अमेरिकेचे राष्ट्राध्यक्ष ट्रम्प यांनी सोमवारी व्हाइट हाऊसमध्ये सांगितले की त्यांनी त्यांच्या कार्यकाळात ७ संभाव्य युद्धे रोखली, त्यापैकी ४ युद्धे केवळ टॅरिफ (आर्थिक शुल्क) लादून आणि व्यापारी दबावामुळे टाळता आली.ट्रम्प म्हणाले- जर तुम्हाला (युद्ध करणाऱ्या देशांना) लढायचे असेल आणि सर्वांना मारायचे असेल तर ते ठीक आहे, पण जेव्हा तुम्ही आमच्याशी व्यापार कराल तेव्हा तुम्हाला १००% कर भरावा लागेल. हे ऐकून सर्वांनी हार मानली.त्यांनी सांगितले की अमेरिकेने टॅरिफद्वारे ट्रिलियन डॉलर्स कमावले आणि या रणनीतीद्वारे युद्धेदेखील रोखली. ट्रम्प यांच्यापूर्वी अमेरिकेचे उपाध्यक्ष जेडी व्हान्स म्हणाले होते की, भारतावर लादलेले दुय्यम शुल्कदेखील रशियावर दबाव आणण्याच्या वॉशिंग्टनच्या रणनीतीचा एक भाग आहे.दक्षिण कोरियाचे नवे अध्यक्ष ली जे म्युंग यांच्याशी झालेल्या चर्चेदरम्यान ट्रम्प यांनी या गोष्टी सांगितल्या.
अमेरिकन सरकारने भारतातून आयात होणाऱ्या वस्तूंवर अतिरिक्त २५% कर लादण्याची अधिकृत अधिसूचना जारी केली आहे. दंड म्हणून लावण्यात आलेला हा कर भारतीय वेळेनुसार २७ ऑगस्ट रोजी सकाळी ९:३१ वाजल्यापासून लागू होईल.रशियाकडून तेल खरेदी केल्याबद्दल दंड म्हणून राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी ६ ऑगस्ट रोजी हा कर जाहीर केला. यापूर्वी व्यापार तूट लक्षात घेऊन ७ ऑगस्टपासून भारतावर २५% कर लादण्यात आला होता. याचा अर्थ असा की भारतीय वस्तूंवरील एकूण कर आता ५०% पर्यंत असेल.
त्यात म्हटले आहे की, ‘या दस्तऐवजाच्या यादीत नमूद केलेले शुल्क भारतातून येणाऱ्या वस्तूंवर लागू होईल. या वस्तू वापरासाठी अमेरिकेत आणल्या जातील किंवा वापरासाठी गोदामातून बाहेर काढल्या जातील. हा नियम २७ ऑगस्ट २०२५ रोजी मध्यरात्री १२:०१ वाजता EST पासून लागू होईल.’गुजरातमधील कापड उद्योगपती आशिष गुजराती म्हणाले- याचा निश्चितच एकूण उद्योगावर परिणाम होणार आहे. अमेरिका हा घरगुती कापडाचा सर्वात मोठा खरेदीदार आहे. या विभागात, आम्ही भारताच्या एकूण निर्यातीपैकी ३५% निर्यात अमेरिकेला करतो.
मला वाटतं २-३ महिन्यांत यावर तोडगा निघायला हवा. सध्या याबाबत कोणतीही स्पष्टता नाही. यामुळे संपूर्ण व्यापार विस्कळीत झाला आहे.या कारवाईवर भारतीय परराष्ट्र मंत्रालयाने म्हटले होते- अमेरिकेने अलिकडेच रशियाकडून भारताच्या तेल आयातीवर लक्ष केंद्रित केले आहे.
आम्ही आधीच स्पष्ट केले आहे की आम्ही बाजारातील परिस्थितीनुसार तेल खरेदी करतो आणि १४० कोटी भारतीयांची ऊर्जा सुरक्षा सुनिश्चित करण्याचे उद्दिष्ट आहे.
अमेरिका भारतावर अतिरिक्त शुल्क लादत आहे हे अत्यंत दुर्दैवी आहे, तर इतर अनेक देश स्वतःच्या हितासाठी तेच करत आहेत. आम्ही पुन्हा एकदा सांगतो की ही पावले अन्याय्य, बेकायदेशीर आणि चुकीची आहेत. भारत आपल्या राष्ट्रीय हितांचे रक्षण करण्यासाठी आवश्यक ती सर्व पावले उचलेल.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी एक दिवस आधी अहमदाबादमध्ये ट्रम्पच्या शुल्काचा उल्लेख न करता म्हटले होते की, “माझे सरकार कधीही लहान उद्योजक, शेतकरी आणि पशुपालकांचे कोणतेही नुकसान होऊ देणार नाही. कितीही दबाव आला तरी आम्ही सहन करण्याची आमची क्षमता वाढवत राहू.”चीननंतर भारत हा रशियन तेलाचा सर्वात मोठा खरेदीदार आहे. युक्रेन युद्धापूर्वी, भारत रशियाकडून फक्त ०.२% (प्रतिदिन ६८ हजार बॅरल) तेल आयात करत असे.मे २०२३ पर्यंत, हे प्रमाण ४५% (प्रतिदिन २ दशलक्ष बॅरल) पर्यंत वाढले, तर २०२५ मध्ये, जानेवारी ते जुलै या कालावधीत, भारत रशियाकडून दररोज १७.८ दशलक्ष बॅरल तेल खरेदी करत आहे.गेल्या दोन वर्षांपासून, भारत दरवर्षी १३० अब्ज डॉलर्स (११.३३ लाख कोटी रुपये) पेक्षा जास्त किमतीचे रशियन तेल खरेदी करत आहे.
रशियावर अधिक दबाव आणण्याची तयारी
व्हॅन्स म्हणाले की, अमेरिकेकडे अजूनही खेळण्यासाठी बरेच पत्ते शिल्लक आहेत. रशिया केवळ निर्बंधांद्वारे युद्धबंदीला सहमत होणार नाही, परंतु जर आर्थिक दबाव योग्यरीत्या लागू केला गेला तर रशियाला वाटाघाटीच्या टेबलावर आणता येईल. अमेरिकेने चीनवर ५४% करदेखील लादला आहे, जेणेकरून रशियाचा सर्वात मोठा खरेदीदारदेखील दबावाखाली येईल.ते म्हणाले की जर रशियासोबत प्रगती झाली तर काही देशांवरील कर कमी केले जाऊ शकतात. गरज पडल्यास ते आणखी वाढवले जातील. अमेरिका युक्रेनला अशी सुरक्षा हमी देत आहे की रशिया पुन्हा हल्ला करू शकत नाही. अमेरिका रशिया आणि युक्रेन दोघांशीही वाटाघाटी करण्याचा प्रयत्न करत आहे जेणेकरून मध्यम मार्ग काढता येईल आणि युद्ध थांबवता येईल.
ट्रम्प यांच्या व्यापार सल्लागाराने भारतावर नफेखोरीचा आरोप केला
यापूर्वी ट्रम्प यांचे व्यापार सल्लागार पीटर नवारो यांनी भारतावर रशियाकडून तेल खरेदी करून नफा कमावल्याचा आरोप केला होता.गुरुवारी माध्यमांशी बोलताना नवारो म्हणाले होते की, भारत रशियाकडून स्वस्त दरात कच्चे तेल खरेदी करत आहे, भारतीय कंपन्या ते शुद्ध करून जगाला जास्त किमतीत विकत आहेत. यामुळे रशियाला युक्रेन युद्धासाठी पैसे मिळत आहेत, तर भारत नफा कमवत आहे.ते म्हणाले की, भारत आपल्याला वस्तू विकतो आणि त्यातून मिळणाऱ्या पैशातून रशियन तेल खरेदी करतो, ज्यामुळे तेल कंपन्यांना भरपूर पैसे कमविण्यास मदत होते. त्यामुळे भारतावर शुल्क लादणे आवश्यक आहे.तथापि, त्यांनी असेही म्हटले की रशिया-युक्रेन युद्धात शांततेचा मार्ग फक्त भारतातून जातो.
