मुंबई
बाजार मूल्यांकनाच्या दृष्टीने, देशातील 10 सर्वात मोठ्या कंपन्यांपैकी 8 कंपन्यांचे मूल्य गेल्या आठवड्यातील व्यवहारात ₹79,130 कोटींनी घटले आहे. या काळात बजाज फायनान्सला सर्वाधिक फटका बसला. कंपनीचे मूल्यांकन ₹19,290 कोटींनी कमी होऊन ₹6.33 लाख कोटींवर आले आहे.
याव्यतिरिक्त, ICICI बँकेत ₹18,516 कोटी आणि एअरटेलमध्ये ₹13,885 कोटींची सर्वात मोठी घट झाली. आता त्यांचे मूल्य अनुक्रमे ₹9.77 लाख कोटी आणि ₹11.88 लाख कोटींवर आले आहे.
एअरटेलचे मूल्य ₹35,239 कोटींनी घटले
याउलट, देशातील सर्वात मोठी कंपनी रिलायन्स इंडस्ट्रीजचे मूल्य ₹20,434 कोटींनी वाढून ₹21.06 लाख कोटींवर पोहोचले. तर, भारतातील सर्वात मोठ्या आणि सर्वात जुन्या अभियांत्रिकी, बांधकाम आणि पायाभूत सुविधा कंपन्यांपैकी एक असलेल्या लार्सन अँड टुब्रो (L&T) चे मूल्यांकन ₹4,911 कोटींनी वाढून ₹5.60 लाख कोटींवर पोहोचले आहे.
गेल्या आठवड्यात शेअर बाजार 444 अंकांनी घसरला
आठवड्याच्या शेवटच्या व्यावसायिक दिवशी, शुक्रवार, 12 डिसेंबर रोजी, सेन्सेक्स 449 अंकांनी वाढून 85,268 च्या पातळीवर बंद झाला. निफ्टी देखील 148 अंकांनी वाढला, तो 26,046 च्या पातळीवर बंद झाला. मात्र, आठवडाभरातील व्यवहारात त्यात 444 अंकांची घसरण झाली.
सेन्सेक्सच्या 30 शेअर्सपैकी 23 मध्ये वाढ झाली आणि 7 मध्ये घसरण झाली. टाटा स्टील, झोमॅटो आणि अल्ट्राटेक सिमेंटमध्ये 3% पर्यंत वाढ झाली. आयटीसी, सन फार्मा आणि हिंदुस्तान युनिलिव्हरमध्ये 2% पर्यंत घसरण झाली.
निफ्टीच्या 50 पैकी 36 शेअर्समध्ये वाढ झाली आणि 14 मध्ये घसरण झाली. आज NSE च्या मेटल सेक्टरमध्ये सर्वाधिक 2.63% वाढ झाली. ऑटो, फायनान्शियल सर्व्हिसेस, रिअल्टी आणि बँकिंग सेक्टरमध्येही वाढ दिसून आली.
मार्केट कॅपिटलायझेशन म्हणजे काय?
मार्केट कॅप म्हणजे कोणत्याही कंपनीच्या एकूण आउटस्टँडिंग शेअर्सचे मूल्य, म्हणजेच सध्या तिच्या भागधारकांकडे असलेले सर्व शेअर्स. याची गणना कंपनीने जारी केलेल्या शेअर्सच्या एकूण संख्येला त्यांच्या किमतीने गुणून केली जाते.
हे एका उदाहरणाने समजून घ्या…
समजा… कंपनी ‘A’ चे 1 कोटी शेअर्स लोकांनी बाजारात विकत घेतले आहेत. जर एका शेअरची किंमत 20 रुपये असेल, तर कंपनीची मार्केट व्हॅल्यू 1 कोटी x 20 म्हणजे 20 कोटी रुपये असेल.
कंपन्यांची मार्केट व्हॅल्यू शेअरच्या किमती वाढल्याने किंवा कमी झाल्याने वाढते-कमी होते. याची आणखी अनेक कारणे आहेत…
| वाढण्याचा अर्थ काय | घटण्याचा अर्थ काय |
| शेअरच्या किमतीत वाढ | शेअरच्या किमतीत घट |
| मजबूत आर्थिक कामगिरी | खराब निकाल |
| सकारात्मक बातमी किंवा घटना | नकारात्मक बातमी किंवा घटना |
| सकारात्मक बाजाराची भावना | अर्थव्यवस्था किंवा बाजारात घट |
| उच्च किमतीत शेअर जारी करणे | शेअर बायबॅक किंवा डीलिस्टिंग |
मार्केट कॅपच्या चढ-उताराचा कंपनी आणि गुंतवणूकदारांवर काय परिणाम होतो?
कंपनीवर परिणाम : मोठे मार्केट कॅप कंपनीला बाजारातून निधी उभारण्यास, कर्ज घेण्यास किंवा इतर कंपन्या विकत घेण्यास मदत करते. तर, लहान किंवा कमी मार्केट कॅपमुळे कंपनीची आर्थिक निर्णय घेण्याची क्षमता कमी होते.
गुंतवणूकदारांवर परिणाम : मार्केट कॅप वाढल्याने गुंतवणूकदारांना थेट फायदा होतो. कारण त्यांच्या शेअर्सची किंमत वाढते. त्याचप्रमाणे, घसरणीमुळे नुकसान होऊ शकते, ज्यामुळे गुंतवणूकदार शेअर्स विकण्याचा निर्णय घेऊ शकतात.
उदाहरण: जर TCS चे मार्केट कॅप ₹12.43 लाख कोटींनी वाढले, तर गुंतवणूकदारांची संपत्ती वाढेल, आणि कंपनीला भविष्यात गुंतवणुकीसाठी अधिक भांडवल मिळू शकते. परंतु जर मार्केट कॅप घसरले तर त्याचे नुकसान होऊ शकते.
