मुंबई – काही वर्षांपूर्वी शिवसेना नेत्या आमदार नीलम गोह्रे यांनी विधानपरिषदेत विदर्भातील एका सवेंदनशिल समस्येवर प्रश्न उपस्थित केला होता, जो अद्यापही सुटलेला नाही, त्याची दाहकता लक्षात घेता, लेखक- दिग्दर्शक राजू मेश्राम यांनी, सौ. राधा बिडकर निर्मित झरी या चित्रपटाचे लेखन आणि दिग्दर्शन केले असून, नुकतेच झरी या चित्रपटाचे पोस्टर अनावरण महाराष्ट्राचे अर्थमंत्री सुधीर मुनगंटीवार, महसुल राज्यमंत्री संजय राठोड, उद्योग राज्यमंत्री प्रवीण पोटे, आमदार नीलम गोह्रे, जोगेन्द्र कवाडे, राजेन्द्र गवई, आ.बळीराम सिरस्कर, आ.विनोद बंब, आ.रमेश शेंडगे, आ.नरसय्या अडाम, आ.लक्ष्मण तायडे, आ.सुभाष ठाकरे, माजी मुख्य सचिव जे.पी.डांगे व अभिनेते अनंत जोग. मिलिंद शिंदे, तुकाराम बिडकर, निशा परुळेकर, नम्रता गायकवाड आणि अनिकेत केळकर यांच्या उपस्थितीत मोठ्या जल्लोषात संपन्न झाले.

यावेळी अर्थमंत्री सुधीर मुनगंटीवार म्हणाले की, खरोखरच झरी चित्रपट हा कौतुकास पात्र आहे कारण, गल्लाभरु व विनोदीपटांच्या लाटेत विदर्भातील सवेंदनशील विषयावर हा चित्रपट भाष्य करणारा आहे. महसुल राज्यमंत्री संजय राठोड यावेळी म्हणाले की, आज भारत स्वतंत्र होवुन इतकी वर्ष झाली तरी दुर्गम भागात मूलभूत सोयींचा अभाव आहे आणि या विषयावर असलेला झरी चित्रपट सर्वानाच प्रेरणा देणारा ठरेल यात शंका नाही. उद्योग राज्यमंत्री प्रवीण पोटे म्हणाले की, झरी चित्रपटातील लोकेशन, व्हराडी भाषा आणि विदर्भातील जटिल समस्या यांचा योग्य मिलाफ साधत लेखक- दिग्दर्शकाने चित्रपट माध्यमाचा प्रभावी आणि सुयोग्य वापर करत एका वास्तववादी आणि विदारक अशा सत्याचा परिचय समाजाला करून दिला आहे.

लेखक- दिग्दर्शक राजू मेश्राम यावेळी म्हणाले की, आजही भारतात असे अनेक दुर्गम क्षेत्र आहेत, जिथल्या लोकांना आपल्या अस्तित्वासाठी संघर्ष करावा लागतो आहे, गरीबी, अज्ञान, सुख सोयींचा अभाव व व्यवस्थेच्या नाकरतेपणामुळे दुर्गम भागातील लोक मुख्य प्रवाहात येऊच शकले नाहीत, त्यांचे शारीरिक शोषण करणारा वर्ग अस्तित्वात आहे, त्यांच्या स्त्रीयांचा भोग घेउन त्यांना कुमारी माता म्हणुन लाजिरवाणे जीणे जगण्यास भाग पाडत आहेत, परंतु परिस्थिती परिवर्तनशील असते, जेव्हा गुलाम पेटून उठतो, तेव्हाच गुलामगिरी भस्म होते या वास्तवाची जाणीव त्यांना होते व झरी च्या प्रतिनिधिक रुपात… एका क्रांतीला सुरुवात होते.

‘वजीर ‘ या आगामी हिंदी सिनेमाचे पहिले गाणे काल मुंबईतील सबर्बन थिएटर मध्ये  सादर करण्यात आले यावेळी विनोद चोप्रा , फरहान अख्तर , आदिती राव , सोनू निगम , श्रेय घोशाल , आदी उपस्थित होते ..पहा फोटो

पुणे  :  पुणे फिल्म फाउंडेशन आणि महाराष्ट्र शासन यांच्या संयुक्त विद्यमाने होणारा पुणे आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सव यंदा १४ ते २१ जानेवारी २०१६ दरम्यान होणार असल्याची माहिती महोत्सवाचे अध्यक्ष व संचालक डॉ. जब्बार पटेल यांनी आज घेतलेल्या पत्रकार परिषदेत दिली. महोत्सवाचे हे १४ वे वर्ष असून यंदाच्या महोत्सवासाठी प्राथमिक निवड प्रक्रिया प्रवेशासाठी १०४ पेक्षा जास्त देशातील तब्बल ९८६ चित्रपटांनी आपला सहभाग नोंदविला आहे.

ज्येष्ठ चित्रपट अभ्यासक आणि पुणे आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवाचे क्रिएटिव्ह डिरेक्टर समर नखाते, पुणे आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवाचे सचिव रवी गुप्ता, खजिनदार राजेंद्र केळशीकर, एन.एफ.ए.आय चे संचालक प्रकाश मगदूम आणि डि. एस. के. एन्टरटेनमेंट चे मुख्य कार्यकारी अधिकारी सत्यजित कुमार आदी मान्यवर यावेळी उपस्थित होते.

आज जगाला दहशतवादाची झळ बसत असताना केवळ ‘खेळ’ आणि ‘चित्रपट’ ही दोन अशी माध्यमे आहेत की ज्याद्वारे टोकाचे शत्रुत्व असलेले देशही एकत्र येऊ शकतात. त्यामुळे सलोखा वाढविण्याच्या दृष्टीनेच ‘स्पोर्टस् अॅण्ड सिनेमा ब्रिंग द वर्ल्ड टुगेदर’ असा यावर्षीच्या पुणे आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवाचा विषय आहे. या महोत्सवा दरम्यान जगभरातील अनेक देशांचे २०० हून अधिक चित्रपट पाहण्याची संधी प्रेक्षकांना मिळणार आहे.

महोत्सवादरम्यान एकून १५ विभागांपेक्षा जास्त विभागात चित्रपट दाखविण्यात येणार आहेत. ज्यामध्ये उद्घाटनपर चित्रपट, पुरस्कार्थींचे चित्रपट, आंतरराष्ट्रीय चित्रपट स्पर्धात्मक विभाग, मराठी चित्रपट स्पर्धात्मक विभाग, फोक्सवॅगन आंतरराष्ट्रीय विद्यार्थी चित्रपट स्पर्धात्मक विभाग, महाराष्ट्र पर्यटन विकास महामंडळ लघुपट स्पर्धात्मक विभाग (कोकण बीचेस आणि स्कुबा डायव्हिंग, वाईल्ड लाईफ ऑफ विदर्भ – ताडोबा आणि औरंगाबाद एक पर्यटन स्थळ – बिवी का मकबरा), जागतिक चित्रपट, देश विशेष (कंट्री फोकस), विभिन्न देशांतील लक्षणीय चित्रपट (कॅलिडोस्कोप), खेळ व चित्रपट, मनुष्याचे अंतरंग (ह्युमन माईंडस्), साहित्य आणि चित्रपट, डीएसके अॅनिमेशन चित्रपट, बदलत्या महाराष्ट्रावरील लघुपट, सिंहावलोकन (रेट्रोस्पेक्टिव्ह), भारतीय चित्रपट, आजचे मराठी चित्रपट (मराठी सिनेमा टुडे), फिल्म्स् डिव्हिजन माहितीपट, जेम्स फ्रॉम नॅशनल फिल्म्स् अर्काईव्ह्स् ऑफ इंडिया (एन.एफ.ए.आय), ट्रीब्युट, आशिया खंडामधील मधील चित्रपट अशा विभागांचा समावेश असेल.

यावेळी बोलताना डॉ. जब्बार पटेल म्हणाले, “मागील वर्षीप्रमाणे याही वर्षी पुणे आणि पिंपरी- चिंचवड शहरामध्ये ७ वेगवेगळ्या ठिकाणी या महोत्सवातील चित्रपट प्रेक्षकांना पाहता येणार आहेत. यामध्ये कोथरूड सिटी प्राईड, सातारा रस्ता सिटी प्राईड, आर डेक्कन सिटी प्राईड, मंगला मल्टीप्लेक्स, कॅम्प मधील आयनॉक्स, राष्ट्रीय चित्रपट संग्रहालय यांच्या बरोबर पिंपरी-चिंचवड येथील दोन स्क्रीन्सचा समावेश असेल.’’

महोत्सवाच्या निमित्ताने आयोजित करण्यात येणारे विजय तेंडुलकर स्मृती व्याख्यान, मराठी चित्रपटांशी निगडीत विषयांवरील परिसंवाद आणि मिडीया सेंटरमध्ये होणारी दररोजची भारतीय व परदेशी मान्यवरांची मनोगते, मुलाखती ही नित्याची वैशिष्ट्ये याही वर्षी असणार आहेत.

महोत्सवात जागतिक स्पर्धात्मक विभागात महाराष्ट्र शासनाच्या वतीने ‘प्रभात उत्कृष्ट आंतरराष्ट्रीय चित्रपट’ (१० लाख रुपये), ‘प्रभात उत्कृष्ट आंतरराष्ट्रीय चित्रपट दिग्दर्शक’ पुरस्कार (५ लाख), मराठी आंतरराष्ट्रीय स्पर्धात्मक विभागात ‘संत तुकाराम आंतरराष्ट्रीय उत्कृष्ट मराठी चित्रपट’ (रोख पुरस्कार ५ लाख रुपये) व अखिल भारतीय मराठी चित्रपट महामंडळाच्या वतीने उत्कृष्ट दिग्दर्शक, उत्कृष्ट अभिनय, उत्कृष्ट पटकथा व उत्कृष्ट छायांकन यासाठी प्रत्येकी रु. २५ हजार असे रोख पुरस्कारही दिले जाणार आहेत.

फोक्सवॅगन आंतरराष्ट्रीय विद्यार्थी चित्रपट स्पर्धा विभागात सर्वोत्कृष्ट चित्रपटासाठी १००० अमेरिकन डॉलर्स, उत्कृष्ट दिग्दर्शक, पटकथा, छायांकन, ध्वनीमुद्रण यासाठी प्रत्येकी ५०० अमेरिकन डॉलर्स तर सर्वोत्कृष्ट अॅनिमेशन चित्रपटास (भारत) १००० अमेरिकन डॉलर्स आणि सर्वोत्कृष्ट अॅनिमेशन चित्रपट (आंतरराष्ट्रीय) १००० अमेरिकन डॉलर्स अशी पारितोषिके देण्यात येणार आहेत.

‘महाराष्ट्र पर्यटन विकास महामंडळ लघुपट स्पर्धा’ पुरस्कार या विभागात कोकण बीचेस आणि स्कुबा डायव्हिंग, वाईल्ड लाईफ ऑफ विदर्भ – ताडोबा आणि औरंगाबाद, एक पर्यटन स्थळ –बिवी का मकबरा या तीनही विभागासाठी प्रथम क्रमांकास रुपये १ लाख २५ हजार तर द्वितीय क्रमांकासाठी रुपये ७५ हजार अशी पारितोषिके देण्यात येणार आहेत.

याशिवाय एफटीआयआयच्या शेवटच्या वर्षांतील विद्यार्थ्याला उत्कृष्ट दिग्दर्शनासाठी मारिया प्रोशस्कोवा संस्थेतर्फे ‘पिफ स्पेशल अॅवॉर्ड’ (२५ हजार रुपये रोख) ही देण्यात येईल.

अधिकृत ओळखपत्र असलेल्या फिल्म क्लब सभासद आणि ज्येष्ठ नागरिकांसाठी ‘पिफ’च्या कॅटलॉगची किंमत रुपये ५०० असून इतर इच्छुकांसाठी ही किंमत रुपये ७०० इतकी असेल याची कृपया नोंद घ्यावी.

या महोत्सवात सहभागी होण्यासाठी प्रातिनिधिक नोंदणी प्रक्रिया सुरू झाली असून इच्छुकांना आजपासून (४ डिसेंबर) www.piffindia.com या संकेतस्थळावर नोंदणी करता येईल. संकेतस्थळावर नोंदणी झाल्यानंतर मिळालेल्या नोदंणी क्रमांकासोबत इच्छुकांना वरील ठिकाणांवर जाऊन स्पॉट रजिस्ट्रेशनही करावे लागेल हेही महत्वाचे. हे स्पॉट रजिस्ट्रेशन २९ डिसेंबरपासून सुरू होईल, असेही रवी गुप्ता यांनी सांगितले.

महाराष्ट्र इंस्टिट्युट  ऑफ टेक्नॉलॉजी (एमआयटी), सिंबायोसिस आंतरराष्ट्रीय विद्यापीठ, भारती विद्यापीठ, डीएसके सपइन्फोकॉम संस्था आणि सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ यांचे विशेष सहकार्य यावर्षीच्या महोत्सवास प्राप्त होणार आहे.

अप्पासाहेब बेलवलकरांच्या भूमिकेत चतुरस्र अभिनेते नाना पाटेकर

“कुणी घर देता का रे घर”? अशी आर्त साद घालत रस्त्यावर हतबल होऊन हिंडणा-या, आपलं हरवलेलं वैभव शोधणा-या महान नटाची शोकांतिका मांडणारं नाटक म्हणजे ‘नटसम्राट’.

विल्यम शेक्सपिअरच्या गाजलेल्या विविध शोकांतिकांवरून प्रेरित होऊन अशीच एक शोकांतिका मराठीत नाट्यरूपात लिहिली वि. वा. शिरवाडकर यांनी. सत्तरच्या दशकात हे नाटक रंगभूमीवर आलं आणि त्याने एक नवा इतिहास रचत अभिनयाचा एक मोठा मापदंड निर्माण केला. नटसम्राटमधील अप्पासाहेब बेलवलकर हे मुख्य पात्र रंगभूमीवर साकारलं होतं ख्यातनाम अभिनेते डॉ. श्रीराम लागू यांनी. अप्पासाहेबांची ही भूमिका करायला मिळावी हे त्याकाळातही आणि आजही प्रत्येक अभिनेत्याचं स्वप्नच. डॉ. श्रीराम लागूंनंतर सतीश दुभाषी, उपेंद्र दाते, यशवंत दत्त, चंद्रकांत गोखले, दत्ता भट, मधुसूदन कोल्हटकर आणि राजा गोसावी यांच्याही वाट्याला ही भूमिका आली. आजही अभिनयाचं परिमाण म्हणून या भूमिकेकडे बघितलं जातं. प्रत्येक मराठी रसिकाच्या मनावर या नाटकाचं गारूड आजही कायम आहे. हेच नाटक आता रूपेरी पडद्यावर भव्य रूपात प्रेक्षकांसमोर येत आहे ‘नटसम्राट’ या चित्रपटाच्या माध्यमातून. आपला दमदार आवाज आणि अभिनयसंपन्नतेच्या जोरावर मराठी रंगभूमी, चित्रपट आणि हिंदी चित्रपटातही वेगळा ठसा उमटविणारे प्रसिद्ध अभिनेते नाना पाटेकर यात अप्पासाहेब बेलवलकरांची भूमिका साकारत आहेत. सुप्रसिद्ध दिग्दर्शक महेश मांजरेकर यांनी या चित्रपटाचे दिग्दर्शन केले आहे तर विश्वास जोशी, नाना पाटेकर आणि अनिरूद्ध देशपांडे यांनी निर्मिती केली आहे. सध्या सर्वत्र चर्चेत असलेल्या ‘कट्यार काळजात घुसली’ चित्रपटाची निर्मिती करणा-या झी स्टुडिओज् या संस्थेमार्फत ‘नटसम्राट’ नववर्षाच्या पहिल्याच दिवशी म्हणजे १ जानेवारी २०१६ ला प्रेक्षकांच्या भेटीस येत आहे. या चित्रपटाचा ट्रेलर नुकताच एका शानदार सोहळ्यात सादर करण्यात आला. यावेळी नाना पाटेकर, महेश मांजरेकर, अभिनेते विक्रम गोखले, झी स्टुडिओजचे प्रमुख नितीन केणी, व्यवसाय प्रमुख निखिल साने यांच्यासह अनेक मान्यवर उपस्थित होते.

यावेळी बोलताना नाना पाटेकर म्हणाले की, “ नटसम्राट ज्यावेळी पहिल्यांदा रंगभूमीवर आलं म्हणजे पन्नास वर्षांपूर्वी त्यावेळी मी मी साधारणपणे वयाच्या विशीत होतो. डॉ. लागूंच्या प्रभावी अभिनयाने आणि नटसम्राट नाटकाने त्यावेळी प्रत्येकाला डंख मारला होता आणि त्या डंखाची नशा ती झिंग नकळतपणे आमच्यात भिनली होती. त्या काळी नटसम्राटची सर्व स्वगते मला मुखोद्गत होती. नटसम्राट करायला मिळावं हे स्वप्न तेव्हापासूनच जपलं होतं. ते स्वप्न आज पूर्ण झालंय. या निमित्ताने ती सारी झिंग बाहेर पडली याचा मनापासून आनंद आहे. तात्यासाहेब (वि. वा. शिरवाडकर) यांची भाषा हे या नाटकाचं सर्वात मोठं बलस्थान. सामान्य माणसालाही भावणा-या आणि त्याच्या काळजाला भिडणा-या या भाषेमुळेच हे नाटक अभिजात कलाकृती म्हणून ओळखल्या गेलं. माझ्या मते नटसम्राट हे नाटक करणं फार त्रासदायक काम होतं. ती भूमिका त्या पद्धतीने जगून, प्रत्येक प्रयोगात विविध पद्धतीने समजून घेऊन डॉ. लागू ज्या प्रकारे सादर करायचे ते खूप आव्हानत्मक काम होतं. पुढे दत्ता भट, सतीश दुभाषी शेवटच्या काळात चंद्रकांत गोखले यांनी ते सादर केलं. या सर्वांचं यातलं योगदान खूप मोठं आहे. आता ही भूमिका चित्रपटाच्या रूपाने माझ्या वाट्याला आली हे मी माझं भाग्य समजतो.”

दिग्दर्शक महेश मांजरेकर म्हणाले की, “मी नटसम्राट नाटक रंगभूमीवर बघितलं नव्हतं परंतू ते पुस्तक वाचल्यानंतर त्याबद्दलची एक उत्सुकता मनात तयार झाली आणि यावर आधारित चित्रपट करण्याचा मी निर्णय घेतला. या भूमिकेसाठी नानाशिवाय इतर कोणत्याही अभिनेत्याचा विचार मनाला शिवला नाही कारण अप्पासाहेबांसारखी ताकदीची भूमिका साकारण्यासाठी लागणारी प्रत्येक गोष्ट म्हणजेच अभिनय, देहबोली, भाषेवरचं प्रभुत्व, आवाजातील चढ उतार आणि मुळात म्हणजे नाटकावरचं आणि भूमिकेवरचं प्रेम हे सर्व काही नानामध्ये आहे. त्यामुळे या भूमिकेला नानाशिवाय इतर कुणी एवढ्या चांगल्या पद्धतीने न्याय देऊ शकणार याबद्दलची खात्री मनात होती.”

‘नटसम्राट’ या नाटकाची ओळख ठरली ती याची संहिता आणि अभिनयसंपन्नता. अप्पासाहेब बेलवलकरांसोबतच त्यांची पत्नी कावेरीचं पात्रही यात तेवढंच दमदार आणि महत्त्वाचं होतं. रंगभूमीवर ज्युलियस सिझर, ऑथेल्लो, सुधाकर, हॅम्लेट अशी एकाहून एक सरस पात्र ज्याने लीलया साकारली आणि प्रेक्षकांची वाहवा मिळवली त्या नटसम्राट गणपतराव रामचंद्र बेलवलकर ऊर्फ अप्पासाहेब बेलवलकरांची ही कथा. अभिनयाची कारकीर्द भरात असताना कायम प्रकाशझोतात राहणारा हा नट कालपरत्वे या प्रकाशझोतापासून दूर जातो आणि त्याच्या नशिबी येतात अंधाराच्या वाटा.. त्याच्यावर भरभरून प्रेम करणारा रसिक प्रेक्षकच नव्हे तर त्याची स्वतःची मुलेही त्याला स्वतःपासून दूर करतात. आपल्या लोकांशी आणि रंगभूमीशी नातं तुटलेला हा नटसम्राट आपल्या पत्नीसोबत या जगापासून दूर जात हलाखीचं जीवन जगतो त्याच्या याच शोकांतिकेची गाथा म्हणजे नटसम्राट हे नाटक. याच नाटकावर आधारित ‘नटसम्राट’ चित्रपटामधून ही शोकांतिका आता प्रेक्षकांच्या भेटीस येतेय अतिशय भव्य रूपात. यातील अप्पासाहेबांच्या भूमिकेकडे प्रत्येक अभिनेता शिवधनुष्य म्हणूनच बघतो आणि या भूमिकेचे कंगोरेही एवढे आहेत की ती प्रत्येकालाच साकारायला जमणं तसं अवघडंच. प्रसिद्धीच्या झोतात असताना चेह-यावर येणारा तो रूबाब आणि ती रया गेल्यानंतर चेह-यावर आलेली विषण्णता, जवळच्या लोकांनी दूर लोटल्यानंतर आयुष्यात आलेली हतबलता या सर्व गोष्टी समर्थपणे दाखवणं हे मोठं आव्हानचं. डॉ. लागू यांनी साकारलेली ही भूमिका आजही अनेकांच्या लक्षात आहे. हीच भूमिका आता चित्रपटाच्या रूपेरी पडद्यावर बघायला मिळणार आहे नाना पाटेकरांसारख्या तेवढ्याच ताकदीच्या अभिनेत्याच्या अभिनयातून.

अप्पासाहेब बेलवलकरांइतकीच महत्त्वाची असलेली त्यांची पत्नी कावेरीची भूमिका साकारली आहे अभिनेत्री मेधा मांजरेकर यांनी. याशिवाय चित्रपटात सुप्रसिद्ध अभिनेते विक्रम गोखले हेही एका महत्त्वाच्या भूमिकेत आहेत. या निमित्ताने तब्बल ३५ वर्षांनी विक्रम गोखले आणि नाना पाटेकर हे दोन दिग्गज अभिनेते रुपेरी पडद्यावर एकत्र येत आहेत. याव्यतिरिक्त मृण्मयी देशपांडे, सुनील बर्वे, नेहा पेंडसे, अजित परब आणि जयवंत वाडकर या कलाकारांच्याही यात महत्त्वाच्या भूमिका आहेत. चित्रपटाची पटकथा महेश मांजरेकर आणि अभिजीत देशपांडे यांची असून संवाद किरण यज्ञोपवित आणि अभिजीत देशपांडे यांचे आहेत. चित्रपटाचं संकलन केलंय परेश मांजरेकर यांनी तर कला दिग्दर्शन एकनाथ कदम यांचे आहे तर छायाचित्रण केलंय अजित व्ही. रेड्डी यांनी. या चित्रपटात दोन गाणी असून ती अजित परब यांनी संगीतबद्ध केली आहेत.

फिनक्राफ्ट मिडिया, गजानन चित्र आणि ग्रेट मराठा यांची निर्मिती असलेला हा ‘नटसम्राट’ येत्या १ जानेवारीला झी स्टुडिओजच्या माध्यमातून नववर्षाच्या पहिल्याच दिवशी प्रेक्षकांच्या भेटीस येतोय.