: सरहद, पुणेतर्फे 98 कार्यक्रमांच्या सांगता उपक्रमाचा दिमाखदार सोहळा
मराठी साहित्य संमेलनाची मराठी दिल्लीकरांना आतुरता : माधुरी मिसाळ

पुणे : संत-महापुरुषांच्या विचारांचा जागर, साहित्यिकांची ओळख, महाराष्ट्राचे सांस्कृतिक वैभव दाखविणाऱ्या गोंधळ, जागर, भारूड, ओव्या, उखाणे, लावणी अशा वैविध्यपूर्ण सादरीकरणातून दिल्ली रंगवू मराठी रंगात हा दिमाखदार सोहळा रंगला. या वेळी प्रसारित करण्यात आलेल्या हे मराठी बाहु झुंजत राहु आणि आम्ही असू अभिजात या संमेलनगीतांनी सभागृहात चैतन्य पसरले.
निमित्त होते सरहद, पुणेतर्फे दिल्ली येथे आयोजित करण्यात आलेल्या 98व्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाच्या पार्श्वभूमीवर घेण्यात आलेल्या 98 कार्यक्रमांच्या सांगता सोहळ्याचे. हा दिमाखदार सोहळा आज (दि. 8) गणेश कला क्रीडा रंगमंच येथे आयोजित करण्यात आला होता. सरहद संस्थेच्या विविध शाळांमधील विद्यार्थी आणि शिक्षकांनी यात उत्साहाने सहभाग घेत कार्यक्रमात अभिजात मराठी भाषेचे रंग भरले.
नगरविकास तसेच वैद्यकीय शिक्षण राज्यमंत्री माधुरी मिसाळ, सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाचे प्र-कुलगुरू पराग काळकर, महाराष्ट्र साहित्य परिषदेचे कार्याध्यक्ष प्रा. मिलिंद जोशी, प्रमुख कार्यवाह सुनिताराजे पवार, सरहद, पुणेचे संस्थापक अध्यक्ष संजय नहार, सचिव सुषमा नहार, विश्वस्त डॉ. शैलेश पगारिया, शैलेश वाडेकर, अनुज अहार, डॉ. अमोल देवळेकर, संजय सोनवणी, डॉ. सतिश देसाई, मनिषा वाडेकर, झाहिद भट, काश्मीरी संगीतकार किशन लांगु, महेश वाबळे, उद्धव धुमाळे आदी मान्यवर उपस्थित होते. सुरुवातीस मान्यवरांच्या हस्ते दीप प्रज्वलन आणि सरस्वती पूजन झाले.
सुरुवातीस शारदास्तवन झाल्यानंतर सरहद शाळेतील शिक्षिकांनी महाराष्ट्राच्या विविध प्रांतातून दिल्लीतील मराठी साहित्य संमेलनाला जाणाऱ्या साहित्यप्रेमींच्या गप्पांमधून बारा कोसावर बदलत जाणाऱ्या मराठी भाषेचा डौल दर्शविला. गाणी, कविता, उखाणे याद्वारे आपआपल्या प्रांतातील साहित्य-संस्कृतीची ओळख करून दिली.
शिक्षणाची महती सांगणारा मी सावित्री बोलतेय हा एकपात्री प्रयोग सादर करण्यात आला. संत, साहित्यिकांच्या वेषात आलेल्या शालेय विद्यार्थ्यांनी वैविध्यपूर्ण सादरीकरणातून मराठी भाषेची गोडी दर्शविली. विद्यार्थी-विद्यार्थिनींचे काव्य वाचन लक्ष्यवेधी ठरले.
देशाच्या स्वातंत्र्य लढ्यातील क्रांतीकारकांचे बलिदान आणि आजच्या काळातील तरुणाईचा परदेशाकडे असलेला ओढा याविषयी मार्मिक टिप्पणी करणाऱ्या मी भारतीय या प्रयोगाने रसिकांची दाद मिळविली.
साहित्याचा जागर-गोंधळ, आठवणीतल्या शांता शेळके, विद्यार्थी कवीकट्टा, एकपात्री सादरीकरण, स्त्री सक्षमीकरणाची ओवी यासह विविध नृत्याविष्कार या प्रसंगी सादर झाले. काश्मीरी गायिका शमीमा अख्तर यांनी लाभले आम्हास भाग्य बोलतो मराठी, माझे माहेर पंढरी ही गीते ऐकवून रसिकांना मंत्रमुग्ध केले. मणिपुरी, आसामी नृत्यासह काश्मीर आणि महाराष्ट्राच्या संस्कृतीचा मिलाफ घडविणाऱ्या नृत्य सादरीकरणाने एकतेचा संदेश दिला. कार्यक्रमाची सांगता गौरव महाराष्ट्राचा या सादरीकरणाने झाली.
संमेलन गीतांचे अनावरण माधुरी मिसाळ, पराग काळकर आणि मान्यवरांच्या हस्ते या वेळी करण्यात आले.

संमेलनाविषयी दिल्लीकर मराठी भाषकांमध्ये प्रचंड आतुरता : माधुरी मिसाळ

या वेळी बोलताना माधुरी मिसाळ म्हणाल्या, मराठी भाषा मूलत:च समृद्ध आहे. मराठी भाषेतील साहित्य, नाट्य, परंपरा जतन करण्यासाठी काम केले गेले पाहिजे. महिलांनी आपल्यातील आंतरिक शक्ती जागृत करून उराशी स्वाभिमान बाळगावा. तसेच तो पुढच्या पिढीतही रुजवावा. दिल्लीत होत असलेल्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनानिमित्त दिल्लीतील मराठी भाषकांमध्ये प्रचंड उत्सुकता असून मराठी दिल्लीकर संमेलनाची मोठ्या आतुरतेने वाट पाहत आहे.

पराग काळकर म्हणाले, 98व्या अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलनाची उत्तम वातावरण निर्मिती या कार्यक्रमाद्वारे झाली आहे. मराठी भाषेला मिळालेल्या अभिजात दर्जामुळे प्रत्येक मराठी नागरिकाची जबाबदारी वाढली आहे. साहित्य संमेलनाच्या माध्यमातून विसर पडलेल्या मराठी संस्कृतीचे पुनर्भरण होत आहे.

प्रास्ताविकात संजय नहार म्हणाले, शिक्षण आणि आरोग्य समाजाची सर्वात मोठी गरज आहे. त्यामुळे या क्षेत्रात प्रामाणिकपणे कार्य करण्याचा मानस आहे. दिल्लीच्याच नव्हे तर संपूर्ण देशाच्या इतिहासात 98वे अखिल भारतीय मराठी साहित्य संमेलन महत्त्वपूर्ण ठरणार आहे.आभार डॉ. शैलेश पगारिया यांनी मानले.

पुणे :ज्येष्ठ कथक गुरू मनीषा साठे यांनी स्थापन केलेल्या ‘मनीषा नृत्यालय’ च्या सुवर्ण महोत्सवानिमित्त ‘स्वर्ण वंदना’ या  भव्य कथक नृत्य सादरीकरण कार्यक्रमाचे आयोजन  शुक्रवार,दि. ७ फेब्रुवारी २०२५ रोजी संध्याकाळी ७ वाजता गणेश कला क्रीडा केंद्र, स्वारगेट, पुणे येथे आयोजित करण्यात आले होते.
हा कार्यक्रम सॅन फ्रान्सिस्को, अमेरिकेत कार्यरत असलेल्या ‘शांभवीज इंटरनॅशनल स्कूल ऑफ कथक’ (एसआयएसके) संस्थेच्या प्रमुख शांभवी दांडेकर यांनी आयोजित केला होता.  या विशेष सादरीकरणात तीन पिढ्यांतील ५१ नर्तकांनी  एकाच मंचावर कथक गुरू-शिष्य परंपरेचा सुवर्णमहोत्सव साजरा केला.

‘स्वर्ण वंदना’ या ऐतिहासिक कार्यक्रमात आंतरराष्ट्रीय स्तरावर प्रसिद्ध कथक नृत्यांगना शांभवी दांडेकर आपल्या वरिष्ठ शिष्यांसह आणि त्यांच्या विद्यार्थ्यांसह सहभागी झाल्या होत्या . यात अमृता परांजपे, अस्मिता ठाकूर, नेहा मुथीयान, प्राची फडणीस, शीतल लाळगे, रेश्मा नागर, श्रुती आपटे, मृणालिनी खटावकर या कलाकारांसह त्यांच्या शिष्याही सहभागी झाल्या होत्या .शास्त्रीय, उपशास्त्रीय, अभिनय प्रकारातील रचना  आणि काही समांतर रचना सादर करण्यात आल्या. रसिकांनी या सर्व सादरीकरणाला भरभरून प्रतिसाद दिला.पं. मनीषा साठे, पं. सुहास व्यास, माधुरी सहस्त्रबुद्धे , मंगला गोडबोले, पं. शमा भाटे, संजीव अभ्यंकर, डॉ.सतीश देसाई, आदी मान्यवर सभागृहात उपस्थित होते.
या कार्यक्रमासाठी दिल्लीतील वरिष्ठ कथक गुरू पंडिता गीतांजली लाल या प्रमुख अतिथी म्हणून उपस्थित  होत्या. प्रसिद्ध मराठी लेखिका, अभिनेत्री आणि टॉक शो सूत्रसंचालक मुग्धा गोडबोले यांनी या विशेष कार्यक्रमाचे सूत्रसंचालन केले.  यावेळी ज्येष्ठ शिष्यांचा सत्कार करण्यात आला. 
गीतांजली लाल म्हणाल्या,’ मनिषाताईं प्रमाणेच पंडित गोपीकृष्ण यांचाकडे तालीम घेतली. तेथून आमचे नाते दृढ झाले. मनीषा साठे यांच्या मुळे ही कला पुण्याने पुढे नेली. चांगले, प्रतिभावान कलाकार घडवले. मनीषा नृत्यालय आणि शांभवीज इंटरनॅशनल स्कूल ऑफ कथक ही परंपरा पुढे नेत आहेत. कलेसाठी एक आयुष्य अपुरे पडते. पुण्यात गुणीजन आहेत.त्यातून साठे यांची साधना प्रत्यक्षात आली आहे ‘.
मनीषा साठे म्हणाल्या ,’या स्वर्ण वंदनेने मी भारावून गेले आहे. रसिकांची पाठीवर थाप पडत गेली. विदयार्थिनी घडवणे, हा श्वास बनला. शिस्त असेल तर यशाकडे मार्गक्रमण करता येते. श्रध्दा, निष्ठेने केलेला रियाझ आवश्यक असतो. कथक ही अभिजात नृत्य शैली आहे, सर्व कलांची अनुभूती देते. आस्वादक, आश्वासक पणे शिकणाऱ्या सर्वांना पाठिंबा देते.अशा शिष्या मिळणे हे भाग्य समजते. सुवर्ण महोत्सवाचे वर्षभर उपक्रम सुरु राहतील, आपण पाठिंबा द्यावा’ .
शांभवी दांडेकर म्हणाल्या,’  अशा कार्यक्रमातून शहर,परिवार, परंपरा याबदल   कृतज्ञतेची भावना   व्यक्त करावी वाटते.नृत्य आवडीची गोष्ट म्हणून करणे, आणि व्यवसाय म्हणून यशस्वी पणे देखील करणे आवश्यक आहे ‘.कार्यक्रमाच्या शेवटी श्री रागातील तराण्यावर तीन पिढ्यांच्या ५१ नर्तकांनी नृत्य केले. त्याने प्रेक्षकांच्या डोळ्याचे पारणे फिटले. 

श्रीमंत दगडूशेठ हलवाई सार्वजनिक गणपती ट्रस्ट ; किरणोत्सव सोहळ्यात सकाळी ८ वाजून १५ मिनिटांनी सूर्यकिरणांचा गाभा-यात प्रवेश

पुणे : जगभरातील भक्तांचे आराध्यस्थान असलेल्या दगडूशेठ गणपती बाप्पांना चक्क सूर्यनारायणाने सूर्यकिरणांनी शनिवारी महाभिषेक केला. गणपती बाप्पांना स्नान घालण्यासाठी सूर्यकिरणे श्रीं च्या मूर्तीवर पडली आणि जय गणेश…जय गणेशचा जयघोष झाला. दगडूशेठ गणपती मंदिरातील किरणोत्सव सोहळ्याच्या तिस-या दिवशी सकाळी ८ वाजून १५ मिनिटांनी सूर्यकिरणांनी गाभा-यात प्रवेश केला. प्रतिवर्षी माघ गणेशजन्माच्या पार्श्वभूमीवर उत्तरायणामध्ये ही सूर्यकिरणे श्रीं च्या मूर्तीवर पडतात.

श्रीमंत दगडूशेठ हलवाई गणपती मंदिरात शनिवारी सकाळी उपस्थित भाविकांनी हा सोहळा अनुभविला. सकाळी ८ वाजून १५ मिनीटे ते ८ वाजून ३१ मिनिटांपर्यंत हा किरणोत्सव उपस्थितांना पाहता आला. श्रीं च्या उत्सवमूर्तीसमोर असलेल्या चांदीच्या मूर्तीवर सूर्यकिरणे पडली होती. त्यासोबतच देवी सिद्धी व देवी बुद्धी यांच्या चांदीच्या मूर्तींना देखील सूर्यकिरणांनी स्पर्श केला.

ट्रस्टचे कोषाध्यक्ष महेश सूर्यवंशी म्हणाले, गेले तीन दिवस दररोज सकाळी सूर्यकिरणे श्रीं च्या मूर्तीवर पडत आहेत. दगडूशेठ गणपती मंदिर हे पूर्वाभिमुख असल्याने ही किरणे मूर्तीवर पडतात. मंदिराची रचना पूर्वाभिमुख व उंच असल्याने गाभा-यात सूर्यकिरणांचा यावेळी प्रवेश होतो. माघ गणेशजन्माच्या पार्श्वभूमीवर उत्तरायणामध्ये हा सोहळा दरवर्षी अनुभवायला मिळतो. त्यामुळे भाविकांना हा सोहळा गणेशजयंतीनंतर एका आठवडयामध्येच अनुभवता आला.

पुणे विभागीय जिल्हा वार्षिक योजना आढावा बैठक संपन्न

पुणे : गतवर्षी जिल्हा वार्षिक योजनेच्या माध्यमातून राज्यातील 36 जिल्ह्यांमध्ये 18 हजार कोटी रुपयांचा निधी वितरित करण्यात आला होता यावर्षी हा निधी वाढवून 20 हजार कोटी रुपये करण्यात येणार आहे, त्यामुळे वाढीव निधीच्या प्रमाणात प्रत्येक जिल्ह्याला जिल्हा वार्षिक योजनेअंतर्गत निधी वाढवून देण्यात येईल. पण दिलेला सर्व निधी विहित मुदतीत, गुणवत्तापूर्ण कामांवर खर्च होईल याची काटेकोर दक्षता सर्व यंत्रणांनी घ्यावी, असे निर्देश उपमुख्यमंत्री आणि वित्त व नियोजन मंत्री अजित पवार यांनी दिले.

जिल्हा वार्षिक योजना सर्वसाधारण सन 2025-26 चा पुणे, सातारा, सोलापूर, सांगली, कोल्हापूर या पाच जिल्ह्यांचा प्रारूप आराखडा अंतिम करण्यासाठीची राज्यस्तरीय बैठक उपमुख्यमंत्री आणि वित्त व नियोजन मंत्री अजित पवार यांच्या अध्यक्षतेखाली विभागीय आयुक्त कार्यालय पुणे येथे झाली. यावेळी सांगली जिल्ह्याचे पालकमंत्री तथा उच्च व तंत्रशिक्षण मंत्री चंद्रकांत पाटील, सातारा जिल्ह्याचे पालकमंत्री तथा वन व पर्यटन मंत्री शंभूराज देसाई, सार्वजनिक बांधकाम मंत्री छत्रपती शिवेंद्रसिंहराजे भोंसले, ग्रामविकास मंत्री जयकुमार गोरे, मदत व पुनर्वसन मंत्री मकरंद जाधव पाटील, कोल्हापूर जिल्ह्याचे पालकमंत्री तथा आरोग्यमंत्री प्रकाश आबिटकर, सहपालकमंत्री माधुरी मिसाळ, खासदार विशाल पाटील, म्हाडाच्या पुणे मंडळाचे अध्यक्ष शिवाजीराव आढळराव पाटील, आमदार अमित गोरखे, दिलीप वळसे पाटील, राहुल कुल, सुनील शेळके, चेतन तुपे, शंकर जगताप, ज्ञानेश्वर उर्फ माऊली आबा कटके, बाबाजी काळे, शंकर मांडेकर, आमदार सदाभाऊ खोत, इद्रिस नायकवडी, सुधीर गाडगीळ, डॉ. विश्वजीत कदम, सुहास बाबर, रोहित पाटील, कृष्णा खोरे महामंडळाचे उपाध्यक्ष आमदार महेश शिंदे, आमदार देवेंद्र कोठे, आमदार नारायण पाटील, आमदार राहुल आवडे, विभागीय आयुक्त डॉ. चंद्रकांत पुलकुंडवार, वित्त व नियोजन विभागाचे अतिरिक्त मुख्य सचिव तथा विकास आयुक्त डॉ. राजगोपाल देवरा, पीएमआरडीएचे आयुक्त डॉ. योगेश म्हसे, चिंचवड मनपा आयुक्त शेखर सिंह, पुणे मनपाचे अतिरिक्त आयुक्त पृथ्वीराज बी. पी., मनपा आयुक्त शितल उगले तेली, महानगरपालिका आयुक्त के. मंजुलक्ष्मी, सांगली महानगरपालिका आयुक्त शुभम गुप्ता, जिल्हाधिकारी संतोष पाटील, जितेंद्र डुडी, अमोल येडगे, कुमार आशीर्वाद, डॉ. राजा दयानिधी, पुणे जिल्हा परिषदेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी गजानन पाटील, सातारा जिल्हा परिषदेच्या मुख्य कार्यकारी अधिकारी याशनी नागराजन, सोलापूर मुख्य कार्यकारी अधिकारी कुलदीप जंगम, कोल्हापूर जिल्हा परिषदेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी कार्तिकेयन एस.,सांगलीच्या मुख्य कार्यकारी अधिकारी तृप्ती धोडमिसे, संजय कोलगणे उप आयुक्त नियोजन तर सांगली जिल्ह्याच्या पालक सचिव विनिता वेद सिंगल दूरदृष्यप्रणालीद्वारे उपस्थित होते.
जिल्हा वार्षिक योजना सर्वसाधारण सन 2025- 26 करिता नियोजन विभागामार्फत किमान नियतव्यय जिल्हा निहाय कळविण्यात आलेला आहे. त्याप्रमाणे जिल्ह्याच्या स्थानिक गरजेनुसार कार्यान्वित यंत्रणांकडून निधी मागणी नियमित योजनांसाठी करण्यात आली आहे. पुणे विभागातील जिल्ह्यांच्या कार्यान्वित यंत्रणांनी केलेल्या अतिरिक्त मागणीवर बैठकीत सविस्तर चर्चा झाली. जिल्ह्याच्या आवश्यकतेनुसार निधी मंजुरीस उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी मान्यता दिली.

यावेळी सातारा जिल्ह्याचा कमाल नियतव्यय 486 कोटी 25 लाखाचा असून अतिरिक्त मागणी 238 कोटी 75 लाखाची आहे. सांगली जिल्ह्याचा किमान कमाल नियतव्यय 430 कोटी 97 लाखाचा असून अतिरिक्त मागणी 218 कोटीची आहे. सोलापूर जिल्ह्याचा कमाल नियतव्यय 661 कोटी 89 लाखाचा असून 200 कोटीची अतिरिक्त मागणी आहे. कोल्हापूर जिल्ह्याचा कमाल नियतव्यय 518 कोटी 56 लाखाचा असून अतिरिक्त मागणी 421 कोटी 47 लाखाची आहे. पुणे जिल्ह्याचा कमाल नियतव्यय 1091 कोटी 45 लाखाचा असून अतिरिक्त मागणी 700 कोटींची आहे. असा एकूण पुणे विभागातील जिल्ह्यांचा कमाल नियतव्यय 3189 कोटी 12 लाखाचा असून 1778 कोटी 22 लाखाची अतिरिक्त मागणी आहे. या सर्व मागणीचा सविस्तर आढावा घेऊन भरीव निधीची तरतूद करण्यात येईल असे सांगितले.

जिल्ह्यांचा जिल्हा वार्षिक योजना सर्वसाधारण 2025-26 चा अंतिम अर्थसंकल्पीत नियतव्यय हा राज्याच्या अर्थसंकल्पीय अधिवेशनानंतर कळवण्यात येतो, याबाबत मुख्यमंत्री व उपमुख्यमंत्री यांच्यासोबत चर्चा करून चालू वर्षाच्या तुलनेत कमी नियतव्यय असला तरी अतिरिक्त मागणीप्रमाणे जास्तीत जास्त निधी उपलब्ध करून देण्याचा निश्चित प्रयत्न केला जाईल असे उपमुख्यमंत्री तथा वित्त व नियोजन मंत्री अजित पवार यांनी सांगितले.
मागील तीन वर्षातील जिल्ह्यांच्या नियमीत योजनेअंतर्गत, नाविन्यपूर्ण योजनेअंतर्गत, पूर्ण झालेल्या उत्कृष्ट कामांचे सादरीकरण सर्व जिल्ह्यांच्या जिल्हाधिकारी यांच्याकडून करण्यात आले. जिल्हा नियोजन समितींना नियोजन विभागामार्फत कळविण्यात आलेला कमाल नियतव्यय व जिल्ह्याची अतिरिक्त मागणी यामध्ये बदल होऊ शकतो असेही यावेळी उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी स्पष्ट केले. जिल्हास्तरीय मागणीप्रमाणे विद्युत विकास, ग्रामीण विकास, ग्रामीण रस्ते, सार्वजनिक आरोग्य याशीर्षां अंतर्गत योजनांना जास्तीत जास्त तरतूद देण्यात आली आहे. शिक्षण, गड, किल्ले, महिला व बालकल्याण महसूल व पोलीस प्रशासन यांना शासनाने ठरवून दिलेल्या मर्यादेप्रमाणे निधी प्रस्तावित केला आहे. यासोबतच शाश्वत विकास ध्येयांसाठी सूक्ष्म प्रकल्प राबविण्यासाठी विहित केलेला एक टक्के निधी प्रस्तावित केला आहे. त्यामुळे या महत्त्वाच्या विकास क्षेत्रांना निश्चित निधी उपलब्ध होत आहे.
जिल्हा नियोजनांचा निधी स्थानिक महत्त्वाच्या योजनांना देण्यात आला असला तरी मोठ्या योजनांना राज्यस्तरावरून निधी उपलब्ध करून देण्याचा प्रयत्न असेल, तसा प्रस्ताव तयार करण्याबाबत संबंधित जिल्हाधिकारी, मुख्य कार्यकारी अधिकारी यांना या बैठकीत निर्देश देण्यात आले.

पुणे विभागातील पाचही जिल्ह्यांनी सादर केलेल्या जिल्हा वार्षिक योजना(सर्वसाधारण)च्या प्रारूप आराखड्यांचा सविस्तर आढावा घेत असताना श्री. अजित पवार म्हणाले, जिल्ह्यांच्या सर्वांगीण विकासासाठी जिल्हा वार्षिक योजनेच्या माध्यमातून शासन मोठ्या प्रमाणावर निधी उपलब्ध करून देत आहे. त्यामुळे उपलब्ध करून दिलेला सर्व निधी गुणवत्तापूर्ण कामांवरच खर्च होईल, याची यंत्रणांनी काटेकोर दक्षता घ्यावी. फेब्रुवारी अखेर जिल्ह्यांना 80 टक्के निधी प्राप्त निधी उपलब्ध करून दिला जाईल. तसेच मार्च अखेर शंभर टक्के निधी उपलब्ध करून दिला जाईल. यंत्रणांनी निधीचे वितरण व्यवस्थित करावे तसेच हा निधी वायफळ कामांवर खर्च होणार नाही याबाबत आवश्यक ती दक्षता घ्यावी.
उपमुख्यमंत्री अजित पवार म्हणाले, टप्प्याटप्प्याने शासनाची सर्व प्रमुख कार्यालये सौर उर्जेवर आणण्यासाठीच्या सूचना मुख्यमंत्री यांनी दिलेल्या आहेत. पहिल्या टप्प्यामध्ये जिल्हास्तरीय कार्यालय व दुसऱ्या टप्प्यांमध्ये तालुकास्तरीय कार्यालय सौर उर्जेवर आणावीत. पानंद रस्ते खुले करण्यासाठी सर्वांनी सहकार्य करावे, अशा सूचना दिल्या.
पुणे जिल्ह्यातील विकास कामे आणि कल्याणकारी योजनांठी भरीव निधी देऊ – उपमुख्यमंत्री तथा वित्तमंत्री अजित पवार

जिल्ह्याचा सन २०२५-२६ चा जिल्हा वार्षिक योजना (सर्वसाधारण) आराखडा हा 1 हजार 791 कोटी रुपयांचा तयार करण्यात आला आहे. राज्य शासन जिल्ह्यातील विकास कामे तसेच कल्याणकारी योजना राबविण्यासाठी भरीव निधीची तरतूद करेल. तसेच केंद्र शासनाचा अधिकाधिक निधी आणण्यासाठी पाठपुरावा करण्यात यावा, असे निर्देश राज्याचे उपमुख्यमंत्री तथा वित्त आणि नियोजन मंत्री आणि पुणे जिल्ह्याचे पालकमंत्री अजित पवार यांनी आज दिले.

२०२४-२५ च्या मंजूर नियतव्ययाचा खर्चाचा आढावा
उपमुख्यमंत्री श्री. पवार यांनी सन २०२४-२५ च्या मंजूर नियतव्ययाचा खर्चाचा आढावा घेतला. सर्वसाधारण योजनेतून जिल्ह्याला सन २०२४-२५ साठी 1 हजार 91 कोटी 45 लाख रुपयांचा नियतव्यय मंजूर आहे.
1 हजार 791 कोटी रुपयांचा आराखडा
जिल्हाधिकारी श्री. डूडी यांनी सादरीकरण करुन जिल्ह्याच्या सर्वसाधारण योजनांसाठी १ हजार 791 कोटी रुपयांचा आराखडा सादर केला. यात १ हजार ९१ कोटी ४५ लाख रुपयांचा कमाल नियतव्यय व ७०० कोटी रुपयांच्या अतिरिक्त मागणीचा समावेश आहे.
आराखड्यांतर्गत प्रामुख्याने प्राथमिक, माध्यमिक शाळांकरिता पायाभूत सुविधा निर्माण करणे, अंगणवाड्यांचा विकास, प्राथमिक आरोग्य केंद्रांचे, उपकेंद्रांचे बांधकाम व विस्तारीकरण, पुणे जिल्हा एकात्मिक पयर्टन विकास आराखडा, लघु पाटबंधारे योजना, कोल्हापूर पद्धतीचे बंधारे, ग्रामपंचायतींसाठी जनसुविधा, नागरी क्षेत्राच्या पायाभूत सुविधा, अपारंपरिक ऊर्जा, परिवहन, पानंद रस्ते खुले करणे आदी बाबींवर विशेष भर देण्यात आला आहे.

आदर्श शाळा, स्मार्ट प्राथमिक आरोग्य केंद्र उपक्रम चांगल्या पद्धतीने राबवावा
पुणे जिल्ह्यात 303 प्राथमिक शाळांच्या सर्वांगीण विकासासाठी ‘माझी शाळा आदर्श शाळा’, 108 प्राथमिक आरोग्य केंद्रांच्या विकासासाठी स्मार्ट प्राथमिक आरोग्य केंद्र उपक्रम राबविण्याचे निश्चित करण्यात आले असून हे उपक्रम चांगल्या पद्धतीने राबवावेत, असे निर्देश उपमुख्यमंत्री पवार यांनी दिले. अंगणवाड्यांच्या बांधकामासाठी शासकीय निधीसोबतच कंपन्यांचे सामाजिक उत्तरदायित्व (सीएसआर) मधूनही निधी उपलब्ध करुन घ्यावा. जिल्ह्यात राबवायच्या कोणत्याही विकासाच्या योजनांसाठी केंद्र शासनाचा अधिकाधिक निधी आणण्यासाठी अधिकाऱ्यांनी प्रयत्न करावा, अशा सूचनाही त्यांनी दिल्या. या उपक्रमाबाबत जिल्हाधिकारी डूडी आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी पाटील यांनी सादरीकरण केले.

एकात्मिक पर्यटन विकास आराखडा तयार करा
पुणे जिल्ह्याचा एकात्मिक पर्यटन विकास आराखडा तयार करण्यात येत असल्याचे जिल्हाधिकाऱ्यांनी सांगितले. त्यावर शहर व जिल्ह्याच्या सर्व तालुक्यांमधील ऐतिहासिक ठिकाणे, धार्मिक महत्त्वाची ठिकाणे, गड किल्ले, स्मारके पर्यटन नकाशावर येण्याच्या दृष्टीने या एकात्मिक पर्यटन विकास आराखड्याच्या माध्यमातून प्रयत्न करावेत, असे उपमुख्यमंत्री पवार यांनी सांगितले.
जिल्ह्यात राबवायच्या कोणत्याही विकासाच्या योजनांसाठी केंद्र शासनाचा अधिकाधिक निधी आणण्यासाठी अधिकाऱ्यांनी प्रयत्न करावा. जेणेकरुन जिल्हा नियोजन समितीच्या निधीची बचत होऊन तो अन्य विकासकामांसाठी उपयोगात आणता येईल, असे श्री. पवार यावेळी म्हणाले. शासकीय इमारती, प्राथमिक शाळा, अंगणवाड्या, प्राथमिक आरोग्य केंद्रे आदींसाठी सौर छत योजना प्राधान्याने राबविण्यात यावी, असेही ते म्हणाले.

सातारा जिल्ह्यात राबविण्यात येत असलेल्या नाविन्यपूर्ण उपक्रमांच्या संकल्पना त्यांनी जाणून घेतल्या. यामध्ये महाबळेश्वर तालुक्यातील पाचगणी येथे बचत गटांच्या उत्पादित वस्तूंना कायमस्वरूपी बाजारपेठ उपलब्ध व्हावी यासाठी मानिनी हा स्वतंत्र व प्रशस्त मॉल उभारण्यात येत आहे, या संकल्पनेचे कौतुक केले. अन्यत्रही ही संकल्पना राबवावी असे सांगितले.
यावेळी त्यांनी माण, खटाव, फलटणचा काही भाग उजाड आहे, अशा ठिकाणी जिल्हा प्रशासनाने सौर ऊर्जा प्रकल्प उभारावेत. त्यामुळे वीज बिलात मोठी कपात होईल, असे सांगितले. तसेच सातारा जिल्ह्यात 2025-26 मध्ये प्रस्तावित करण्यात येत असलेल्या महत्त्वकांक्षी प्रकल्पांची त्यांनी माहिती घेतली यामध्ये कृषी पर्यटनामध्ये थीम आधारित गावे विकसित करणे, कृत्रिम बुद्धिमत्ता तंत्रज्ञानासह निर्यातक्षम फळबाग उत्पादन प्रकल्प, नाविन्यपूर्ण योजने अंतर्गत शेतकऱ्यांच्या गाई व म्हशींना लिंग विनिश्चित वीर्यमात्रा उपलब्ध करून देणे, डे केअर केमोथेरपी युनिट, महिला केंद्रित कर्करोग अभियान आदी उपक्रमाबद्दल जिल्हाधिकारी संतोष पाटील यांनी माहिती दिली.
माझी शाळा, आदर्श शाळा उपक्रमांतर्गत सीएआर मधून शाळांची संख्या वाढवावी. आदर्श शाळा करत असताना मोठ्या प्रमाणावर वृक्षारोपण करा. पथदिवे, पिण्याच्या पाण्याच्या योजनांचा विद्युत पुरवठा सौरऊर्जा प्रकल्पांवर व्हावा, जी गावे अद्यापही मुख्य रस्त्यांशी जोडली गेली नाहीत, अशी गावे काँक्रीट रस्त्याने जोडा, अशा सूचना श्री. पवार यांनी दिल्या.
राज्यातील सर्व जिल्ह्यांच्या राज्यस्तरीय वार्षिक योजनांचा आढावा झाल्यानंतर प्रत्येक जिल्ह्याला जिल्हा वार्षिक योजना 2025 26 सर्वसाधारण अंतर्गत निधी वाढवून देण्यात येणार आहे. सोलापूर जिल्ह्याने अतिरिक्त 200 कोटीच्या निधीची मागणी केलेली असून त्यांना यातील जास्तीत जास्त वाढीव निधी उपलब्ध करून देण्यात येईल, जिल्हा वार्षिक योजनेतील 1 टक्का निधी दिव्यांगासाठी ठेवण्यात येणार आहे,असे उपमुख्यमंत्री तथा वित्त व नियोजन मंत्री अजित पवार यांनी सांगितले.
सोलापूर जिल्ह्याचे पालकमंत्री जयकुमार गोरे यांनी जिल्हा वार्षिक योजना सर्वसाधारण अंतर्गत अतिरिक्त मागणी केलेल्या 200 कोटीच्या निधीतून जास्तीत जास्त निधी सोलापूर जिल्ह्याला विविध विकास कामांसाठी मिळावा अशी मागणी केली. तसेच सन 2024-25 अंतर्गत सोलापूर जिल्ह्याला 60 टक्के निधी प्राप्त झालेला असून उर्वरित 40 टक्के निधी लवकरात लवकर देण्याची मागणी ही यावेळी त्यांनी केली.
शिक्षण, आरोग्य, रस्ते विकास, नगरविकास, जनसुविधा यासारख्या महत्वाच्या बाबींकरीता 200 कोटींची अतिरिक्त मागणीचा पुरक आराखडा सादर केल्याचे त्यांनी सांगितले. सोलापूर जिल्ह्याच्या एकात्मिक प्रारूप आराखडा अंतर्गत मंजूर 282 कोटीच्या निधीतून उजनी धरण जलपर्यटन, विनयार्ड पर्यटन, कृषी व धार्मिक पर्यटन अंतर्गत सद्यस्थिती बाबत तसेच पंढरपूर येथे दर्शन मंडप व स्कायवॉक उभारण्यात येणाऱ्या 129.49 कोटी रुपयांच्या कामाची सद्यस्थितीची माहिती जिल्हाधिकारी श्री. आशीर्वाद यांनी दिली.

कोल्हापूर जिल्ह्याचे सन 2025-26 चे कमाल नियतव्यय 518.56 कोटी रुपयांचे असून 421. 47 कोटी रुपयांची अतिरिक्त मागणी करण्यात आली आहे. जिल्ह्याच्या विकासासाठी शासन भरीव निधीची तरतूद करण्यात येईल, असे श्री. पवार म्हणाले. जिल्ह्यातील गडकिल्ले, शासकीय इमारत, शाळा, महाविद्यालयात, तलाव परिसरात स्वच्छता ठेवावी. भुदरगड किल्ल्यावर हवामानानुरूप जगणाऱ्या स्थानिक प्रजातीचे वृक्षारोपण करावे. युनोस्कोच्या जागतिक वारसा यादीत नामांकित पन्हाळा किल्ला परिसर विकासाकरिता 50 कोटी रुपयांचा निधी तसेच शाळेच्या भौतिक सुविधा करण्याकरिता नियोजित समृद्ध विद्यामंदीर उपक्रमाकरिता विशेषबाब म्हणून तिरिक्त 30 कोटी रुपयांचा निधी उपलब्ध करुन देण्यात येईल, असे श्री. पवार यांनी सांगितले.
कोल्हापूर महानगरपालिकेच्यावतीने उभारण्यात आलेल्या इमारतीची देखभाल दुरुस्तीकरिता उत्पन्नाचे स्रोत निर्माण करावे. महानगरपालिकेने हद्दवाढ करण्याची कार्यवाही करावी. राज्य शासनाच्यावतीने अत्याधुनिक साधन सामुग्री उपलब्ध करुन देण्यात आल्या आहेत. रंकाळा तलावात अशुद्ध पाणी जाणार नाही, याबाबत दक्षता घ्यावी. राज्य शासनाच्यावतीने जिल्ह्यातील विविध विकास कामांकरिता मोठ्या प्रमाणात निधी उपलब्ध करुन देण्यात येतो, प्रशासनाने स्थानिक लोकप्रतिनिधीना विश्वासात घेवून जिल्हा नियोजन समितीच्या मंजुरीने निधीच्या माध्यमातून विविध लोककल्याणकारी कामे करावीत. विकास आराखड्याकरीता संकल्पना स्पर्धा आयोजित करुन उत्तम आराखड्याची निवड करावी. जिल्ह्याच्या विकास कामाकरिता निधी कमी पडू देणार नाही, निधीचा पुरेपूर उपयोग करावा, असे उपमुख्यमंत्री श्री. पवार म्हणाले.
सहपालकमंत्री श्रीमती मिसाळ म्हणाल्या, जिल्ह्यातील शासकीय विश्रामगृहात महिलांसाठी शौचालयाचे बांधकाम करावे, अशी मागणी केली. आमदार श्री. आवाडे यांनी विकास कामाच्या अनुषंगाने विविध मागण्या केल्या.
जिल्हाधिकारी श्री. येडगे यांनी चालू वर्षाचा नियोजन आराखडा आणि आतापर्यंत झालेल्या खर्चाची स्थिती याबाबत आढावा सादर केला. यावेळी जिल्ह्यात समृद्ध विद्यामंदीर उपक्रमाअंतर्गत शाळेत भौतिक सुविधा, मिशन विद्या किरणअंर्तगत 1 हजार 958 शाळा सौर शाळा, मिशन कन्या सुविधा योजनेंअतर्गत मुलांकरीता नवीन शौचालय व जुन्या शौचालयाची दुरुस्ती, समृद्ध प्राथमिक आरोग्य केंद्राअंर्तगत आरोग्य केंद्रात भौतिक सुविधा, समृद्ध अंगणवाडी केंद्र, मंडळ तेथे ग्रंथालय, राजर्षी शाहू छत्रपती स्मारक भवन व विश्रामगृह नुतनीकरण, किल्ले पन्हाळा परिसर विकास, मेन राजाराम हायस्कुल व कनिष्ठ महाविद्यालयाचे नुतनीकरणाची कामे करण्याचे नियोजन आहे, अशी माहिती श्री. येडगे यांनी दिली.
सांगली महत्त्वाचा जिल्हा आहे. जिल्ह्याच्या विकासासाठी वाढीव निधी देण्याचा प्रयत्न करू. या निधीचा विनियोग योग्य पद्धतीने करावा, असे निर्देश राज्याचे उपमुख्यमंत्री तथा वित्त व नियोजन मंत्री अजित पवार यांनी आज दिले. जिल्हा वार्षिक योजनेसाठी निधीची जरी मर्यादा घालून दिली असली तरी पालकमंत्री चंद्रकांत पाटील यांनी आधीच जिल्ह्याच्या विकासासाठी अधिक निधीची मागणी केली आहे. वाढीव निधी देण्यात येईल, असे श्री. पवार यांनी सांगितले.
चालू आर्थिक वर्षात दिलेला निधी विहित वेळेत खर्च करावा, असे सांगून उपमुख्यमंत्री तथा वित्त व नियोजन मंत्री अजित पवार म्हणाले, माझी शाळा, आदर्श शाळा उपक्रमासाठी शासनाकडून निधी देऊ. केंद्र शासनाच्या योजनांचा अधिकाधिक निधी जिल्ह्यात येईल, यासाठी प्रशासनाने नियोजन करावे. शासकीय इमारती व महापालिका क्षेत्रातील पथदिवे व पाणीयोजनांची विजेची गरज सौरउर्जेतून भागवण्यासाठी प्रयत्न करावेत. तसेच, सौरउर्जेसाठी गायरान जमीन देताना मा. सर्वोच्च न्यायालयाच्या निर्देशांचे पालन करावे. मोठे क्षेत्र सौरउर्जेसाठी देण्यासाठी प्रथम प्राधान्य द्यावे, अशा सूचना श्री. पवार यांनी यावेळी दिल्या.

कुकडी प्रकल्पातील उपसा सिंचन योजनांसाठी सुधारित प्रशासकीय मान्यतेसाठी प्रयत्न करण्याचे निर्देश

पुणे, : भिमाशंकर तीर्थक्षेत्र विकास आराखड्यातील विकास कामे मंदिराचे ऐतिहासिक रुप जपत दर्जेदार होतील अशा पद्धतीने करावीत, असे निर्देश उपमुख्यमंत्री तथा जिल्ह्याचे पालकमंत्री अजित पवार म्हणाले.

विधानभवन येथे भिमाशंकर विकास आराखड्याच्या अनुषंगाने आयोजित बैठकीत ते बोलत होते. यावेळी म्हाडाच्या पुणे मंडळाचे अध्यक्ष शिवाजीराव आढळराव पाटील, आमदार दिलीप वळसे पाटील, पुणे विभागीय आयुक्त डॉ. चंद्रकांत पुलकुंडवार, जिल्हाधिकारी जितेंद्र डूडी, जिल्हा परिषदेचे मुख्य कार्यकारी अधिकारी गजानन पाटील, जिल्हा नियोजन अधिकारी किरण इंदलकर आदी उपस्थित होते.

श्री क्षेत्र पंढरपूर, शिर्डी तसेच श्री क्षेत्र महाबळेश्वर देवस्थानाच्या धर्तीवर भिमाशंकर येथील कामे मंदिराचे आणि परिसराचे ऐतिहासिक रुप जपत करावीत. त्यासाठी निधीचा प्रस्ताव सादर करावा, असे श्री. पवार यांनी सांगितले. यावेळी जिल्हाधिकारी तसेच वास्तुविशारदांनी सादर केलेल्या प्रस्तावित आराखड्याच्या चित्रफीतीचे तसेच सादरीकरणाचे अवलोकन करुन त्यांनी विविध सूचना केल्या. तसेच त्या अनुषंगाने स्थानिक लोकप्रतिनिधींच्या सूचना घ्याव्यात, असेही उपमुख्यमंत्री श्री..पवार म्हणाले.

भिमाशंकर विकास आराखडा यापूर्वी १४८ कोटी रुपयांचा करण्यात आला होता. त्यापैकी ७७ कोटी रुपये खर्च करण्यात आले आहेत. तथापि, ही कामे अधिक एकात्मिक पद्धतीने करणे आवश्यक असल्याचे जिल्हाधिकारी डूडी यांनी सादरीकरणाद्वारे सांगितले.

कुकडी प्रकल्पातील उपसा सिंचन योजनांच्या सुधारित प्रशासकीय मान्यतांसाठी प्रयत्न करावेत
उपमुख्यमंत्री श्री. पवार यंच्या अध्यक्षतेखाली, कुकडी प्रकल्पांतर्गत डिंभे धरणातून कळमजाई उपसा सिंचन योजना राबविण्याच्या अनुषंगाने बैठक आयोजित करण्यात आली. यावेळी म्हाडाच्या पुणे मंडळाचे अध्यक्ष शिवाजीराव आढळराव पाटील, आमदार दिलीप वळसे पाटील, पुणे विभागीय आयुक्त डॉ. चंद्रकांत पुलकुंडवार, जिल्हाधिकारी जितेंद्र डूडी यांच्यासह कृष्णा खोरे विकास महामंडळाचे कार्यकारी संचालक अतुल कपोले, मुख्य अभियंता हेमंत धुमाळ, हणुमंत गुणाले, अधीक्षक अभियंता संतोष सांगळे आदी उपस्थित होते.

या उपसा सिंचन योजनेच्या अनुषंगाने सुधारित प्रशासकीय मान्यता मिळावी यासाठी पाटबंधारे विभागाने राज्यस्तरीय तांत्रिक मान्यता समितीकडे प्रयत्न करावेत. मान्यता मिळाल्यानंतर त्यासाठी आवश्क ती निधीची तरतूद करण्याबाबत विचार करण्यात येईल, असे उपमुख्यमंत्री पवार यावेळी म्हणाले.

पुणे : धनकवडीत एका २८ वर्षीय तरुणाने गळफास घेऊन आत्महत्या केल्याची घटना उघडकीस आली. तरुणाला आत्महत्येस प्रवृत्त केल्याप्रकरणी सहकारनगर पोलिसांनी एका महिलेसह तिघांविरुद्ध गु्न्हा दाखल केला आहे. सनी रमेश आठवले (वय २८) असे आत्महत्या केलेल्या तरुणाचे नाव आहे. याबाबत कुंदन बाबुराव आठवले (वय ५२, रा. ओगलेवाडी, जि. सातारा) यांनी सहकारनगर पोलीस ठाण्यात फिर्याद दिली आहे. याप्रकरणी एका महिलेसह तिघांविरुद्ध गुन्हा दाखल करण्यात आला आहे.

पोलिसांनी दिलेल्या माहितीनुसार, सनी आठवले हा वर्षभरापासून एका महिलेसोबत राहत होता. दोघांमध्ये गेल्या काही दिवसांपासून वाद सुरू असल्याची माहिती त्याने नातेवाईक कुंदन आठवले यांना दिली होती. महिलेचे नातेवाईकही त्याला धमकी देत होते. बुधवारी मध्यरात्री सनी याने गळफास घेऊन आत्महत्या केल्याची माहिती कुंदन यांना मिळाली. त्यांनी सनीच्या मित्रांकडे चौकशी केली. त्यानंतर ते पुण्यात आले. त्यांनी याबाबत पोलिसांकडे तक्रार दिली. सनी याचा मृत्यू संशयास्पद असल्याचा आरोप कुंदन यांनी केला आहे. सहायक पोलीस निरीक्षक विशाल पवार तपास करत आहेत.