नवी दिल्ली – पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी व्हिडिओ कॉन्फरन्सिंगद्वारे देशातील पहिली स्वयंचलित मेट्रो ट्रेन दिल्ली येथे सुरू केली. जनकपुरी वेस्ट ते बोटॅनिकल गार्डन पर्यंत मेट्रोच्या km 37 किमी लांबीच्या किरमिजी मार्गावर ही सुविधा सुरू करण्यात आली आहे. याद्वारे लोकांना मेट्रोच्या प्रवासाचा नवा अनुभव मिळेल, तसेच तो सुरक्षितही असणार आहे. त्याची यंत्रणा अशी आहे की जर दोन गाड्या एका ट्रॅकवर आल्या तर त्या आपोआप थांबतील.
पहिल्या टप्प्यात ड्रायव्हरलेस ट्रेन जनकपुरी वेस्ट ते नोएडा बोटॅनिकल गार्डन मेट्रो स्टेशनपर्यंत मॅजेन्टा मार्गावर एकूण 37 किमी अंतर कापणार आहे. त्यानंतर, 2021 मध्ये, पिंक लाइनमध्ये 57 किलोमीटरपर्यंत ड्रायव्हरलेस मेट्रो चालविण्याची योजना आहे. जे मजलिस पार्क ते शिव विहार पर्यंतचे अंतर व्यापेल. अशा प्रकारे एकूण 94 किलोमीटर चालकविरहित गाड्या सुरू करण्याची मोदी सरकारची योजना आहे.
मोदी म्हणाले की, 3 वर्षांपूर्वी मॅजेन्टा लाइनच्या उद्घाटनाचे सौभाग्य मिळाले होते. आज पुन्हा याच लाइनवर पूर्णपणे स्वयंचलित मेट्रोच्या उद्घाटनाचे सौभाग्य मिळाले. यावरून देश कशाप्रकारे पुढे जात आहे हे दिसते.
स्वयंचलित मेट्रोची 3 प्रमुख वैशिष्ट्ये
1. या मेट्रोची यंत्रणा इतकी सुरक्षित आहे की दोन ट्रेन एकाच मार्गावर आल्यास त्या आपोआप काही अंतरावरच थांबतील.
2. मेट्रोत प्रवास करताना अनेकदा धक्क्यासारखा जो अनुभव होतो, तो स्वयंचलित ट्रेनमध्ये होणार नाही.
3. ट्रेनमध्ये चढ-उतार करताना प्रवाशांना कोणत्याही अडचणीचा सामना करावा लागणार नाही.
याची प्रणाली कशी कार्य करते?
स्वयंचलित मेट्रोचा प्रवास संचार आधारित ट्रेन कंट्रोल सिग्नलिंग सिस्टम (सीबीटीसी) ने सुसज्ज आहे. ही यंत्रणा एका वाय-फाय प्रमाणे काम करते. हे मेट्रोला सिग्नल देते, त्यामुळे ट्रेन चालते. मेट्रो ट्रेनमध्ये असलेले रिसीव्हर सिग्नल मिळाल्यानंतर मेट्रोला पुढे नेते. परदेशात अनेक मेट्रोमध्ये याच यंत्रणेचा वापर केला जातो.
जगातील 46 शहरांत स्वयंचलित मेट्रो गाड्या धावतात
द इंटरनॅशनल असोसिएशन ऑफ पब्लिक ट्रान्सपोर्ट (UITP)नुसार 2019 पर्यंत जगभरातील 46 शहरांत 64 स्वयंचलित मेट्रो गाड्या धावत होत्या.
