नवी दिल्ली-
पंतप्रधान मोदींनी सोमवारी लोकसभेत वंदे मातरम्ला १५० वर्षे पूर्ण झाल्यानिमित्त झालेल्या चर्चेची सुरुवात केली. त्यांनी एका तासाच्या भाषणात सांगितले की, ‘वंदे मातरम् ब्रिटिशांना सडेतोड उत्तर होते, ही घोषणा आजही प्रेरणा देत आहे. स्वातंत्र्याच्या वेळी महात्मा गांधींनाही ते आवडले होते. त्यांना हे गीत राष्ट्रगीत म्हणून दिसत होते.
पंतप्रधानांनी सांगितले की, त्यांच्यासाठी या गीताची ताकद मोठी होती. मग गेल्या दशकांमध्ये यावर इतका अन्याय का झाला? वंदे मातरम्सोबत विश्वासघात का झाला? ती कोणती शक्ती होती, ज्याची इच्छा पूज्य बापूंच्या भावनांवरही भारी पडली? त्यांनी सांगितले,
मोहम्मद अली जिन्ना यांनी १५ ऑक्टोबर १९३६ रोजी लखनौमधून वंदे मातरम्विरोधात घोषणा दिली. काँग्रेसचे तत्कालीन अध्यक्ष जवाहरलाल नेहरू यांना आपले सिंहासन डळमळताना दिसले.
पंतप्रधानांनी सांगितले की, नेहरू मुस्लिम लीगच्या निराधार विधानांना सडेतोड उत्तर देण्याऐवजी, त्यांचा निषेध करण्याऐवजी, उलट घडले. त्यांनी वंदे मातरम्चीच चौकशी सुरू केली
पंतप्रधान मोदींनी एका तासाच्या भाषणात वंदे मातरम् १२१ वेळा, देश ५०, भारत ३५, इंग्रज ३४, बंगाल १७, काँग्रेसचा १३ वेळा उल्लेख केला. त्यांनी वंदे मातरम्चे रचनाकार बंकिमचंद्र चटर्जी यांचे नाव १० वेळा, नेहरू ७ वेळा, महात्मा गांधी ६ वेळा, मुस्लिम लीग ५ वेळा, जिन्ना ३ वेळा, संविधान ३ वेळा, मुसलमान २ वेळा, तुष्टीकरण ३ वेळा म्हटले.
पंतप्रधानांच्या भाषणातील काही महत्त्वाच्या गोष्टी
वंदे मातरम् चे स्मरण या सभागृहाचे भाग्य: ‘ज्या मंत्राने, ज्या जयघोषाने देशाच्या स्वातंत्र्य आंदोलनाला ऊर्जा आणि प्रेरणा दिली होती, त्याग आणि तपस्येचा मार्ग दाखवला होता, त्या वंदे मातरम् चे पुण्य स्मरण करणे या सभागृहात आपल्या सर्वांचे खूप मोठे भाग्य आहे.’
वंदे मातरम् च्या १५० वर्षांवर भारत वेगाने प्रगती करत आहे: जेव्हा वंदे मातरम् ला ५० वर्षे पूर्ण झाली होती, तेव्हा देश गुलामगिरीच्या बेड्यांमध्ये अडकलेला होता. जेव्हा याला १०० वर्षे पूर्ण झाली, तेव्हा देश आणीबाणीच्या अंधारात होता. आज जेव्हा याला १५० वर्षे होत आहेत, तेव्हा भारत जगातील पाचवी सर्वात मोठी अर्थव्यवस्था बनला आहे आणि वेगाने पुढे जात आहे.
1906 चा एक किस्सा सांगितला: वंदे मातरम्शी संबंधित किस्सा सांगताना ते म्हणाले- 20 मे 1906 रोजी बारीसाल (आता बांगलादेशात आहे) येथे वंदे मातरम् मिरवणूक काढण्यात आली, ज्यात 10 हजारांहून अधिक लोक रस्त्यावर उतरले होते. यात हिंदू आणि मुस्लिम यांच्यासह सर्व धर्म आणि जातींच्या लोकांनी वंदे मातरम्चे झेंडे हातात घेऊन रस्त्यावर मोर्चा काढला होता.
बंगालसाठी वंदे मातरम् गल्लोगल्लीचा नारा बनला: आमचे शूर सुपुत्र कोणत्याही भीतीशिवाय फाशीच्या तख्तावर चढत असत आणि शेवटच्या श्वासापर्यंत वंदे मातरम् म्हणत असत. आमच्या असंख्य स्वातंत्र्यसैनिकांनी वंदे मातरम् म्हणत फाशीला कवटाळले. बंगालच्या एकतेसाठी वंदे मातरम् गल्लोगल्लीचा नारा बनला होता, आणि हाच नारा बंगालला प्रेरणा देत होता.
नेहरूंनी मुस्लिम लीगसमोर गुडघे टेकले: जवाहरलाल नेहरूंना आपले सिंहासन डळमळताना दिसले. नेहरूंनी मुस्लिम लीगच्या निराधार विधानांना सडेतोड उत्तर देण्याऐवजी, त्यांचा निषेध करण्याऐवजी, उलट घडले. त्यांनी वंदे मातरम ची चौकशी सुरू केली. नेहरूंनी 5 दिवसांनंतर नेताजींना पत्र लिहिले. त्यात जिन्नांच्या भावनांशी सहमती दर्शवत लिहिले की, वंदे मातरम्च्या आनंदमठमधील पार्श्वभूमीमुळे मुस्लिमांना दुखापत होऊ शकते. ते लिहितात- ही जी पार्श्वभूमी आहे, यामुळे मुस्लिम भडकतील. काँग्रेसचे निवेदन आले की 26 ऑक्टोबर रोजी काँग्रेस कार्यसमितीची बैठक होईल, ज्यात वंदे मातरम्च्या वापराचे पुनरावलोकन केले जाईल.
या प्रस्तावाच्या विरोधात लोकांनी देशभरात प्रभातफेऱ्या काढल्या, पण काँग्रेसने वंदे मातरम् चे तुकडे केले. इतिहास साक्षी आहे की काँग्रेसने मुस्लिम लीगसमोर गुडघे टेकले.
INC चालता-चालता MNC झाले: काँग्रेसने आउटसोर्स केले आहे, दुर्दैवाने काँग्रेसची धोरणे तशीच आहेत. INC चालता-चालता MNC झाले. ज्यांच्या-ज्यांच्यासोबत काँग्रेस जोडले गेले आहे, ते वंदे मातरम् वर वाद निर्माण करतात. जेव्हा कसोटीचा काळ येतो, तेव्हाच हे सिद्ध होते की आपण किती दृढ आहोत, किती सशक्त आहोत.
संसदेच्या हिवाळी अधिवेशनाच्या सहाव्या दिवशी सोमवारी लोकसभेत वंदे मातरम्ला १५० वर्षे पूर्ण झाल्यानिमित्त चर्चा केली जात आहे. यासाठी १० तासांचा वेळ निश्चित करण्यात आला आहे. पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी दुपारी १२ वाजता या चर्चेची सुरुवात केली. मुख्य विरोधी पक्ष काँग्रेसच्या वतीने लोकसभेतील उपनेते प्रतिपक्ष गौरव गोगोई यांनी सर्वप्रथम आपले मत मांडले.
खरं तर, राष्ट्रगीत वंदे मातरम्ला १५० वर्षे पूर्ण झाल्यानिमित्त भारत सरकारकडून वर्षभर कार्यक्रम आयोजित केला जात आहे. २ डिसेंबर रोजी लोकसभा अध्यक्ष ओम बिर्ला यांनी सर्व पक्षांच्या प्रतिनिधींची बैठक बोलावली होती. यात ठरवण्यात आले होते की, वंदे मातरम्वर ८ डिसेंबर रोजी लोकसभेत आणि ९ डिसेंबर रोजी राज्यसभेत चर्चा होईल.
