रिकेट मॅच हे सगळं पुढे ढकलण्यात आले आहे. फक्त डब्ल्यूडब्ल्यूइ(WWE) आणि युएफसी(UFC) चालू आहे. यापैकी WWE हे यूएसला फ्लोरीडा येथे चालू आहे तर UFC चे ठिकाण बदलत असले तरीही ते यूएसभर चालू आहे. सध्या तरी २०२० ची क्रिकेट वर्ल्ड कप होईल की नाही याबाबत शंका आहे. डिसेंबर मध्ये भारताचा ऑस्ट्रेलिया दौरा आहे, तो विनासायास होईल अशी दिलासादायक बातमी आहे. बीसीसीआय अध्यक्ष सौरव गांगुलींनी सांगितले आहे की भारतात सद्यपरिस्थितीत क्रिकेट होणार नाही; कारण खेळाडूंचा आणि प्रेक्षकांचा जीव धोक्यात घालून खेळ खेळायचा नाही. अर्थात आईपीएल किंवा टी-20 होईल की नाही हा एक प्रश्नच आहे. दुसरीकडे मात्र यूएसमध्ये WWE लाईव्ह शूट (प्रेक्षकांविना) होतेय. लॉकडाऊनमुळे बच्चे कंपनीच नाही तर जानेमाने खेळाडूही घरी बसून खेळत आहेत. उदाहरणच द्यायचं झालं तर काही बास्केटबॉलपटू त्यांच्या घरून व्हिडिओ गेमद्वारे बास्केटबॉल खेळत आहेत आणि त्याची वेगळी टुर्नामेंटही चालू आहे. NBA 2K20 नावाची ही टुर्नामेंट आहे. कुणाच्या डोक्यातून काय आयडिया निघतील याचा काही नेम नाही.
सगळेच स्पोर्ट्स चॅनेल जुन्या मॅचेस, शोज पुन्हा दाखवत आहेत आणि सोशल मीडिया द्वारे त्याचे प्रमोशनही करत आहेत. सध्या सोनी स्पोर्ट्सवर जुन्या मॅचेस पुन्हा दाखवल्या जात आहेत. गल्लीत नाही पण घरी त्या मॅच बघून तोच कल्ला अनुभवता येतोय म्हणा.
लॉकडाऊन कधी संपेल हे माहीत नाही पण त्या निमित्ताने का होईना बैठ्या खेळांना पुन्हा नवसंजीवनी मिळाली आहे. लहानपणी घरातील वयस्कर माणसं सुट्टी पडली की महत्त्वाची सूचना देत. दिवसा आणि संध्याकाळी काय ते अंगणात खेळा पण दुपारी मात्र बैठे खेळच खेळा म्हणजे आमची झोपमोड होणार नाही. मग कुणाच्या ना कुणाच्या घरी किंवा गॅलरीत आम्ही सगळे जमत असू आणि खेळत असू. कधी कॅरम, पत्ते, काचपाणी, भातुकली, सागरगोटे, नाव-गाव-फळ-फूल…बरेच खेळ होते की बसून खेळण्यासारखे. विस्मृतीत गेलेले ते खेळ आता फिरून पुन्हा आठवू लागले आहेत आणि जुन्या आठवणींसह नव्याने डाव रंगतो आहे.
पूर्णिमा नार्वेकर
पुष्पक अपार्टमेंट, ब्लॉक नं 203,
भिकाजी लाड मार्ग,
दहिसर फाटक जवळ,
दहिसर (प.),
मुंबई – 400068
