‘मानवी हक्कांची संस्कृती रुजवावी’ – न्यायमूर्ती ए. एम. बदर
डॉ. डी. वाय. पाटील युनिटेक सोसायटीचे डॉ. डी. वाय. पाटील लॉ कॉलेज, पिंपरी मध्ये राष्ट्रीय स्तरावरील पथनाट्य स्पर्धा आणि कार्यशाळा संपन्न
पुणे – डॉ. डी. वाय. पाटील लॉ कॉलेज, पिंपरी मध्ये दोन दिवसीय राष्ट्रीय स्तरावरील पथनाट्य स्पर्धा आणि कार्यशाळा उत्साहात पार पडली. महाराष्ट्र राज्य मानवाधिकार आयोग,मुंबई व सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाच्या राष्ट्रीय सेवा योजना विभागाच्या सहकार्याने हा उपक्रम आयोजित करण्यात आला होता. मानवाधिकारांविषयी जागरूकता निर्माण करण्याचा उद्देश असलेल्या या उपक्रमाला विविध महाविद्यालयांच्या विद्यार्थ्यांचा उत्स्फूर्त प्रतिसाद मिळाला.या दोन दिवसीय कार्यक्रमाच्या उद्घाटन सत्राला महाराष्ट्र राज्य मानवाधिकार आयोगाचे सदस्य (सेवानिवृत्त आयपीएस) श्री. संजय कुमार, सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठाच्या कार्यकारी निबंधक प्रा.(डॉ.) ज्योती भाकरे व डी वाय पाटील कला वाणिज्य विज्ञान, पिंपरी चे प्राचार्य उपस्थित होते. समारोप सत्राला राज्य मानवाधिकार आयोगाचे अध्यक्ष न्यायमूर्ती ए. एम. बदर यांच्यासह प्र. कुलगुरू सावित्रीबाई फुले पुणे विद्यापीठ डॉ. पराग काळकर आणि राज्याचे लाचलुचपत प्रतिबंधक विभाग अतिरिक्त आयुक्त श्री. संदीप दिवाण आदी मान्यवर उपस्थित होते. स्पर्धा यशस्वी होण्यासाठी महाराष्ट्र मानव हक्क आयोगाचे निबंधक श्री. विजय केदार आणि डॉ. डी. वाय. पाटील लॉ कॉलेज, पिंपरी चे प्राचार्य, डॉ. एस. एस.
गोपाकुमार यांच्या मार्गदर्शनाखाली आयोजक समितीचे सचिव सहा. प्रा. अर्जुन सोमवंशी, इतर आयोजक समितीचे सदस्य सहा. प्रा. डॉ विजेता चौधरी, सहा. प्रा.समृद्धी शाह, सहा. प्रा. प्रदीप केंद्रे, सहा. प्रा. डॉ. अंजुम अजमेरी,ऍड. विवेक भरगुडे व इतर सर्व शिक्षकांनी विशेष मेहनत घेतली.पथनाट्याच्या माध्यमातून, विद्यार्थ्यांनी सामाजिक जाणिवा अधोरेखित करणारी आणि समाजात न्याय, समानता व समावेशकतेचे महत्त्व सांगणारी कथानके मोठ्या ताकदीने सादर केली. त्यांनी जटिल कायदेशीर संकल्पना आणि मानवी हक्कांचे महत्त्व आकर्षक आणि थेट संवादातून प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवून उत्स्फूर्त दाद मिळवली. या स्पर्धेने युवकांना रंगभूमीच्या प्रभावी वापराद्वारे सामाजिक बदलाचे वाहक बनण्याचा संदेश दिला.या राष्ट्रीय स्तरावरील स्पर्धेची मध्यवर्ती थीम ‘बदलत्या जगात मानवी हक्क: नवीन आव्हानांना तोंड देणे आणि सामायिक जबाबदाऱ्या स्वीकारणे’ ही होती. सहभागी विद्यार्थ्यांनी अभिव्यक्ती स्वातंत्र्य, लिंग समानता, सामाजिक-आर्थिक हक्क, लोकशाही मूल्ये आणि तंत्रज्ञानामुळे निर्माण होणारी आव्हाने यांसारख्या गंभीर उपविषयांवर आधारित प्रभावी पथनाट्ये सादर केली.
‘मानवी हक्कांची संस्कृती रुजवावी’ – न्यायमूर्ती ए. एम. बदर
कार्यक्रमाच्या समारोप सत्रात महाराष्ट्र राज्य मानवाधिकार आयोगाचे अध्यक्ष न्यायमूर्ती ए. एम. बदर यांनी पथनाट्याचे महत्त्व स्पष्ट केले. ते म्हणाले, “मानवी हक्क हा न्याय्य आणि लोकशाही समाजाचा आधारस्तंभ आहेत. ते प्रत्येक व्यक्तीच्या प्रतिष्ठेचे, समानतेचे आणि स्वातंत्र्याचे प्रतिनिधित्व करतात. कायद्याचे आणि संस्थांचे अस्तित्व या अधिकारांच्या संरक्षणासाठी महत्त्वपूर्ण आहे, परंतु प्रत्येक नागरिक त्यांच्या हक्कांना ओळखण्यास, आदर करण्यास आणि त्यांचे संरक्षण करण्यास सक्षम व्हावा यासाठी तळागाळापर्यंत जागरूकता पसरवणे तितकेच महत्त्वाचे आहे. सामाजिक जाणीव निर्माण करण्यात पथनाट्याने ऐतिहासिकदृष्ट्या महत्त्वपूर्ण भूमिका बजावली आहे. हे माध्यम भाषा, साक्षरता आणि वर्ग-भेद यांसारख्या अडथळ्यांना भेदून जटिल समस्या सामान्य लोकांसाठी सुगम बनवते. ही स्पर्धा केवळ कलात्मक प्रतिभा दर्शवणारी न ठरावी, तर आपल्या समाजात मानवी हक्कांची संस्कृती रुजवणारी ठरावी.”डॉ. डी. वाय. पाटील लॉ कॉलेजचे प्राचार्य, डॉ. एस. एस. गोपाकुमार यांनी या उपक्रमाच्या उद्देशाबद्दल बोलताना सांगितले की, “पथनाट्य विद्यार्थ्यांना कायदेशीर हक्क आणि कर्तव्यांच्या गुंतागुंती सर्जनशीलपणे व्यक्त करण्यासाठी एक गतिमान व्यासपीठ प्रदान करते. या माध्यमातून विद्यार्थी केवळ त्यांच्या कलागुणांचे प्रदर्शन करत नाहीत, तर सकारात्मक बदलांना प्रेरणा देऊन आपल्या समवयस्कांना सक्षम बनविण्यात हातभार लावतात.”या राष्ट्रीय स्तरावरील कार्यक्रमाने तरुण पिढीला न्याय, समानता आणि मानवी सन्मानाचे मूल्ये समाजाच्या तळागाळापर्यंत पोहोचवण्यासाठी प्रेरित केले, ज्यामुळे मानवी हक्कांचे संरक्षण ही सामूहिक जबाबदारी आहे, हा संदेश अधिक ठळकपणे अधोरेखित झाला.
