- उत्सर्जनामध्ये घट करण्यासाठी पॅरिस कराराच्या अनुषंगाने लक्ष्य निश्चित करणाऱ्या नव्या मुख्य कंपन्यांमध्ये इलेक्ट्रोलक्स व लॉरिअल यांचा समावेश, एकूण संख्या झाली 103;
- सायन्स-बेस्ड टार्गेट्स ठरवणारी महिंद्रा सॅन्यो स्पेशल स्टील ठरली भारतातील पहिली कंपनी;
- अमेरिका, जपान व यूके यासह 23 देशांतील कंपन्या आघाडीवर;
- अंदाजे 270 कंपन्यांनी सायन्स बेस्ड टार्गेट्स इनिशिएटिव्हसाठी जाहीर बांधिलकी दर्शवली असून, यामध्ये शेकडो कंपन्या समाविष्ट होण्याची अपेक्षा
घातक ग्लोबल वॉर्मिंग टाळण्यासाठी हवामान विज्ञानाने सांगितलेले उपाय करण्याच्या अनुषंगाने उत्सर्जन घटवण्याचे लक्ष्य राबवण्यासाठी शंभरहून अधिक मुख्य जागतिक कंपन्या आता कार्यरत आहेत.
हवामानाविषयी नवी उद्दिष्ट्ये आज जाहीर करत असताना, सीडीपी, युनायटेड नेशन्स ग्लोबल कॉम्पॅक्ट, वर्ल्ड रिसोर्सेस इन्स्टिट्यूट (डब्लूआरआय) व वर्ल्ड वाइड फंड फॉर नेचर (डब्लूडब्लूएफ) यांच्यातील सहयोग असलेल्या सायन्स बेस्ड टार्गेट्स इनिशिएटिव्हने (SBTi) ज्या नव्या कंपन्यांच्या एमिशन रिडक्शन टार्गेट्सला मान्यता दिली आहे त्यामध्ये इलेक्ट्रोलक्स, लॉरिअल व महिंद्रा सॅन्यो स्पेशल स्टील यांचा समावेश आहे. ग्लोबल वॉर्मिंग प्री-इंडस्ट्रीअल लेव्हलच्या वर 2 अंश सेल्सिअसपेक्षा कमी ठेवण्याच्या पॅरिस कराराच्या उद्देशानुसार उत्सर्जनामध्ये घट करण्याच्या दृष्टीने मार्ग निश्चित करण्यासाठी SBTiमुळे कंपन्यांना मदत होते.
जगभरातील 23 देशांतील 103 कंपन्या यामध्ये सहभागी असून त्यातील बहुतांश कंपन्यांचे मुख्यालय अमेरिका (24 कंपन्या), त्यानंतर जपान (15) व यूके (11) येथे आहे. युरोपीय कंपन्याही सायन्स-बेस्ड टार्गेट ठरवण्याच्या बाबतीत आघाडीवर असून 103 पैकी अंदाजे निम्म्या (57) कंपन्या युरोपातील आहेत.
तसेच, स्वतःच्या कार्यपद्धतीमध्ये हवामानविषयक सायन्स-बेस्ड कृती करण्यामध्ये, 103 कंपन्यांतील दहापैकी नऊ कंपन्यांकडे (88%) मान्यताप्राप्त लक्ष्य असून त्यामध्ये त्यांच्या मूल्यसाखळीतील उत्सर्जनाचा समावेश केला जातो – त्यांचे ‘स्कोप 3’ उत्सर्जन.
आज, सायन्स-बेस्ड टार्गेट्स मान्य करून घेणारी महिंद्रा सॅन्यो स्पेशल स्टील ही पहिली भारतीय व पहिली स्टील कंपनी ठरली आहे. 2016 पायाभूत वर्षाच्या तुलनेत, 2030 पर्यंत उत्पादन केल्या जाणाऱ्या प्रति टन स्टीलच्या स्कोप 1 व स्कोप 2 एमिशनमध्ये 35% घट करण्याचे उद्दिष्ट आहे. महिंद्रा सॅन्योने 2030 पर्यंत उत्पादन केल्या जाणाऱ्या प्रति टन स्टीलच्या स्कोप 3 एमिशनमध्ये 35% घट करण्याचे उद्दिष्ट ठेवले आहे.
महिंद्रा सॅन्यो स्पेशल स्टीलचे व्यवस्थापकीय संचालक उदय गुप्ता म्हणाले: “हवामानातील बदलांचा सामना करणे, हे आज जगापुढील सर्वात गंभीर व तातडीचे आव्हान आहे आणि एक सर्वात मोठी आर्थिक संधीही आहे.
“सायन्स-बेस्ड टार्गेट्स आपल्या उद्योगाचे धोरण पॅरिस करारातील धोरणांना अनुसरून ठेवते. हवामानातील घातक बदलांना प्रतिबंध करण्याच्या दृष्टीने महत्त्वाची भूमिका बजावणे ही आपली जबाबदारी असतानाच, आपण अन्य भागीदारांच्या मदतीने हवामानविषयक कृती करून उद्योगाची भविष्यातील प्रगती व नफा यांची काळजी घेणे आवश्यक आहे. हा कृती आराखडा तयार करण्यासाठी सायन्स-बेस्ड टार्गेट्स मोठी मदत करतात.”
लॉरिअलने स्कोप 1, 2 व 3 ग्रीनहाउस गॅस उत्सर्जन 2016 या पायाभूत रेषेच्या तुलनेत 2030 पर्यंत 25% कमी करायचे उद्दिष्ट ठरवले आहे. या उद्दिष्टाला पाठबळ देण्याच्या हेतूने, लॉरिअल आपल्या साइटवरील स्कोप 1 व 2 उत्सर्जन 2016 या पायाभूत रेषेच्या तुलनेत 2025 पर्यंत 100% कमी करणार आहे.
लॉरिअलच्या चीफ कॉर्पोरेट रिस्पॉन्सिबिलिटी ऑफिसर अलेक्झांड्रा पाल्ट यांनी सांगितले: “लॉरिअल गेली अनेक वर्षे दोन्ही बाबतीत हवामानातील बदलांशी सामना करण्यासाठी प्रयत्नशील आहे – आमच्या कंपनीमध्ये – 2005 ते 2017 या दरम्यान आम्ही आमच्या उत्पादनातील CO2 उत्सर्जन 73% कमी केले आणि आमच्या मूल्य साखळीमध्ये. सायन्स बेस्ड टार्गेट्स इनिशिएटिव्हमुळे, जागतिक परिणामांतील आमचे योगदान व पॅरिस कराराने ठरवलेल्या 2 अंश सेल्सिअस या उद्देशामध्ये हातभार लावण्याच्या दृष्टीने, लो-कार्बन बिझनेस मॉडेल हे उद्दिष्ट साध्य करण्यासाठी कार्बनमध्ये 2030 पर्यंत घट करण्याच्या आमच्या नव्या दीर्घकालीन बांधिलकीच्या दिशेने वाटचाल करत असताना आणखी एक पाऊल टाकता येणार आहे.”
आज सायन्स-बेस्ड टार्गेट्स जाहीर करणाऱ्या अन्य कंपन्यांमध्ये समाविष्ट आहेत – ऑस्ट्रेलियातील एज एन्व्हॉयर्नन्मेंट, स्वित्झर्लंडमधील एसजीएस एसए व अमेरिकेतील टेन्नंट कंपनी.
SBTiने मान्यता दिलेले अधिकृत सायन्स-बेस्ट एमिशन्स रिडक्शन टार्गेट मिळवण्यासाठी या कंपन्या मॅकडॉनल्ड्स, सोनी व टेस्को अशा मुख्य ब्रँडचा आदर्श ठेवतात. या 103 कंपन्या 28 क्षेत्रांतील असून त्यामध्ये फूड व बेव्हरेज, कन्झ्युमर प्रॉडक्ट्स व तंत्रज्ञान यांचे प्रमाण सर्वाधिक आहे (अनुक्रमे 14, 10 व 9 कंपन्या). सायन्स-बेस्ड टार्गेट्स निश्चित केलेल्या अन्य कंपन्या इलेक्ट्रिक युटिलिटीज, खाणकाम, बांधकाम व टेलिकम्युनिकेशन्स या क्षेत्रांतील आहेत.
कंपन्यांचे एकत्रित वार्षिक ग्रीनहाउस उत्सर्जन CO2 इक्विव्हॅलंटच्या एकूण 404 मेगाटन आहे व ते 100 कोल-फायर्ड वीज प्रकल्पांच्या वार्षिक CO2 उत्सर्जनाइतके आहे. त्यांचे बाजारमूल्य 3.4 लाख कोटी डॉलर असून, लंडन स्टॉक एक्स्चेंजच्या तोडीचे आहे.
सायन्स बेस्ड टार्गेट्स इनिशिएटिव्हच्या भागीदारांपैकी एक असलेल्या युनायटेड नेशन्स ग्लोबल कॉम्पॅक्टच्या प्रोग्रॅम्सच्या प्रमुख लिला कार्बास्सी यांनी सांगितले: “लो-कार्बन अर्थव्यवस्था असे परिवर्तन साधण्यासाठी आघाडी घेण्याचा प्रयत्न करणाऱ्या उद्योगांमध्ये सायन्स-बेस्ड टार्गेट्स वेगाने स्थान मिळवत असल्याचे आजच्या घडामोडींवरून दिसून येते. पॅरिस करारातील उद्दिष्टे राबवण्यासाठी जगभरातील वैविध्यपूर्ण क्षेत्रांतील कंपन्या उत्सुक असल्याचे त्यातून अधोरेखित होते व ते त्यांच्या उद्योगासाठीही महत्त्वाचे असल्याचे आढळते.
“सायन्स-बेस्ड टार्गेट्स निश्चित करण्याची तयारी दाखवणाऱ्या कंपन्या 2 अंश सेल्सिअसचे उद्दिष्ट पाळण्यासाठी बांधिलकी दर्शवत आहेत. आपली महत्त्वाकांक्षा उंचावण्याचा विश्वास बाळगू शकता, असा संदेश त्यांच्या कृतीतून जगभरातील सरकारांना दिला जात आहे.”
दरम्यान, आणखी 270 कंपन्यांनी सायन्स-बेस्ड टार्गेट्स ठरवण्यासाठी औपचारिक, जाहीर बांधिलकी व्यक्त केली आहे आणि SBTiकडे सादर करण्यासाठी टार्गेट्सची तयारी करत आहेत. पॅरिस क्लायमेट चेंज परिषदेच्या पार्श्वभूमीवर, 2015 च्या मध्यात घोषणा केल्यापासून दर आठवड्याला दोन कंपन्या याप्रमाणे एकूण 370 हून अधिक कंपन्या आता SBTi मध्ये सहभागी झाल्या आहेत.
2018 मध्ये सायन्स-बेस्ड टार्गेट निश्चित करण्याला अधिक गती येण्याची अपेक्षा आहे. सीडीपीकडील आकडेवारीच्या मते, येत्या दोन वर्षांत सायन्स-बेस्ड टार्गेट ठरवण्याची महत्त्वाकांक्षा 850 कंपन्यांनी 2017 मधील हवामानविषयक जाहीरनाम्यात नमूद केली आहे.
महिंद्रा सॅन्यो स्पेशल स्टीलच्या लक्ष्याला मान्यता मिळण्यापूर्वी, महिंद्रा समूहाचे अध्यक्ष आनंद महिंद्रा जानेवारी 2018 मध्ये वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरममध्ये सहभागी झाले होते. महिंद्रा यांनी सप्टेंबर 2018 मध्ये कॅलिफोर्निया येथे आयोजित होणाऱ्या ग्लोबल क्लायमेंट अक्शन समिटच्या निमित्ताने सायन्स बेस्ड टार्गेट्स इनिशिटिव्ह निश्चित करण्याचे आव्हान जगभरातील कंपन्यांना दिले होते. महिंद्रा समूहाचे चीफ सस्टेनेबिलिटी ऑफिसर अनिर्बन घोष यांनी वर्ल्ड बिझनेस काउन्सिल फॉर सस्टेनेबल डेव्हलपमेंटच्या माँट्रेक्स येथील लायजन डेलिगेट बैठकीत आज पुन्हा हे आव्हान दिले. बैठकीला जगभरातील प्रमुख कंपन्यांचे अधिकारी उपस्थित होते.
सायन्स बेस्ड टार्गेट्स इनिशिएटिव्हविषयी
सायन्स बेस्ड टार्गेट्स इनिशिएटिव्ह कंपन्यांना सायन्स-बेस्ड टार्गेट्स ठरवण्यासाठी व लो-कार्बन अर्थव्यवस्था असे परिवर्तन घडवण्याच्या दृष्टीने आघाडी घेण्यासाठी चालना देते. हा उपक्रम म्हणजे, सीडीपी, युनायटेड नेशन्स ग्लोबल कॉम्पॅक्ट, वर्ल्ड रिसोर्सेस इन्स्टिट्यूट (डब्लूआरआय) व वर्ल्ड वाइड फंड फॉर नेचर (डब्लूडब्लूएफ) यांच्यातील सहयोग आहे आणि वुई मीन बिझनेस कोअलिएशनची एक बांधिलकी आहे. हा उपक्रम सायन्स-बेस्ड टार्गेट सेटिंगमधील उत्तम पद्धती निश्चित करतो व त्यास चालना देतो, स्वीकार करण्यातील अडथळे दूर करण्यासाठी संसाधने उपलब्ध करतो, तसेच कंपनीच्या लक्ष्यांचे स्वतंत्रपणे मूल्यमापन करतो व त्यास मान्यता देतो.
