पुणे- सर्व धरणा त 100 टक्के पाण्याची पातळी कायम राहत असताना , पुन्हा सुरुच राहिलेल्या जोरदार पावसामुळे काल रात्री 10 वाजता खड़कवासला धरणातून 41 हजार क्युसेस पाण्याचा विसर्ग सुरु करण्यात आल्यावर ही पावसाने अधुन मधून बरसने सुरुच ठेवल्याने धरणातील विसर्गात सकाळी 9 वाजता आणखी वाढ करावी लागली आहे आता मुठा नदीच्या पात्रात 45474 क्युसेस एवढे पाणी सोडले जावू लागले आहे .
दरम्यान नागरिकांच्या माहिती साठी नोंद असू द्यावी अशी पाटबंधारे विभागाचे वरिष्ठ अधिकारी राजकुमार क्षीरसागर यांनी पुढील माहिती दिली आहे पहा नेमकी ती काय आहे ,वाचा….
सध्या सर्वत्र मुसळधार पाऊस सुरू आहे. राज्यातील बहुतेक छोटी -मोठी धरणे भरून त्यातील पाणी मोठ्या प्रमाणावर सोडले जात आहे. त्यासंबंधी काही महत्त्वपूर्ण तांत्रिक माहिती —
*धरण पाणी आवक जावक मापक बघा किती पाणी येते जाते माहिती आहे का ?*
.
*1) “TMC” टी.एम.सी. म्हणजे काय ?*
*2) “Cusec” क्युसेक म्हणजे काय ?*
*3) “Cumec” म्हणजे काय ?*….
*या प्रश्नांची उत्तरे* 👉
*ओसंडून वाहणा-या धरणांमधुन सध्या मोठ्या प्रमाणावर पाणी सोडले जात आहे*.
म्हणजेच फार मोठ्या प्रमाणावर धरणांतील पाण्याचा विसर्ग करण्यात येत आहे.
.
*इतके TMC टी.एम.सी. पाणी धरणात जमा झाले, तितके CUSEC क्युसेक पाणी सोडले वगैरे आपण नेहेमीच वृत्तपत्रां मधून वाचत आहोत*.
*तसेच अनेक विविध टी.व्ही. चॅनेलस् द्वारे विविध धरणं ओव्हर फ्लो झाल्याबाबत बातम्यांचे द्वारे विविध दृश्ये पहातो व ऐकतो*.
तसेच विविध सोशल नेटवर्किंगस् द्वारे महत्वपूर्ण माहितीचे आदान – प्रदान करतो.
**परंतु विविध धरणांतील पाणीसाठ्या बाबत ज्या संज्ञा* *व मोजणीसाठी जी विविध आंतरराष्ट्रीय एकके परिमाणे वापरली जातात*
*त्यांचा नेमका अर्थ काय* …….???..?
*हे समजून घेता यावे या एकमेव उद्देशाने सदरची उपयुक्त माहिती सर्व संबंधितांना, हितचिंतक मित्र परिवारास सविनय सादर…..*
*आपणास फक्त “लिटर” संज्ञा माहित आहे; तर या लिटर संज्ञेप्रमाणे यांचा अर्थ समजून घेवू या*… ✔
१) *01 tmc म्हणजे one thousand millions cubic feet म्हणजे एकावर नऊ शुन्य (०१ अब्ज) इतके घन फूट.*
*01 tmc = 28,316,846,592 litres*
२) *01 Cusec = 01 cubic feet per second = 28.317 litres per second.*
३) *01 Cumec = 01 cubic meters per second = 1000 litres per second.*
*उदाहरणार्थ*-
*पुण्याच्या “खडकवासला धरणाची” क्षमता १.९७ tmc आहे.म्हणजे त्यात १.९७x२८.३१७ अब्ज लिटर्स पाणी साठप क्षमता आहे*.
.
याच धरणातून सध्या ५०० क्युसेक पाणी नदीत सोडत आहेत.
म्हणजे ५००x२८.३१७ लिटर प्रति सेकंद या विसर्गाने पाणी सोडल्या जात आहे.
.
*महाराष्ट्रातील क्षमतेने मोठी ०५ धरणे* 👇
*१)उजनी ११७.२७ tmc*
*२) कोयना १०५.२७*
*tmc*
३) *नाथसागर डॅम,(पैठण) जायकवाडी ७६.६५ tmc*
४) *पेंच तोतलाडोह डॅम ३५.९० tmc*
५) *पूर्णा येलदरी डॅम २८.५६ tmc*
*सोप्या भाषेत,एक टीएमसी म्हणजे 1000 फूट लांब,1000 फूट रुंद आणि 1000 फूट उंच टाकीमध्ये जेवढे पाणी साठवू तेवढे परिमाण* !
*1000 फूट उंच टाकी व्यवहारात असू शकत नाही.10 फूट उंच असू शकते. म्हणून अशी 10 फूट उंच आणि 10,000 फूट लांब व तितक्याच रुंद टाकीमध्येही *एक टीएमसी *पाणी मावते* !
*व्यावहारिक जगात नेहेमीच लागणारी काही महत्वाची जमिनीची क्षेत्रफळाची एकके परिमाणे आणि संज्ञा रुपांतरे माहिती साठी पुढीलप्रमाणे*; —✔
.
*१ हेक्टर = १०००० चौरस मीटर.*
*१ एकर = ४० गुंठे*
*१ गुंठा = [३३ फुट x ३३ फुट ] = १०८९ चौरस फुट*
*१ हेक्टर= २.४७ एकर = २.४७ x ४० = ९८.८ गुंठे*
*१ आर = १ गुंठा*
*१ हेक्टर = १०० आर*
*१ एकर = ४० गुंठे x [३३ x ३३] = ४३५६० चौरस फुट*
*१ चौरस मीटर =१०.७६ चौरस फुट*
