नवी दिल्ली -डॉ. रेड्डीज लॅबोरेट्रीजने देशात रशियन व्हॅक्सीन स्पुतनिक-V ची आजपासून डिलीवरी सुरू केली आहे. सध्या या लसी पायलट प्रोजेक्ट अंतर्गत मर्यादित कालावधीसाठी पुरवण्यात येत आहे. डॉ. रेड्डीजने स्पुतनिक-V च्या लसीची किंमत 995.40 रुपये केली आहे.
डॉ. रेड्डीज म्हणाले की, ते सध्या प्रती डोस 948 रुपये दराने लस आयात करत आहेत. यावर 5% दराने जीएसटी आकारला जात आहे. यानंतर, लसची किंमत प्रति डोस 995.4 रुपये होते. शुक्रवारी, स्पुतनिक-व्हीचा पहिला डोस हैदराबादच्या डॉ. रेड्डीज प्रयोगशाळेमध्ये कस्टम फार्मा सर्व्हिसेसचे ग्लोबल हेड दीपक सप्रा यांना देण्यात आला. डॉ. रेड्डीज लॅबोरेटरीज रशियन डायरेक्ट इन्व्हेस्टमेंट फंड (RDIF) चे भारतीय भागीदार आहेत. रशियन लस स्पुतनिक-V फक्त डॉ. रेड्डीजच्या प्रयोगशाळांमध्ये भारतात तयार केली जाईल.
पहिली खेप 1 मे रोजी आली होती
डॉ. रेड्डीज म्हणतात की स्पुतनिक-V ची पहिली मालवाहतूक 1 मे रोजी भारतात पोहोचली. या खेपेला 13 मे रोजी केंद्रीय औषध प्रयोगशाळा कसौलीकडून नियामक मंजुरी मिळाली. येत्या काही महिन्यांत लसीच्या आणखी काही खेप येणे अपेक्षित आहे. यानंतर भारतात स्पुतनिक-V ची निर्मिती होईल. भारतात तयार केलेल्या लसीची किंमत कमी केली जाऊ शकते.
6 मॅन्युफॅक्चरर्ससोबत सुरू आहे चर्चा
डॉ. रेड्डीज म्हणतात की, देशातील लसींच्या गरजेची पूर्तता करण्यासाठी कंपनी 6 निर्मात्यांसोबत चर्चा करत आहे. यासोबतच कंपनी जास्तीत जास्त लोकांच्या लसीकरणासाठी सरकार आणि प्रायव्हेट सेक्टरसोबत काम करत आहे. डॉ. रेड्डीचे को-चेयरमन आणि मॅनेजिंग डायरेक्टर जीव्ही प्रसाद म्हणतात की, देशात कोविड केसची संख्या सलग वाढत आहे. अशा वेळी कोविड-19 विरोधातील लढ्यात लसीकरण सर्वात जास्त प्रभावी हत्यार आहे. भारतीयांचे लसीकरण योग्य वेळी होणे ही आपली प्राथमिकता आहे.
किती विशेष आहे स्पुतनिक-V?
रशियाने आपल्या अँटी-कोविड-19 व्हॅक्सीनचे नाव स्पुतनिक-V ठेवले आहे. कारण त्यास त्याची सर्वात मोठी उपलब्धी लक्षात ठेवायची आहे. 4 ऑक्टोबर 1957 रोजी सोव्हिएत युनियनने (आजचा रशिया) जगातील पहिले उपग्रह स्पुतनिक प्रक्षेपित केले होते. त्या काळात सुरू असलेल्या शीत युद्धाच्या काळात ही रशियाची एक मोठी उपलब्धी मानली जात होती.
मॉडर्ना आणि फायजरची mRNA व्हॅक्सीन ही 90% पेक्षा जास्त इफेक्टिव्ह सिद्ध झाली आहे. यानंतर स्पुतनिक V सर्वात जास्त 91.6% इफेक्टिव्ह राहिली. याला रशियाच्या गामालेया इंस्टीट्यूटने रशियन डायरेक्ट इन्वेस्टमेंट फंड (RDIF) च्या फंडिंगने बनवले आहे.
हा विषाणू वेक्टर प्लॅटफॉर्मवर तयार केलेला आहे, म्हणजेच कोवीशील्ड सारखा आहे. कोवीशील्डमध्ये चिंपांझीमध्ये आढळणाऱ्या अॅडेनो व्हायरसचा वापर करण्यात आला आहे. तर, रशियन लसीमध्ये दोन भिन्न वैक्टर वापरण्यात आले आहेत. एस्ट्राजेनेका आणि रशियन लसच्या संयुक्त चाचण्यांविषयी देखील चर्चा आहे.
स्पुतनिक V ला आतापर्यंत जगातील 60 देशांमध्ये मंजुरी मिळाली आहे. सर्वात पहिले ऑगस्ट 2020 मध्ये रशियाने याला मंजूरी दिली होती. यानंतर बेलारूस, सर्बिया, अर्जेंटीना, बोलिविया, अल्जीरिया, फिलिस्तीन, वेनेजुएला, पॅराग्वे, यूएई, तुर्कमेनिस्तानमध्येही मंजुरी देण्यात आली. यूरोपीय यूनियनचे ड्रग रेग्युलेटरहीकडूनही याला लवकरच मंजुरी मिळू शकते.
सध्या देशात दोन व्हॅक्सीन उपलब्ध, डिसेंबरपर्यंत 216 कोटी डोज होणार
सध्याच्या काळात देशात 18 वर्षांच्या वरच्या सर्व व्यक्तींसाठी लसीकरण कार्यक्रम सुरू आहे. या कार्यक्रमात लसीकरणासाठी दोन व्हॅक्सीन उपलब्ध आहेत. यामध्ये भारत बायोटेकची कोव्हॅक्सिन आणि सीरम इंस्टीट्यूट ऑफ इंडियाच्या कोवीशिल्ड व्हॅक्सीनचा समावेश आहे.
एनआयटीआय आयोगाचे सदस्य व्ही के पॉल यांनी सांगितले की ऑगस्ट ते डिसेंबर या काळात देशात 216 कोटी लसींचे उत्पादन अपेक्षित आहे. यात कोविशील्डचे 75 कोटी डोस आणि कोव्हॅक्सिनचे 55 कोटी डोस असतील.
याशिवाय बायोलॉजिकल ईचे 30 कोटी डोस, जायडस कॅडिलाचे 5 कोटी डोस, सीरम इन्स्टिट्यूट ऑफ इंडियाच्या नोवाव्हॅक्सचे 20 कोटी डोस, भारत बायोटेकच्या नेजल व्हॅक्सीनचे 10 कोटी डोस, जिनोव्हाचे 6 कोटी डोस आणि स्पुतनिक-V चे 15.6 कोटी डोस उपलब्ध होण्याची अपेक्षा आहे.
