मुंबईतील रिअल इस्टेट बाजारपेठेचा वरचा प्रवास सुरूच आहे, २०२५ मध्ये मालमत्ता नोंदणी आणि सरकारी महसूल या दोन्ही बाबतीत नवीन बेंचमार्क स्थापित केले आहेत. जानेवारी ते सप्टेंबर २०२५ पर्यंतच्या आयजीआर डेटामध्ये वर्षानुवर्षे चांगली वाढ आणि स्पष्ट दीर्घकालीन वाढीचा कल दिसून येतो, जो या क्षेत्राची लवचिकता आणि भारताच्या अर्थव्यवस्थेत वाढणारे महत्त्व अधोरेखित करतो.
जानेवारी ते सप्टेंबर २०२५ दरम्यान, १,११,३८८ मालमत्ता नोंदणी नोंदल्या गेल्या – गेल्या सात वर्षांतील हा सर्वाधिक आकडा आहे. २०२४ च्या तुलनेत (१,०५,६०७ नोंदणी) ५.५% वाढ आणि २०२३ च्या तुलनेत (९४,३०७ नोंदणी) १८.१% वाढ , ज्यामुळे खरेदीदारांच्या मागणीची शाश्वत ताकद आणखी मजबूत झाली आहे.
महामारीपूर्वीच्या क्रियाकलापांशी तुलना केल्यास, वाढीचे प्रमाण आणखी धक्कादायक आहे. २०२५ मधील नोंदणी २०१९ च्या पातळीपेक्षा (५०,०४५, १२२.६% ने वाढ) दुप्पट आहे आणि २०२० च्या पातळीपेक्षा (२८,८२२, २८६.६% ने वाढ) जवळजवळ चार पट आहे , जेव्हा कोविड-१९ च्या प्रादुर्भावामुळे बाजारावर खोलवर परिणाम झाला होता.
महसूल संकलन पहिल्यांदाच ₹१०,००० कोटी ओलांडले:
नोंदणींमध्ये ही वाढ स्टॅम्प ड्युटी आणि नोंदणी शुल्क संकलनातून दिसून आली. २०२५ च्या पहिल्या नऊ महिन्यांत, महसूल विक्रमी १०,०९४.२२ कोटींवर पोहोचला, जो २०२४ मध्ये ८,८७६.४२ कोटी रुपयांचा मागील उच्चांक ओलांडला.
हे वर्षानुवर्षे १३.७% वाढ दर्शवते आणि २०२० च्या तुलनेत ४२१% ची नाट्यमय पाचपट वाढ (₹१,९३७.३२ कोटी) साथीच्या मंदी दरम्यान.
पुनर्प्राप्ती आणि वाढीचा मार्ग:
या आकडेवारीवरून रिअल इस्टेट क्षेत्राच्या उल्लेखनीय पुनर्प्राप्तीचे दर्शन घडते:
- २०१९-२०२०: साथीच्या आजारामुळे नोंदणी आणि महसूलात मोठी घट झाली.
- २०२१: ८६,०७२ नोंदणींसह बाजार पुनरुज्जीवन सुरू झाले आणि महसूल ₹४,२५२ कोटींपेक्षा जास्त झाला.
- २०२२: महसूलाने ₹६,६०० कोटींचा टप्पा ओलांडला, जो २०२१ च्या तुलनेत ५५% जास्त आहे, जो नवीन गती दर्शवितो.
- २०२३-२०२५: बाजार केवळ स्थिर झाला नाही तर तो वाढला, सलग वर्षांमध्ये विक्रम मोडत.
| वर्ष | नोंदणींची संख्या (जानेवारी ते सप्टेंबर) | महसूल (भारतीय रुपये कोटींमध्ये) (जानेवारी ते सप्टेंबरमध्ये) |
| २०१९ | ५०,०४५ | ४,०३२.५३ रुपये |
| २०२० | २८,८२२ | १,९३७.३२ रुपये |
| २०२१ | ८६,०७२ | ४,२५२.१२ रुपये |
| २०२२ | ९५,२८० | ६,६५३.२९ रुपये |
| २०२३ | ९४,३०७ | ८,३८७.०३ रुपये |
| २०२४ | १,०५,६०७ | ८,८७६.४२ रुपये |
| २०२५ | १,११,३८८ | १०,०९४.२२ रुपये |
| नोंदणींची संख्या | महसूल (भारतीय रुपये कोटींमध्ये) | |
| सप्टेंबर २०१९’ | ४,०३२ | ₹ ३४७.६ |
| सप्टेंबर २०२०’ | ५,५९७ | ₹ १८०.५ |
| सप्टेंबर २०२१’ | ७,८०४ | ₹ ५२९.० |
| सप्टेंबर २०२२’ | ८,६२८ | ₹ ७३४.२ |
| सप्टेंबर २०२३’ | १०,६९३ | ₹ १,१२६.८ |
| सप्टेंबर २०२४’ | ९,१११ | ₹ ८७६.७ |
| सप्टेंबर २०२५’ | ११,७४४ | ₹ १,२५६.१ |
३० सप्टेंबर २०२५ रोजी दुपारी ३:४३ वाजेपर्यंतचा डेटा.


