पुणे, दि.५: केंद्र व राज्य शासनाच्या विविध लोककल्याणकारी योजनांचा लाभ देत विमुक्त जाती व भटक्या जमातीतील नागरिकांना समाजाच्या मुख्य प्रवाहात आणण्यासाठी राज्य शासन प्रयत्नशील आहे, आगामी काळात या समाजाच्या कल्याणासोबतच त्यांना न्याय मिळवून देण्याकरीता राज्यशासन समर्पित भावनेने काम करेल, अशी ग्वाही महसूल मंत्री चंद्रशेखर बावनकुळे यांनी दिली.

राज्य शासनाच्या १०० दिवसांची कार्यालयीन सुधारणा विशेष मोहिमेअंतर्गत महसूल विभाग व भटके विमुक्त विकास परिषद यांच्या संयुक्त विद्यमाने फर्ग्युसन महाविद्यालय येथे आयोजित विमुक्त जाती व भटक्या जमाती प्रवर्गातील नागरिकांना दाखले वितरण समारंभ प्रसंगी ते बोलत होते. यावेळी उच्च व तंत्र शिक्षण मंत्री चंद्रकांत दादा पाटील, सामाजिक न्याय राज्य मंत्री माधुरी मिसाळ, आमदार विजय शिवतारे, बापूसाहेब पठारे, जिल्हाधिकारी जितेंद्र डूडी, अपर जिल्हाधिकारी सुहास मापारी, निवासी उपजिल्हाधिकारी ज्योती कदम, उपविभागीय अधिकारी यशवंत माने, हवेलीचे तहसीलदार किरण सूर्यवंशी, भटके विमुक्त विकास परिषदेचे अध्यक्ष उद्धव काळे, कार्याध्यक्ष डॉ. संजय पुरी आदी उपस्थित होते.

श्री. बावनकुळे म्हणाले, राज्यशासनाच्यावतीने विमुक्त जाती व भटक्या जमातीच्या कल्याणाकरिता लोकाभिमुख निर्णय घेऊन त्यांच्याकरीता विविध लोककल्याणकारी योजना राबविण्यात येत आहेत. या योजनांचा लाभ देऊन नागरिकांच्या जीवनात बदल घडवून आणण्याकरीता प्रशासनाने काम करावे. आजही या जाती-जमातीतील नागरिक समाजाच्या मुख्य प्रवाहापासून दूर आहे, त्यामुळे येत्या दोन वर्षात विमुक्त जाती व भटक्या जमातीतील एकही नागरिक समाजाच्या मुख्य प्रवाहाच्याबाहेर राहणार नाही, त्यांच्या न्याय व हक्काचे उल्लघंन तसेच त्यांच्यावर अन्याय होणार नाही, यादृष्टीने समाजाच्या शेवटच्या व्यक्तीच्या कल्याणाकरिता प्रशासनाने काम करावे.

पुणे जिल्हाधिकारी कार्यालयाच्यावतीने प्रधानमंत्री आवास योजनेअंतर्गत बांधण्यात येणाऱ्या घरकुलाकरिता गायरान जमिनी उपलब्ध करुन दिल्या आहेत, हे काम राज्यातील सर्व जिल्हाधिकारी कार्यालयापुढे एक प्रारूप म्हणून पुढे आणावे, याप्रमाणे राज्यातील इतर जिल्हाधिकाऱ्यांनीही जमिनी उपलब्ध करुन द्याव्यात. राज्यातील घरकूल लाभार्थ्यांसाठी ५ ब्रास पर्यंत मोफत वाळू उपलब्ध करुन देण्याचा निर्णय घेतला आहे. शिक्षणाकरिता महसूल विभागाकडून जी प्रमाणपत्र लागतील त्याकरिता लागणारे मुद्रांक शुल्क माफ करण्याचा निर्णय घेण्यात आला आहे. विद्यार्थ्यांना अर्ज केल्यापासून ४८ तासात दाखले उपलब्ध करुन द्यावेत. ‘श्रीमंत छत्रपती शिवाजी महाराज महाराजस्व समाधान शिबीर’ अभियानाअंतर्गत महसूल प्रशासनाने प्रत्येक महसुली मंडळात वर्षातून चार शिबिराचे आयोजन करुन लाभार्थ्यांना विविध योजनांचा लाभ देण्याचे काम करावे. याबाबत केलेली कार्यवाही जिल्हाधिकारी कार्यालयाच्या संकेतस्थळावर अपलोड करावी. याकामी हलगर्जीपणा करणाऱ्या अधिकारी व कर्मचाऱ्यांवर कारवाई करण्यात येईल.

प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांनी ‘विकसित भारत’ तर राज्याचे मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांनी ‘विकसित महाराष्ट्र’ निर्माण करण्याचा संकल्प केला आहे, याकरिता सर्वांनी मिळून काम करायचे आहे. नागरिकांच्या कल्याणकरीता प्रशासनातील अधिकारी व कर्मचारी यांनी सातत्याने नवनवीन संकल्पना राबविण्यावर भर द्यावा तसेच त्याची पारदर्शी पद्धतीने अंमलबजावणी करावी. प्रभावीपणे काम करणाऱ्या अधिकारी-कर्मचाऱ्यांच्या राज्यशासन पाठीशी भक्कमपणे उभे राहील. प्रधानमंत्री नरेंद्र मोदी यांच्या नेतृत्वाखाली केंद्र सरकारने जातनिहाय जनगणनेचा निर्णय घेतला असून या निर्णयामुळे सामाजिक व आर्थिक समतोल साधण्यास मदत होणार आहे.

जिल्हाधिकारी श्री. डूडी म्हणाले, मुख्यमंत्री यांनी १०० दिवस कार्यालयातील सुधारणा कार्यक्रमाअंतर्गत महसूल विभागाने भटके विमुक्त विकास परिषदेच्यामदतीने जिल्ह्यातील विमुक्त जाती व भटक्या जमातीच्या ३ हजार ९६२ नागरिकांना जातीचे दाखले उपलब्ध करुन दिले आहेत. जिल्ह्यात सुमारे १८ हजार कातकरी समाजाचे नागरिक राहत असून त्यापैकी १५ हजार नागरिकांना जातीचे दाखले, १६ हजार आधार कार्ड व आयुष्यमान कार्ड, ७०० कुटबांना पीएम सन्मान निधीचा लाभ, तसेच त्यांच्या निवासस्थानाजवळ असलेल्या शासकीय गायरान जमिनीतून ७५० कुटुंबाना जमीन उपलब्ध करुन देण्यात आली आहे. तसेच नागरिकांच्या अंगी असलेल्या कौशल्याच्याआधारे प्रशिक्षण दिले जाणार आहे.

आगामी काळात केंद्र व राज्य शासनाच्या लोककल्याणकारी योजनांचा लाभ मिळण्याकरीता जातीचे दाखले, आधारकार्ड,आयुष्यमान भारत कार्ड, शिधापत्रिका आदी कागदपत्रे नागरिकांना उपलब्ध करुन देण्याकरीता प्रयत्नशील आहे. त्यामुळे आगामी काळातही भटके विमुक्त विकास परिषदेने असेच सहकार्य करावे, असे आवाहन श्री. डुडी यांनी केले.

श्री. काळे म्हणाले, विमुक्त जाती व भटक्या जमातीच्या मुलांना शाळेच्या मुख्यप्रवाहात आणण्यासाठी ‘पालावरची शाळा’ उपक्रम सुरु करून शिक्षणाची व्यवस्था केली आहे. शासकीय योजनेचे लाभ मिळण्याकरिता लागणारे दाखले उपलब्ध करुन देण्यासाठी परिषद प्रयत्नशील आहे, याकरिता शासनाचे मोलाचे सहकार्य लाभत आहे. विमुक्त जाती व भटक्या जमातीतील नागरिकांना दाखले उपलब्ध करुन देण्यासाठी राज्यात सर्वंकष मोहीम राबवावी, अशी सूचना श्री. काळे यांनी केली.

यावेळी डॉ. पुरी यांनी आपले विचार व्यक्त केले.

कार्यक्रमात जिल्ह्यातील विमुक्त जाती व भटक्या जमातीच्या १ हजार ७० नागरिकांना जातीच्या दाखल्याचे वितरण करण्यात आले.

यावेळी इतर मागास बहुजन कल्याण विभागाच्या सहायक संचालक कांचन जगताप यांनी विभागाच्या विविध योजनांची माहिती सादरीकरणाद्वारे दिली.
0000

गायन-वादन-नृत्याच्या मिलाफाने रंगला ‌‘ज्ञानदेव संगीत महोत्सव‌’अभिनव गंधर्व पंडित रघुनाथजी खंडाळकर संगीत कला अकादमीतर्फे आयोजन

पुणे : युवा व्हायोलिनवादक राजस उपाध्ये यांचे व्हायोलिन वादन, प्रसिद्ध गायक धनंजय हेगडे यांचे बहारदार गायन तर जगविख्यात तबलावादक पद्मश्री पंडित विजय घाटे यांच्या संकल्पनेतून साकारलेल्या ‌‘मेलोडिक रिदम‌’ या कार्यक्रमाने रसिक मंत्रमुग्ध झाले. गायन-वादन-नृत्य या तीनही कलांचा अनोखा मिलाफ यातून अनुभवायला मिळाला.
अभिनव गंधर्व पंडित रघुनाथजी खंडाळकर संगीत कला अकादमी, पुणे यांच्या वतीने पुणे विद्यार्थी गृहाच्या कुलगुरू दादासाहेब केतकर सभागृहात ‌‘ज्ञानदेव संगीत महोत्सवा‌’चे आयोजन करण्यात आले होते.
कार्यक्रमाची सुरुवात अकादमीतील विद्यार्थिनींनी सादर केलेल्या ‌‘कृपाळू उदार माझा ज्ञानेश्वर‌’ या पंडित रघुनाथ खंडाळकर यांनी संगीतबद्ध केलेल्या अभंगाने झाली. महोत्सवाचे उद्घाटन प्रसिद्ध उद्योजक विलास जावडेकर, दादा तरंगे, अभिनव गंधर्व पंडित रघुनाथ खंडाळकर यांच्या हस्ते दीप प्रज्वलनाने झाली.
युवा व्हायोलिन वादक राजस उपाध्ये यांनी राग झिंझोटीमधील आलाप, झपताल, तीनताल आणि मध्यलयतील बंदिश सादरीकरणाने केली. त्यानंतर उपाध्ये यांनी राग किरवाणी सादर केला. कधी सुरांची आराधना करत तर कधी सुरांशी लडिवाळपणे संवाद साधत उमटलेले व्हायोलीनचे सूर रसिकांच्या मनाचा ठाव घेऊन गेले. अनुराग अलुरकर (तबला) यांनी दमदार साथ केली. पंडित रघुनाथ खंडाळकर यांचे गुरू मधुसूदन नारायण कुलकर्णी यांच्या नावे दिल्या जाणाऱ्या युवा वादक पुरस्काराने राजस उपाध्ये यांना सन्मानित करण्यात आले.
किराणा व ग्वाल्हेर घराण्याची तालीम मिळालेले सुप्रसिद्ध गायक धनंजय हेगडे यांनी आपल्या मैफलीची सुरुवात राग भूपालीतील विलंबित तीन तालातील ‌‘अब मानले‌’ या बंदिशीने केली. द्रुत लयीत ‌‘जाऊ तोरे चरण‌’ ही भातखंडेबुवांनी रचलेली बंदिश प्रभावीपणे सादर करत द्रुत एकतालात रामश्रय झा यांची ‌‘मान लिजीए सुंदरवा‌’ ही रचना सादर केली. हेगडे यांनी मैफलीची सांगता केदार रागातील गुरू पंडित विनायक तोरवी यांच्या ‌‘चलो चलो हटो सैंय्या मोरे‌’ या बंदिशीच्या सादरीकरणाने केली. हेगडे यांचा खुला आवाज, स्पष्टोच्चार, दमदार ताना आणि सुश्राव्य गायनाने रसिक प्रभावीत झाले. अमेय बिचू (संवादिनी), आशय कुलकर्णी (तबला) यांची सुरेल साथसंगत होती.
पद्मश्री पंडित विजय घाटे यांच्या संकल्पनेतून साकारलेल्या ‌‘मेलोडिक रिदम‌’ या गायन-वादन आणि नृत्य कलांचा अनोखा संगम साधणाऱ्या अनोख्या कार्यक्रमाला रसिकांसह उपस्थित कलाकारांनी मनमुराद दाद देत आनंद घेतला. सुरुवातीस सुरंजन खंडाळकर यांनी वडिल, गुरू रघुनाथ खंडाळकर यांनी रचलेली ‌‘राधे देवो बांसुरी‌’ ही भक्तीरसपूर्ण रचना सादर केली. त्यावर कथक नृत्यांगना शितल कोलवालकर यांनी नृत्याविष्कार सादर केला. पंडित विजय घाटे यांनी सादर केलेल्या उत्स्फूर्त एकल तबलावादनाने रसिकांना मोहित केले. तबला, पखवाज आणि नृत्य यांच्या जुगलबंदीला उपस्थित कलाकार व रसिकांनी भरभरून प्रतिसाद दिला. कार्यक्रमाची सांगता सुरंजन खंडाळकर यांनी ‌‘धन्य भाग सेवा का अवसर पाया‌’ या सुप्रसिद्ध भैरवीने करताना गायन-वादन आणि नृत्य यांचा अनोखा मिलाफ पहावयास मिळाला. अमेय बिचू (संवादिनी), ओंकार दळवी (पखावज), सागर पटोकार (पढंत) यांनी समर्पक साथ केली.
कलाकारांचा सत्कार पंडित रघुनाथ खंडाळकर, संध्या खंडाळकर, विलास जावडेकर, दादा तरंगे, बाळासाहेब भोपे, मधुकर शिंदे, लहू लोहकरे यांनी केला. सूत्रसंचालन स्वानंद पटवर्धन यांनी केले.

‘सोस्यूर ते चॉम्स्की’ भाषांतरित पुस्तकाचे प्रकाशन
पुणे : बारा कोटी मराठी भाषक असूनही मराठी भाषाविज्ञान हा महत्त्वाचा विषय महाराष्ट्रात दुर्लक्षित आहे. राज्याच्या कुठल्याही विद्यापीठात मराठी भाषाविज्ञान शिकण्याची सोय नाही; कारण मराठी भाषेत ते कुठेही शिकवले जात नाही, अशी खंत ज्येष्ठ भाषातज्ज्ञ प्रा. प्र. ना. परांजपे यांनी व्यक्त केली. ‘मराठीचे भाषाविज्ञान शिकण्याची सोय मराठीमध्येच हवी’, असे आग्रही मतही त्यांनी मांडले.
‘सोस्यूर ते चॉम्स्की’ हे पुस्तक म्हणजे आधुनिक भाषा विज्ञानातील काही मूलभूत निबंधांचे सटीक भाषांतर असून, ज्येष्ठ भाषातज्ज्ञ डॉ. मिलिंद मालशे यांनी भाषांतर केले आहे. लोकवाङ्‌मय गृहतर्फे या पुस्तकाचा प्रकाशन समारंभ आयोजित करण्यात आला होता. त्या वेळी प्रा. परांजपे बोलत होते. ज्येष्ठ भाषातज्ज्ञ भाषांतरकार डॉ. मिलिंद मालशे तसेच भाषाविज्ञानाचे अभ्यासक डॉ. प्रकाश परब, डॉ.‌ विजया देव हे प्रमुख वक्ते म्हणून उपस्थित होते. अखिल भारतीय मराठी साहित्य महामंडळाचे अध्यक्ष प्रा.‌ मिलिंद जोशी अध्यक्षस्थानी होते.
डॉ. मालशे म्हणाले, भाषाविज्ञान हे वैज्ञानिक अभ्यास पद्धती वापरणारे विशिष्ट असे अभ्यासक्षेत्र आहे. पाश्चात्य जगात २०व्या शतकात सोस्यूर या स्विस अभ्यासकाने व्याख्यानांतून मांडलेली तत्त्वे आधुनिक भाषाविज्ञानाला पायाभूत ठरली. आणि विविध भाषाभ्यासकांनी त्यावर मंथन करून आपापले विचार निबंध आणि पुस्तक रूपांत मांडले. यामध्ये भारतीय भाषांचाही संदर्भ आहे. मराठी भाषेत हे विचार एकत्रित यावेत, हा भाषांतर करण्यामागचा एक महत्त्वाचा हेतू होता. भाषा ही व्यवस्था असते. तिच्या अनेक पातळ्या असतात. ध्वनी, शब्दरूपे, वाक्य आणि अर्थ अशा अनेक स्तरांवर ही व्यवस्था कशी घडलेली असते याचा अभ्यास व संशोधन भाषाविज्ञानात होते. हे आधुनिक विचारधन मराठीमध्ये आणणे महत्त्वाचे वाटले.
राज्यातील विद्यापीठांमध्ये भाषाविषयक ज्ञान इंग्रजी भाषेत दिले जाते, याविषयी टीका करून प्रा. परांजपे म्हणाले, मराठी भाषेतच मराठी भाषाविज्ञान शिकण्यासाठी चांगली पाठ्यपुस्तकेही उपलब्ध नाहीत. डॉ. मिलिंद मालशे यांनीच लिहिलेले एकमेव पुस्तक भाषाविज्ञानासंदर्भात उल्लेखिले जाते. स्वतः मालशे यांनीच आता दीर्घ काळानंतर पुन्हा एकदा मराठी भाषा विज्ञानासंदर्भातील मौलिक असे नवे पुस्तक वाचकांच्या आणि अभ्यासकांच्या हाती दिले आहे. हा फक्त अनुवाद वा भाषांतर नाही. मराठी वाचकांची तयारी आणि वकूब लक्षात घेत त्यांनी हे भाषांतर केले आहे. त्यातून मराठीच्या विद्यार्थ्यांना, शिक्षकांना, अभ्यासकांना मार्गदर्शन व प्रोत्साहन मिळेल’, असे ते म्हणाले.
डॉ. विजया देव यांनी मराठीमधील भाषाविज्ञानविषयक अस्तित्वात असलेल्या लेखनाचा परामर्श घेतला. डॉ. मालशे यांच्या दीर्घकालीन व्यासंगाचे फलित म्हणजे हे पुस्तक आहे. सैद्धांतिक मांडणी आणि उपयोजन, या दोन्हीवरही त्यांची उत्तम पकड असल्याने भाषाविज्ञानाचे क्षेत्र समृद्ध होत राहील.
भाषाविज्ञानासारखा तात्विक आणि अतितांत्रिक विषय भाषांतरित करताना उभे राहिलेले परिभाषेचे आव्हान डॉ. मालशे यांनी कित्येक नवे शब्द घडवून पेलले आहे. आधुनिक भाषाविज्ञान – सिद्धांत आणि उपयोजन या मालशे यांच्याच आधीच्या पुस्तकाचे हे एक जोडपुस्तक आहे. मूळ सैद्धांतिक लेखन वाचकांपर्यंत सुगमतेने नेण्यासाठी डॉ. मालशे यांनी दिलेली तपशीलवार माहिती आणि टीपा, लक्षणीय आहेत. मराठी भाषेसाठी त्यांचे मोलाचे योगदान आहे, असे डॉ. प्रकाश परब म्हणाले. मराठी भाषेसंबंधीचा एक activist म्हणून काम करताना भाषा विज्ञानाचा उपयोग कसा होतो, हे डॉ परब यांनी स्पष्ट केले.
भाषा ही सामाजिक संस्था आहे, असे सांगून अध्यक्षीय समारोपात प्रा. मिलिंद जोशी म्हणाले, हे पुस्तक भाषाविज्ञानाचे समग्र भान देणारे आहे. भाषा ही व्यक्ती आणि विश्व यांच्यातील दुवा असते. भाषेवर अनेक घटक परिणाम करत असतात. डॉ. मालशे यांनी या पुस्तकामधून झापडबंद दृष्टीला धक्का देण्याचे कार्य केले आहे. पाश्चात्य भाषातज्ज्ञांनी भाषाव्यवहार आणि भाषा व्यवस्था असा फरक करून मांडणी केली आहे. एकभाषिक समाजातही भाषा व्यवहाराचे स्वरुप एकसारखे नसते. आर्थिक, राजकीय आणि धार्मिक सत्ता असलेला वर्ग समाजावर वर्चस्व गाजवत असतो, हे लक्षात घेतले पाहिजे. भाषेचा अभ्यास म्हणजे केवळ साहित्याचा अभ्यास नाही. साहित्य हे भाषेच्या अनेक रूपांपैकी एक आहे. साहित्यापलीकडे भाषेची जी वेगवेगळी क्षेत्रे असतात त्यांचा अभ्यास भाषाविज्ञानाच्या कक्षेत येतो. भाषाविज्ञान हे एक व्यापक अभ्यासक्षेत्र आहे. भाषेकडे पाहण्याचा बुद्धिवादी दृष्टिकोन स्वीकारणे, भाषेच्या विविध रूपांबद्दल कुतूहल बाळगून अभ्यास करणे, भाषेबद्दलचे खोटे अभिमान टाळून भाषेची अधिकाधिक रहस्ये उलगडण्याची इच्छा बाळगणे, यासाठी भाषाविज्ञान महत्वाचे आहे. डॉ. मिलिंद मालशे यांच्या या पुस्तकामुळे मराठी भाषेच्या अभ्यासकांची भाषा विज्ञानाची समज अधिक व्यापक व सखोल होईल.
पुस्तक लिखाणात सहाय्य करणारे डॉ. मालशे यांचे शिष्य विवेक भट, अर्चना विद्वांस, प्रा. चिन्मय धारुरकर यांनी मनोगत व्यक्त केले.
अर्चना विद्वांस यांनी सूत्रसंचालन केले तर प्रदीप कोकरे यांनी आभार मानले.

पुणे–नागपूर वंदे भारत, पुणे–नाशिक नवीन मार्गांसाठी हालचाली सुरू – केंद्रीय रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव

पुणे, 3 मे 2025

पुणे ही ऐतिहासिक आणि औद्योगिक दृष्ट्या महत्त्वपूर्ण नगरी असून, येथील रेल्वे स्थानकाचा सर्वांगीण कायापालट करण्याचा निर्णय केंद्र सरकारने घेतला आहे. या अंतर्गत चार नवीन फलाटांची उभारणी आणि जागतिक दर्जाची डिजिटल यंत्रणा स्थापन करण्यात येणार असल्याची माहिती केंद्रीय रेल्वेमंत्री अश्विनी वैष्णव यांनी आज येथे दिली.

हडपसर येथून सुरू होणाऱ्या हडपसर–जोधपूर एक्सप्रेस व एमजीआर चेन्नई सेंट्रल–भगत की कोठी एक्सप्रेस गाड्यांचे उद्घाटन आज वैष्णव यांच्या हस्ते करण्यात आले. यावेळी सहकार आणि नागरी विमान वाहतूक राज्यमंत्री मुरलीधर मोहोळ, उच्च व तंत्रशिक्षण आणि संसदीय कार्यमंत्री चंद्रकांत पाटील, खासदार श्रीरंग बारणे आणि मेधा कुलकर्णी उपस्थित होते. तसेच  माहिती आणि प्रसारण राज्यमंत्री एल. मुरुगन (चेन्नईहून) आणि गजेंद्रसिंह शेखावत (जोधपूरहून) दूरदृष्य प्रणालीद्वारे सहभागी झाले होते.

वैष्णव यांनी सांगितले की, पुणे, हडपसर, खडकी, शिवाजीनगर, उरळी कांचन आणि आळंदी या सहा स्थानकांचा विकास आराखडा अंतिम टप्प्यात आहे. पुणे–नागपूर वंदे भारत रेल्वे सुरू करण्याबाबत मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस यांच्याशी सकारात्मक चर्चा झाल्याचे त्यांनी नमूद केले. पुणे–नाशिक मार्गावर देखील नवीन ट्रॅकच्या चाचण्या सुरू असून, खोडद येथील जागतिक दर्जाच्या प्रयोगशाळेमुळे या मार्गाला प्राधान्य दिले जात आहे. पुणे–लोणावळा मार्गावर तिसऱ्या व चौथ्या ट्रॅकचे काम लवकरच पूर्ण होईल.

मंत्री मुरलीधर मोहोळ म्हणाले की, हडपसर–जोधपूर एक्सप्रेसमुळे पुण्यातील राजस्थानी समुदायाला मोठा लाभ होणार आहे. राज्यात रेल्वे विभागाची एक कोटी रुपयांची कामे प्रगतीपथावर आहेत. अमृत भारत योजनेअंतर्गत पुणे, हडपसर, उरळी आणि शिवाजीनगर स्थानकांचा विकास सुरू आहे.

खासदार मेधा कुलकर्णी यांनी कुंभमेळा लक्षात घेता पुणे–नाशिक दरम्यान नवीन रेल्वे सुरू करण्याची मागणी केली.

हडपसर–जोधपूर एक्सप्रेस वेळापत्रक:

५ मे २०२५ पासून ही गाडी नियमित सुरू होईल.

हडपसर – प्रस्थान: संध्या. ७.१५ वाजता | जोधपूर – आगमन: दुसऱ्या दिवशी दुपारी ३.००

जोधपूर – प्रस्थान: रात्री १०.०० | हडपसर – आगमन: दुसऱ्या दिवशी संध्या. ५.००

थांबे: चिंचवड, लोणावळा, कल्याण, वसई रोड, वापी, सुरत, वडोदरा, अहमदाबाद, महेसाणा, पालनपूर, आबू रोड, पिण्डवाडा, जवाई बाँध, फालना, राणी, मारवाड जंक्शन, पाली मारवाड, लूनी

पुणे:भारतीय विद्या भवन आणि इन्फोसिस फाउंडेशन यांच्या सांस्कृतिक प्रसार कार्यक्रमांतर्गत ‘मुद्रा कथक नृत्यालय’ प्रस्तुत ‘कथकाश्च परे..’ या कथक नृत्याविष्काराने पुण्याच्या रसिक प्रेक्षकांना मंत्रमुग्ध केले. सरदार महादेव बळवंत नातू सभागृहात पार पडलेल्या या कार्यक्रमात रसिकांची चांगली उपस्थिती होती.

कार्यक्रमाचे कलादिग्दर्शन ज्येष्ठ नृत्यप्रशिक्षक लीना केतकर यांनी केले. त्यांच्या मार्गदर्शनाखाली जुई केतकर, मंजिरी चिव्हाणे, शनाया पात्रावाला, फाल्गुनी नंदवाल, नूपुर कन्नाके, मैत्रेयी निर्गुण यांच्यासह इतर विद्यार्थिनींनी कथक नृत्याच्या विविध अंगांचे सादरीकरण केले. द्रुत लयीतली ताकदीची तुकडे, भावपूर्ण अभिव्यक्ती, आणि सांघिक समन्वय यामुळे सादरीकरण विशेष उठावदार ठरले.

कार्यक्रमाचे प्रमुख पाहुणे म्हणून भारती विद्यापीठ स्कूल ऑफ परफॉर्मिंग आर्ट्सचे संचालक डॉ. शारंगधर साठे आणि लेखक-संगीतकार प्रवीण जोशी उपस्थित होते. त्यांनी विद्यार्थिनींच्या नृत्यकलेचे कौतुक करत त्यांना उत्तेजन दिले. रश्मी राव यांनी सूत्रसंचालन केले.भारतीय विद्या भवनचे सचिव प्रा.नंदकुमार काकिर्डे यांच्या हस्ते प्रमुख पाहुण्यांचा सत्कार करण्यात आला.

भारतीय विद्या भवन आणि इन्फोसिस फाउंडेशनच्या सांस्कृतिक प्रसार उपक्रमातील हा २४३ वा कार्यक्रम असून, रसिकांच्या प्रतिसादाने कार्यक्रम यशस्वी ठरला.

‌‘स्पंदने मनाची‌’ : अन्वर कुरेशी यांचे मराठी गझल गायन
पुणे : माणसांचा स्वभावधर्म दर्शविणाऱ्या आणि शब्दा-शब्दांतून वेदना मांडणाऱ्या मराठी गझलांनी रसिकांच्या मनाचा ठाव घेतला.
निमित्त होते स्वरसंगत फाऊंडेशन आयोजित ‌‘स्पंदने मनाची‌’ या मराठी गझल गायन कार्यक्रमाचे! मराठी भाषेला अभिजात भाषेचा दर्जा मिळाल्याचे निमित्त साधून उस्ताद अन्वर कुरेशी यांनी या कार्यक्रमाचे आयोजन केले होते. एस. एम. जोशी सभागृहात ही शब्दमैफल रंगली. उस्ताद अन्वर कुरेशी आणि त्यांच्या शिष्यांनी सुरेल आणि भावपूर्ण पद्धतीने गझलांचे सादरीकरण केले. कवी, गझलकार सुरेश भट, रमण रणदिवे, इलाही इनामदार, दीपक करंदीकर, प्राचार्य सतीश देवपूरकर यांच्या गझल उस्ताद अन्वर कुरेशी यांनी प्रामुख्याने सादर केल्या.
मराठी गझल या लोकप्रिय काव्य प्रकारात अनेक गझलकारांनी प्रेम, दु:ख, निराशा, आशा आणि सामाजिक विषयांवर प्रभावी शब्दांद्वारे व्यक्त होत रसिकांच्या हृदयाचा ठाव घेतला आहे. संगीतकार, उस्ताद अन्वर कुरेशी यांनी मराठीतील काही प्रसिद्ध गझलांना स्वत: चाली लावून त्याचे सादरीकरण या कार्यक्रमात केले. त्यास रसिकांनी उस्फूर्तपणे दाद देत मैफलीचा आनंद घेतला.
कुरेशी यांनी मैफलीची सुरुवात सुरेश भट यांच्या ‌‘हे तुझे अशा वेळी लाजणे बरे नाही‌’ या गझलेच्या सादरीकरणाने केली. ‌‘पुन्हा तेजाब दु:खाचे उरी फेसाळुनी गेले‌’, ‌‘माणसांना टाळणारी माणसे मी पाहिली‌’, ‌‘काळजाला सारखा जाळीत गेलो मी तिला भेटायचे टाळीत गेलो‌’, ‌‘एकटी एकांत समयी‌’, ‌‘सारेच हे उमाळे आधीच योजलेले‌’, ‌‘काळजाला माझीया‌’, ‌‘तू चोर पावलांनी येऊ नकोस आता‌’, ‌‘भाबड्या मनाला माझ्या‌’ या आणि इतर काही भावस्पर्शी गझल उस्ताद अन्वर कुरेशी आणि त्यांचे शिष्य हेमा सावंत, मीना जोगळेकर, बाळासाहेब सावंत यांनी सादर केल्या.‌‘आसवांनी मी मला भिजवू कशाला?‌’ ही भैरवीत संगीतबद्ध केलेली रचना सादर करून कुरेशी यांनी मैफलीची सांगता केली. शंकर कुचेकर (तबला), प्रमोद जांभेकर (व्हायोलिन), सुधीर टेकाळे (की-बोर्ड), मानस गोसावी (इसराज) यांनी साथंसगत केली तर रवी चाबके यांचे निवेदन होते.
पंचाहत्तरीत पदार्पण केल्यानिमित्ताने रमण रणदिवे आणि प्रमोद जांभेकर यांचा सत्कार ज्येष्ठ व्हायोलिन वादक उस्ताद फैयाज हुसेन खान यांच्या हस्ते करण्यात आला. कृतज्ञतेने सत्काराचा स्वीकार करतो असे सांगून गझल गाणारे खूप आहेत पण शब्दांचा भाव समजून सादरीकरण करणारे कमी आहेत. त्या पैकी एक म्हणजे अन्वर कुरेशी होय अशा शब्दांत रमण रणदिवे यांनी त्यांचे कौतुक केले.