मुंबई, २२ फेब्रुवारी २०२५ : ” सिनेमा आणि कथाकथनाने भाषा आणि प्रादेशिक मर्यादा ओलांडल्या आहेत. विडंबन म्हणजे, पायरसीने मला चीनमध्ये स्टार बनवले! ‘३ इडियट्स’ तिथे पायरसीमुळे व्हायरल झाला. वेगळ्या संस्कृतीतील चित्रपट स्वीकारल्याबद्दल आणि त्याला प्रेम आणि आदर दिल्याबद्दल याचे श्रेय चिनी प्रेक्षकांना जाते. ते सर्व नैसर्गिक होते आणि त्यात माझी कोणतीही भूमिका नव्हती ,” असे प्रसिद्ध अभिनेता आमिर खानने एबीपी नेटवर्कच्या आयडियाज ऑफ इंडिया २०२५ मध्ये “६० अँड नॉट डन – द स्क्रीन अँड स्पॉटलाइट ” या शीर्षकाच्या सत्रात सांगितले.
चित्रपटसृष्टीतील त्याच्या दशकांच्या प्रवासाबद्दल बोलताना आमिर खान म्हणाला, ” गेल्या ३७ वर्षांच्या चित्रपट कारकिर्दीत मला मिळालेल्या संधींसाठी मी खरोखरच भाग्यवान आणि कृतज्ञ आहे. माझे काम आणि नाटक सारखेच असल्याने मला माझा व्यवसाय आवडतो. मी उत्तम अभिनेते आणि दिग्दर्शकांसोबत काम केले आहे आणि काही अद्भुत चित्रपटांचा भाग होण्याचे भाग्य मला लाभले आहे. माझा व्यावसायिक प्रवास माझ्या वैयक्तिक चित्रपटापेक्षा अधिक यशस्वी झाला आहे .”
अमीर खान पुढे म्हणाले, ” मी निवडलेले चित्रपट मी कोण आहे हे प्रतिबिंबित करतात. मला काही विशिष्ट विषयांकडे आकर्षित वाटते, परंतु मी स्पष्ट आहे की मी एक मनोरंजन करणारा आहे, सामाजिक शिक्षक नाही. मी सांगणारी कोणतीही कथा आकर्षक आणि मनोरंजक असली पाहिजे. जर ती लोकांना विचार करायला लावते, तर ती चांगली गोष्ट आहे. सर्जनशील लोकांमध्ये खूप शक्ती असते – जर कथा प्रभावी असेल तर ती मनांना आकार देते. राष्ट्र उभारणीत ही एक संधी आहे .”
‘मिस्टर परफेक्शनिस्ट’ म्हणून ओळखल्या जाण्याबद्दल तो म्हणाला, “ मला ‘परफेक्शनिस्ट’ हा शब्द आवडत नाही. मला जादूमध्ये जास्त रस आहे. सर्जनशील क्षेत्रात, परिपूर्ण असे काहीही नसते – ते नेहमीच विकसित होत असते. मला विश्वास आहे की देव तपशीलांमध्ये आहे. मला खोलवर जाणे आवडते कारण तिथेच काहीतरी खास घडते. बरेच कलाकार एका सेट इमेजमध्ये काम करतात, पण मला ते कधीच आवडले नाही. मला नेहमीच काहीतरी नवीन करायचे होते, जे मला आव्हान देते. मी स्वाभाविकपणे अपारंपरिक भूमिकांकडे आकर्षित होतो. हा टॅग प्रत्यक्षात शबाना आझमींसोबतच्या एका अपघाती भेटीतून आला होता. तिने एकदा मला विचारले होते की माझ्या चहामध्ये किती साखर हवी आहे आणि मी त्याबद्दल विशेष होतो. तिथूनच हे सर्व सुरू झाले !”
चीन, तुर्की आणि जपानवर विजय मिळवण्याबद्दल आमिर खान म्हणाला, ” सिनेमा आणि कथाकथन भाषा आणि प्रादेशिक अडथळ्यांपेक्षा जास्त आहे. विडंबन म्हणजे, पायरसीने मला चीनमध्ये स्टार बनवले! ‘३ इडियट्स’ तिथे पायरसीमुळे व्हायरल झाला. वेगळ्या संस्कृतीतील चित्रपट स्वीकारल्याबद्दल आणि त्याला प्रेम आणि आदर दिल्याबद्दल चिनी प्रेक्षकांना श्रेय जाते. ते सर्व नैसर्गिक होते – त्यात माझी कोणतीही भूमिका नव्हती .”
बॉक्स ऑफिसवरील यशाबद्दल ते म्हणाले, “माझ्या सर्व चित्रपटांचा स्वतःचा प्रवास आहे. आम्ही कधीही भारताबाहेर प्रेक्षक शोधण्याचा प्रयत्न केला नाही कारण आमच्याकडे आधीच देशात इतके वैविध्यपूर्ण प्रेक्षक आहेत. तरीही, कालांतराने, आमचे चित्रपट सेंद्रियपणे जगभर प्रवास करत आहेत. मी भारतीय प्रेक्षकांसाठी ‘लगान’ बनवला होता – तो आधीच चार तासांचा चित्रपट होता आणि जगभरातील बहुतेक लोकांना क्रिकेट देखील माहित नाही. पण चित्रपटाने स्वतःचा प्रवास सुरू केला. तो आमच्या नियंत्रणात नव्हता. मी एकदा स्वित्झर्लंडमध्ये होतो आणि पाहिले की तो सहा ते आठ महिने थिएटरमध्ये चालू आहे. प्रश्नोत्तरांच्या सत्रादरम्यान, प्रोजेक्शनिस्टने मला सांगितले की त्याने कधीही असा प्रतिसाद पाहिला नव्हता, अगदी अमेरिकन किंवा युरोपियन चित्रपटासाठी देखील आणि हा पूर्णपणे युरोपियन प्रेक्षकांचा होता .”
चित्रपट निर्मितीच्या व्यावसायिक पैलूबद्दल बोलताना अमीर खान पुढे म्हणाले, ” चित्रपट निर्मितीमध्ये व्यवसाय महत्त्वाची भूमिका बजावतो कारण प्रत्येक चित्रपट ही एक गुंतवणूक असते. माझा असा विश्वास आहे की चित्रपट आर्थिकदृष्ट्या सक्षम असावा आणि ते नेहमीच माझे ध्येय असते. गेल्या २० वर्षांपासून मी आगाऊ शुल्क आकारले नाही. जर माझा चित्रपट यशस्वी झाला तर मी कमाई करतो. मी शो नंतर कॅप पास करणे, जिथे प्रेक्षकांना परफॉर्मन्स आवडला तर पैसे देणे अशा जुन्या पद्धतीचा अवलंब करतो. यामुळे मला वेगवेगळ्या विषयांवर काम करण्याचे सर्जनशील स्वातंत्र्य मिळते .”
तो पुढे म्हणाला, ” मी भावनिक व्यक्ती आहे, म्हणून जेव्हा माझे चित्रपट चालत नाहीत तेव्हा मला वाईट वाटते. चित्रपट निर्मिती कठीण असते आणि कधीकधी गोष्टी नियोजित प्रमाणे होत नाहीत. ‘लाल सिंग चड्ढा’ मध्ये माझा अभिनय थोडा जास्त होता आणि तो टॉम हँक्सच्या आवृत्तीइतका चांगला चालला नाही. जेव्हा माझे चित्रपट अपयशी ठरतात तेव्हा मी दोन ते तीन आठवड्यांसाठी एका प्रकारच्या नैराश्यात जातो. त्यानंतर, मी माझ्या टीमसोबत बसतो, काय चूक झाली याचे विश्लेषण करतो आणि त्यातून शिकतो. मला माझ्या अपयशांची खरोखर कदर आहे कारण ते मला चांगले काम करण्यास प्रवृत्त करतात .”
त्यांच्या चित्रपटांमधील सामाजिक समस्यांकडे असलेल्या त्यांच्या कलांबद्दल बोलताना त्यांनी अधोरेखित केले, ” गेल्या काही वर्षांत, मला जाणवले आहे की आपल्या समाजासमोर अनेक आव्हाने आहेत आणि ती समजून घेणे नेहमीच सोपे नसते. जर आपण प्रयत्न केले तर आपल्याला उपाय सापडतील, परंतु त्यांची मोठ्या प्रमाणात अंमलबजावणी करणे कठीण आहे. विविध क्षेत्रातील तज्ञ आपले जीवन चांगले बनवण्यासाठी मार्गदर्शन करू शकतात. मला आनंद आहे की या शोने प्रभाव निर्माण केला आणि तो माझ्यासाठी अत्यंत समाधानकारक आणि शिकण्याचा अनुभव होता .”
वैयक्तिक आयुष्य आणि भविष्यातील ध्येयांबद्दल बोलताना त्यांनी सांगितले की, ” मी माझा फोन जास्त वापरत नाही. मला पुस्तके आणि वाचन आवडते. गेल्या दोन ते तीन वर्षांपासून मी माझ्या कुटुंबासोबत दर्जेदार वेळ घालवत आहे. मी मोठे झाल्यावर अधिक काम करू इच्छितो, फक्त एक अभिनेता म्हणूनच नाही तर एक निर्माता म्हणूनही. माझे प्रॉडक्शन हाऊस नवीन प्रतिभेसाठी एक व्यासपीठ बनावे, ते अधिक चैतन्यशील बनवावे अशी माझी इच्छा आहे. ‘महाभारत’ बनवण्याचे माझे एक स्वप्न आहे. मला आणखी एक क्षेत्र जे उत्साहित करते ते म्हणजे मुलांची सामग्री कारण ती तरुण मनांना आकार देते .”
बॉलीवूडच्या भविष्याबद्दल बोलताना त्यांनी अधोरेखित केले, ” आपल्याला अधिक चित्रपटगृहांची आवश्यकता आहे. तसेच, सर्जनशील लोक म्हणून, आपण लेखकांना खूप जास्त महत्त्व दिले पाहिजे .”
‘मानवतेची पुढची सीमा’ या थीमभोवती केंद्रित असलेल्या एबीपी नेटवर्कच्या आयडियाज ऑफ इंडिया २०२५ मध्ये, वेगाने बदलणाऱ्या जगात भारताच्या उदयामुळे निर्माण होणाऱ्या आव्हाने आणि संधींचा शोध घेण्यासाठी विचारवंत आणि नवोन्मेषकांना एकत्र आणले जाईल. हवामान बदल, भू-राजकीय संघर्ष आणि एआय सारख्या तांत्रिक प्रगतीच्या पार्श्वभूमीवर, शिखर परिषदेने भारताची एक प्राचीन संस्कृती आणि भविष्य घडवण्यात लोकसंख्याशास्त्रीय शक्तीगृह म्हणून भूमिका उलगडली. दोन दिवसांच्या या शिखर परिषदेत जागतिक विचारवंत, बुद्धिजीवी आणि बदल घडवणाऱ्यांच्या कल्पनांचा संगम होतो, ज्यामध्ये विज्ञान, औषध, सामाजिक करार आणि जागतिक नेतृत्वातील परिवर्तनात्मक शक्यतांचा समावेश आहे, विविध क्षेत्रातील तज्ञ सर्वांसाठी चांगल्या, अधिक शाश्वत जगासाठी धाडसी दृष्टिकोन देतात.
