भारतीय नेत्र-शल्यचिकित्सकाकडून रवांडाच्या पहिल्या ‘फ्लाईंग आयहॉस्पिटल’ कार्यक्रमात प्रगत मोतीबिंदू शस्त्रक्रियेचे प्रशिक्षण

पुण्याच्या नेत्र-शल्यचिकित्सक (Ophthalmologist) डॉ. समिता मूलानी अलीकडेच
रवांडातील किगाली येथून परतल्या. तिथे त्यांनी ‘ऑर्बिस इंटरनॅशनल’च्या (Orbis
International) ‘फ्लाईंग आय हॉस्पिटल’ या अभिनव प्रकल्पावर स्वयंसेवक सर्जन
म्हणून सेवा बजावली. ऑर्बिस आणि त्यांच्या अत्याधुनिक ‘फ्लाईंग आय हॉस्पिटल’चा
रवांडामधील हा पहिलाच कार्यक्रम होता.
डॉ. समिता उत्साहाने सांगतात, “ऑर्बिस इंटरनॅशनल हे गेल्या ४० वर्षांपासून जागतिक
नेत्रसेवेतील एक प्रमुख नाव आहे. त्यांच्यासोबतचा हा माझा तिसरा प्रकल्प होता, पण
विमानात प्रगत शस्त्रक्रिया करण्याचा हा माझा पहिलाच अनुभव होता. हे विमान
म्हणजे एक अत्याधुनिक डोळ्यांचा दवाखाना आहे, ज्यात ऑपरेशन थिएटरसहित सर्व
सोयी आहेत. एक सर्जन म्हणून, ‘विमानात ऑपरेशन केलं आहे’ असं किती जण सांगू
शकतील! अशा प्रकल्पांमध्ये सहभागी होण्यासाठी आमंत्रण मिळणे, हा एक मोठा
सन्मान आहे.”
आठवडाभर चाललेल्या या प्रकल्पादरम्यान, डॉ. मूलानी यांची मुख्य जबाबदारी
‘फ्लाईंग आय हॉस्पिटल’च्या प्रगत ऑपरेशन थिएटरमध्ये ‘फेकोइमल्सिफिकेशन’
(phacoemulsification) मोतीबिंदू शस्त्रक्रिया शिकवणे ही होती. डॉ. मूलानी यांनी
रवांडातील एका स्थानिक रुग्णालयातही काही दिवस घालवले. तिथे त्यांनी वैद्यकीय
कर्मचाऱ्यांना मार्गदर्शन केले आणि त्यांची कौशल्ये वाढवण्यासाठी मदत केली.
रवांडातील अनेक सर्जन्ससाठी, तज्ज्ञांच्या देखरेखीखाली ‘फेकोइमल्सिफिकेशन’
(phacoemulsification) मोतीबिंदू शस्त्रक्रिया प्रत्यक्ष करण्याची ही पहिलीच संधी
होती. स्वयंसेवक सर्जन म्हणून ‘ऑर्बिस इंटरनॅशनल’सोबतचा डॉ. मूलानी यांचा हा
तिसरा प्रकल्प आहे. त्यांनी ऑर्बिस टीमचे मनःपूर्वक आभार मानले आणि सांगितले
की टीममधील प्रत्येक सदस्याची कार्यसंस्कृती, सकारात्मकता आणि उत्साह खूप
वाखाणण्याजोगा होता.ऑर्बिसच्या मोहिमांचा मुख्य उद्देश स्थानिक संसाधने वाढवणे आणि स्थानिक
डॉक्टरांना सक्षम करणे हा आहे, जेणेकरून मोहीम संपल्यानंतरही ते प्रगत शस्त्रक्रिया
कौशल्याने रुग्णांवर चांगले उपचार करू शकतील. ऑर्बिसचे ‘फ्लाईंग आय हॉस्पिटल’ –
म्हणजे विमानात असलेले एक संपूर्ण सुसज्ज शिकवणारे रुग्णालय – जगभरातील
गरजू समाजांपर्यंत उच्च-दर्जाचे प्रशिक्षण, मार्गदर्शन आणि दृष्टी वाचवणाऱ्या
शस्त्रक्रिया पोहोचवते. रवांडातील या उपक्रमाने अनेक स्थानिक रुग्णांना त्यांची दृष्टी
परत मिळवून दिली आणि त्या भागातील आरोग्यसेवेत नेत्रोपचारामध्ये उत्कृष्टता
आणण्यासाठी एक पाया रचला.
“मी माझ्या नेहमीच्या कामात फक्त रुग्णांवर लक्ष केंद्रित करते, पण या प्रकल्पात
रुग्णांची काळजी घेण्याइतकेच शिकवणेही महत्त्वाचे होते. एका आंतरराष्ट्रीय
टीमसोबत आणि विमानात असलेल्या एका संपूर्ण सुसज्ज रुग्णालयाच्या अशा
अनोख्या वातावरणात काम करणे, हा एक रोमांचक आणि विनम्र करणारा अनुभव
होता,” असे सांगून त्यांनी आपल्या भावना व्यक्त केल्या.
अधिक माहितीसाठी संपर्क साधा:
डॉ. मूलानी, मूलानीज आई केयर सेंटर, पुणे कैंप
+919511824124, www.eyemoolani.com