26 नोव्हेंबर 2008 रोजी लष्कर-ए-तैयबा या दहशतवादी संघटनेच्या 10 दहशतवाद्यांनी मुंबईवर हल्ला केला. हे हल्ले चार दिवस चालू राहिले. या हल्ल्यांमध्ये एकूण 175 लोक ठार झाले, ज्यात नऊ हल्लेखोरांचा समावेश होता आणि 300 हून अधिक लोक जखमी झाले.
मुंबई- मुंबई दहशतवादी हल्ल्यातील दोषी तहव्वुर राणा याला अमेरिकेतून भारतात घेऊन येणारे विशेष विमान दिल्लीत पोहोचले आहे. हे विमान दिल्लीच्या पालम टेक्निकल विमानतळावर उतरले. येथून ते तहव्वूर राणाला थेट एनआयए मुख्यालयात नेले जाईल. एनआयए मुख्यालयाबाहेर कडक सुरक्षा व्यवस्था तैनात करण्यात आली आहे.एनआयए आणि रॉ टीमच्या सुरक्षेत राणा आज दुपारी एका खास विमानाने दिल्ली विमानतळावर उतरला. तो भारतात पोहोचताच, एनआयए टीमने त्याला अधिकृतपणे ताब्यात घेतले. यानंतर, राणाला बुलेटप्रूफ कारमधून एनआयए मुख्यालयात नेले जाईल.यानंतर राणाला पटियाला हाऊस कोर्टात हजर केले जाऊ शकते. हजर होण्यापूर्वी त्याची वैद्यकीय चाचणी केली जाईल. तहव्वुर राणाला दिल्लीतील तिहार तुरुंगातील उच्च सुरक्षा वॉर्डमध्ये ठेवण्यात येईल. तुरुंग प्रशासनाने विशेष सुरक्षा व्यवस्था केली आहे.
माध्यमांच्या वृत्तानुसार, राणाच्या प्रत्यार्पणाबाबत दिल्ली पोलिसांच्या विशेष कक्षालाही हाय अलर्टवर ठेवण्यात आले आहे. यासोबतच विमानतळावर SWAT कमांडो देखील तैनात करण्यात आले आहेत. केंद्रीय सशस्त्र पोलिस दलाची (CAPF) सुरक्षा शाखा आणि स्थानिक पोलिस विमानतळाबाहेर उपस्थित राहतील.केंद्र सरकारने या प्रकरणात विशेष सरकारी वकील म्हणून अधिवक्ता नरेंद्र मान यांची नियुक्ती केली आहे. त्यांना ही जबाबदारी तीन वर्षांसाठी किंवा खटल्याची सुनावणी पूर्ण होईपर्यंत देण्यात आली आहे.तहव्वूरने भारतात येऊ नये म्हणून अमेरिकेच्या सर्वोच्च न्यायालयात याचिका दाखल केली होती, जी फेटाळण्यात आली. त्यांच्या याचिकेत त्यांनी स्वतःला पार्किन्सन आजाराने ग्रस्त असल्याचे सांगितले होते आणि म्हटले होते की जर त्याला भारतात पाठवले गेले तर त्यांच्यावर अत्याचार होऊ शकतात.
तहव्वूर राणा याला 2009 मध्ये एफबीआयने अटक केली होती. राणा यांना अमेरिकेत लष्कर-ए-तोयबाला पाठिंबा दिल्याबद्दल दोषी ठरवण्यात आले होते. आतापर्यंत त्याला लॉस एंजेलिसच्या एका डिटेंशन सेंटरमध्ये ठेवण्यात आले होते.
दरम्यान, राणाला भारतात आणण्यासाठी गृहमंत्री अमित शहा, परराष्ट्र मंत्री एस जयशंकर आणि राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार (एनएसए) अजित डोवाल यांनी गृह मंत्रालयात बैठक घेतली.
मुंबई हल्ल्यात भूमिका – हेडलीला मुंबईत कार्यालय उघडण्यास मदत केली.
मुंबई हल्ल्यातील ४०५ पानांच्या आरोपपत्रात राणाचे नाव आरोपी म्हणून सूचीबद्ध आहे. त्यानुसार, राणा हा आयएसआय आणि लष्कर-ए-तैयबाचा सदस्य आहे. राणा हा हल्ल्याचा मुख्य आरोपी आणि सूत्रधार डेव्हिड कोलमन हेडलीला मदत करत होता.
राणानेच हेडलीला मुंबईत फर्स्ट वर्ल्ड नावाचे कार्यालय उघडण्यास मदत केली होती. त्याने आपल्या दहशतवादी कारवाया लपविण्यासाठी हे कार्यालय उघडले.
एका इमिग्रेशन कन्सल्टन्सीद्वारे, हेडलीने भारतभर प्रवास करण्यास सुरुवात केली, लष्कर-ए-तैयबा दहशतवादी हल्ले करू शकते अशा ठिकाणांचा शोध घेण्यास सुरुवात केली.
त्याने मुंबईतील छत्रपती शिवाजी टर्मिनस येथील ताज हॉटेलमध्ये रेकी केली. नंतर येथेही हल्ले झाले.
अमेरिकन सरकारने म्हटले- राणाची भूमिका सिद्ध झाली
अमेरिकन सरकारने म्हटले आहे की, ‘हेडलीने म्हटले आहे की, मुंबईत फर्स्ट वर्ल्डचे कार्यालय उघडण्याच्या खोट्या कथेचे सत्य सिद्ध करण्यासाठी राणाने एका व्यक्तीला हेडलीसाठी कागदपत्रे तयार करण्याचे आदेश दिले होते.’ भारताला भेट देण्यासाठी व्हिसा कसा मिळवायचा याबद्दल राणानेच हेडलीला सल्ला दिला होता. या सर्व गोष्टी ईमेल आणि इतर कागदपत्रांद्वारे सिद्ध झाल्या आहेत.
अमेरिकन न्यायालयाने यापूर्वी प्रत्यार्पणाची याचिका फेटाळली होती
१३ नोव्हेंबर २०२४ रोजी राणाने कनिष्ठ न्यायालयाच्या प्रत्यार्पणाच्या निर्णयाविरुद्ध सर्वोच्च न्यायालयात अपील केले, जे २१ जानेवारी रोजी फेटाळण्यात आले. यापूर्वी त्याने सॅन फ्रान्सिस्को न्यायालयात अपील केले होते, जे फेटाळण्यात आले. दोन्ही देशांमधील प्रत्यार्पण करारानुसार त्याला भारतात पाठवता येईल, असे न्यायालयाने आपल्या निर्णयात म्हटले होते.
तहव्वुरच्या प्रत्यार्पणासाठी भारताने उचलली ५ पावले
२०११ मध्ये, भारताच्या एनआयएने राणाविरुद्ध आरोपपत्र दाखल केले.
भारताने सर्वप्रथम ४ डिसेंबर २०१९ रोजी राजनैतिक माध्यमातून राणाच्या प्रत्यार्पणाची मागणी केली.
१० जून २०२० रोजी राणा यांच्या तात्पुरत्या अटकेची मागणी केली.
फेब्रुवारी २०२१ मध्ये, भारताने अधिकृतपणे अमेरिकेच्या न्याय विभागाला प्रत्यार्पणाची मागणी करणारा एक पत्र पाठवले.
२२ जून २०२१ रोजी अमेरिकेच्या संघीय न्यायालयात राणाच्या प्रत्यार्पणावरील सुनावणीदरम्यान भारताने पुरावे सादर केले.गेल्या वर्षी सरकारी वकिलांनी न्यायालयात असा युक्तिवाद केला होता की तहव्वूर हा हल्ल्याचा सूत्रधार डेव्हिड हेडलीचा बालपणीचा मित्र होता. तहव्वुरला माहित होते की हेडली लष्कर-ए-तोयबासोबत काम करत आहे. हेडलीला मदत करून आणि त्याला आर्थिक मदत देऊन, तेहव्वुर दहशतवादी संघटना आणि तिच्याशी संबंधित दहशतवाद्यांना पाठिंबा देत होता.
हेडली कोणाला भेटत होता आणि तो काय बोलत होता याची माहिती राणाकडे होती. त्याला हल्ल्याची योजना आणि काही लक्ष्यांची नावेही माहित होती. अमेरिकन सरकारने म्हटले आहे की राणा हा या संपूर्ण कटाचा भाग होता आणि दहशतवादी हल्ल्याला निधी देण्याचा गुन्हा त्याने केला असण्याची दाट शक्यता आहे.
तहव्वुर हा पाकिस्तानी सैन्यात डॉक्टर होता, कॅनेडियन नागरिक होता.
६४ वर्षीय तहव्वुर हुसेन राणा हा पाकिस्तानी वंशाचा कॅनेडियन नागरिक आहे. तहव्वुर हुसेन हे पाकिस्तानी सैन्यात डॉक्टर म्हणून काम करत होते. त्यानंतर १९९७ मध्ये ते कॅनडाला गेले आणि तिथे इमिग्रेशन सेवा देणारे व्यावसायिक म्हणून काम करू लागले.
कॅनडाहून तो अमेरिकेत गेला आणि शिकागोसह अनेक ठिकाणी फर्स्ट वर्ल्ड इमिग्रेशन सर्व्हिसेस नावाची कन्सल्टन्सी फर्म उघडली. अमेरिकन न्यायालयाच्या कागदपत्रांनुसार, राणाने कॅनडा, पाकिस्तान, जर्मनी आणि इंग्लंडला अनेक वेळा भेट दिली. तो सुमारे ७ भाषा बोलू शकतो.
राणाला ऑक्टोबर २००९ मध्ये अटक करण्यात आली होती
ऑक्टोबर २००९ मध्ये, एफबीआयने तहव्वुर राणाला अमेरिकेतील शिकागो येथील ओ’हेअर विमानतळावरून अटक केली. मुंबई आणि कोपनहेगनमधील दहशतवादी हल्ले करण्यासाठी आवश्यक साहित्य पुरवल्याचा आरोप त्याच्यावर होता. हेडलीच्या साक्षीच्या आधारे, तहव्वुरला १४ वर्षांच्या तुरुंगवासाची शिक्षा सुनावण्यात आली.
२०११ मध्ये, राणाला डॅनिश वृत्तपत्र मॉर्गेनाव्हिसेन जिलँड्स-पोस्टेनवर हल्ला करण्याचा कट रचल्याबद्दल दोषी ठरवण्यात आले. या वृत्तपत्राने २००५ मध्ये पैगंबर मुहम्मद यांच्यावरील १२ वादग्रस्त व्यंगचित्रे प्रकाशित केली होती. या हल्ल्यात एका व्यंगचित्रकाराचा शिरच्छेद करण्यात आला होता.
पुढच्याच वर्षी, ‘चार्ली हेब्दो’ नावाच्या फ्रेंच मासिकाने हे १२ व्यंगचित्र प्रकाशित केले, ज्याचा बदला म्हणून २०१५ मध्ये चार्ली हेब्दोच्या कार्यालयावर हल्ला करून १२ लोक मारले गेले.
