#IFFIWood, 26 नोव्‍हेंबर 2024
गोवा येथे आयोजित 55 व्या भारतीय आंतरराष्ट्रीय चित्रपट महोत्सवात (इफ्फी) ‘भारतीय दालन – फिचर फिल्म्स’ विभागात, ’वेंक्या हा कन्नड चित्रपट’, ‘भूतपोरी’ हा बंगाली चित्रपट आणि ‘आर्टिकल 370’ हा हिंदी चित्रपट असे तीन उत्कृष्ट चित्रपट सादर झाले. द्रष्ट्या चित्रपटकर्त्यांनी त्यांच्या या कलाकृतींद्वारे केवळ कथाकथनाच्या पलीकडे जात स्वयंशोध, वचनपूर्ती, देशभक्ती, त्याग आणि प्रेम, जीवन तसेच मृत्यूनंतरच्या स्थितीमधील गुंतागुंतीचा भावनिक प्रवास यांचा शोध घेण्याचा प्रयत्न केला आहे.
55व्या इफ्फीमध्ये पत्रसूचना कार्यालयातर्फे आयोजित माध्यम संवाद कार्यक्रमात ‘वेंक्या’ चे दिग्दर्शक सागर पुराणिक यांनी चित्रपट निर्मितीसर्म्यान समोर उभ्या राहिलेल्या आव्हानांची चर्चा केली. वेंक्या या भूमिकेतील गुंतागुंतीवर अधिक भर देत त्यांनी या पात्राचे वर्णन अंधाराकडून उजेडाकडे उत्क्रांत होत जाणारा असे केले. चित्रीकरणाच्या बाबतीतील वाहतुकीच्या बाबतीत आलेल्या अडचणींबाबत विचारल्यावर पुराणिक म्हणाले की, हा चित्रपट धोकादायक ठिकाणांवर चित्रित झाला आणि त्यात पुराच्या संकटाची भर पडली. मात्र अशा स्थितीत स्थानिक सरकारकडून मिळालेल्या मदतीची त्यांनी प्रशंसा केली. चित्रीकरणासाठी स्थळांची निवड करण्याबाबत ते म्हणाले की वेंक्याच्या शोधामुळे विविध ठिकाणांच्या निवडीसह एक जैविक दृष्टीकोण वापरण्यात आला. भारताच्या समृद्ध सांस्कृतिक विविधतेमध्ये व्यक्तींचे, अगदी गुन्हेगारांचे देखील परिवर्तन घडवण्याची क्षमता आहे यावर अधिक भर देत पुराणिक यांनी त्यांच्या संवादाचा समारोप केला.
‘वेंक्या’ चे निर्माते पवन वाडेयार यांनी सांगितले की भारताच्या चैतन्यमय सांस्कृतिक वैविध्याचे दर्शन घडवत या चित्रपटाचे चित्रीकरण 12 विविध राज्यांमध्ये करण्यात आले. ही ठिकाणे चित्रपटाच्या अंतःप्रेरणेला अनुसरून असलेल्या त्यांच्या चैतन्याने रसरसलेल्या, रंगीबेरंगी असण्यामुळे आणि त्यांच्या समृद्ध सांस्कृतिक वारशामुळे निवडली असे त्यांनी स्पष्ट केले.
‘भूतपोरी’चे दिग्दर्शक सौकर्य घोशाल यांनी सांगितले की हा चित्रपट नेहमीच्या साच्यातील भयपटापेक्षा वेगळा आहे. हा चित्रपट मानवी कृतींमुळे खोलवर प्रभावित झालेल्या एका भुताची आत्मकथा सांगतो, आणि तो मृत्यूनंतरच्या स्थितीवर आधारित आहे. अनेक भारतीय भयपट हॉलिवूडच्या चित्रपटांमुळे प्रभावित होत असताना, एक अस्सल भारतीय भूत कथा निर्माण करणे हा या चित्रपटाच्या निर्मितीमागील उद्देश असल्याचे घोशाल यांनी नमूद केले.
‘भूतपोरी’ या चित्रपटाच्या पोशाख रचनाकार पूजा चॅटर्जी यांनी सांगितले की बंगाली साहित्यामध्ये आढळणाऱ्या पोषाखांच्या तपशीलवार वर्णनापासून चित्रपटातील पात्रांच्या पोशाखासाठी प्रेरणा मिळाली. पडद्यावर वास्तववादी पात्रे उभी करण्यासाठी ते संदर्भ वापरल्याची माहिती त्यांनी दिली.
‘आर्टिकल 370’ चे दिग्दर्शक आदित्य सुहास जांभळे यांनी त्यांच्या चित्रपटाच्या राजकीय घटनेवरील कथेबद्दल माहिती दिली. याविषयावर अगदी विस्तृत संशोधना केल्यानंतरच हा चित्रपट तयार करण्यात आला. प्रेक्षकांना राजकीय व्यवस्थेशी जोडण्‍याबरोबरच आगामी पिढीला प्रेरणा देण्याचा उद्देश्य हा चित्रपट तयार करण्‍यामागे असल्याचे त्यांनी नमूद केले. यावेळी जांभळे यांनी चित्रपटाच्या संकल्पनेकडे लक्ष वेधले. ही संकल्पना काही जबरदस्तीने राष्ट्रवादाला प्रोत्साहन देत नाही, परंतु पात्रांचे वास्तववादी पद्धतीने चित्रण करत आहे,असे सुहास जांभळे म्हणाले. तरुण चित्रपट निर्मात्यांना आपला ठसा उमटवता आला पाहिजे, यासाठी भारतातील सर्व प्रदेशांमध्ये चित्रपट संस्कृती वाढवण्याच्या महत्त्वावर जांभळे यांनी भर दिला.
‘आर्टिकल 370’ च्या लेखिका मोनल ठाकूर यांनी संशोधन प्रक्रियेतील अंतर्दृष्टी सामायिक केली. आपण या सिनेमसिनेमासाठी माहिती गोळा करण्यासाठी शोध पत्रकारांचा सल्ला घेतल्याचे सांगितले. चित्रपटातील राजकीय आणि संसदीय घटक माहितीपूर्ण आणि मनोरंजक अशा दोन्ही प्रकारे कसे डिझाइन केले आहेत याचे त्यांची माहिती त्यांनी यावेळी दिली. ठाकूर यांनी काश्मीरमध्ये चित्रीकरण करताना आलेल्या आव्हानांबद्दलही सांगितले. स्थानिक पोलिसांनी दिलेल्या पाठिंब्याचे अनुभव खरोखर जादुई असल्याचे त्यांनी सांगितले.
चित्रपटांविषयी:
वेंक्या: हुब्बळ्ळीसारख्‍या भरपूर गोंधळ असलेल्या शहरात, संघर्ष करत असलेला गुंड व्यंक्या मालमत्तेचे अधिकार सुरक्षित करण्यासाठी आणि आर्थिकदृष्‍ट्या कंगाल होण्यापासून वाचण्‍यासाठी आपला परागंदा झालेला भाऊ गन्याला शोधण्याचा प्रयत्न करतो. समाज माध्‍यमाचा वापर करून, वेंक्या भारतभर प्रवासाला निघतो, तेथील वैविध्यपूर्ण संस्कृती, केले जाणारे घोटाळे आणि अनोळखी लोकांनी दाखवलेला दयाळूपणा त्याला दिसून येतो. या प्रवासात त्याचा वैयक्तिक विचार प्रक्रियेत विकास होतो. त्याला आलेल्या अनुभवातून अखेर कुटुंबाविषयी ममत्‍व आणि त्‍याच्या मनातील मानवता जागृत होते.
भूतपोरी:
या भयपटात, एका मृत महिलेचा अस्वस्थ आत्मा तिच्या मृत्यूचे रहस्य उलगडण्यासाठी एका लहान मुलामध्‍ये वास करण्यासाठी येतो. त्यांच्यामध्‍ये फरक असूनही, ते जीवन, मृत्यू आणि मृत्यूनंतरचे जीवन शोधत भावनिक प्रवास करत असताना त्यांच्यात एक संभाव्य बंध निर्माण होतात. उत्कंठावर्धक वळणांसह हृदयस्पर्शी क्षणांचे मिश्रण करून, हा चित्रपट जिवंत आणि मृत व्यक्तींच्या अनोख्या अन्वेषणाने मोहित करतो.
आर्टिकल 370: “2016 मधील काश्मीरातील अशांततेनंतर, तरुण एजंट झूनी हक्सरला राजेश्वरी स्वामीनाथन यांना पंतप्रधान कार्यालयातून दहशतवादाशी लढा देण्यासाठी आणि आर्टिकल 370 रद्द करून प्रदेशातील संघर्षाची अर्थव्यवस्था मोडून काढण्याच्या गुप्त मोहिमेसाठी नियुक्त केले जाते. दहशतवादी लढाईत झुनीला पदावनत व्हावे लागते. तिच्‍यावर टिकेची झोड उठते. यांनतर झूनी काश्मीरला परत येते. जिथे तिने ‘नेटवर्क फंडिंग’ मधून दगडफेकीची घटना ती सर्वांसमोर आणते. भ्रष्टाचार आणि दहशतवादाविरुद्धच्या गुंतागुंतीच्या लढ्यात झूनी लक्षवेधी काम करते.
